Tekst: Janneke Krommendijk werkte ruim 46 jaar in de bibliotheekwereld. 25 jaar als assistent-bibliothecaresse bij de bibliotheek Almelo en daarna 22 jaar als mediathecaris op OCG Reggesteyn in Nijverdal. Ze vindt het eeuwig zonde als kennis verloren gaat…
Columnisten / bloggers schrijven op persoonlijke titel en weerspiegelen niet noodzakelijkerwijs het standpunt van de redactie.
Of je de krant openslaat, naar televisie, social media of ander medium kijkt, het kan je niet ontgaan. In de bibliotheekwereld is veel te doen. De ‘Kinderboekenweek’ met allerlei activiteiten, de (oktober)maand van de geschiedenis (thema ‘echt nep). In November startte ‘Heel Nederland leest ‘Joe Speedboot’’ en voor de jongeren ‘Heel Nederland leest Junior’ met ‘Broergeheim’. Zelfs voor het onderwijs zijn daarbij lesbrieven beschikbaar. Dan de cursussen en informatiepunten, taalmaatjes, te vinden in de bibliotheek!
De verhoging van de btw op boeken, cultuur en sport gaat niet door. Goed nieuws! Blij word ik dat de mbo-opleiding in Leeuwarden is gestart. Een bibliotheekdirecteur vertelde mij over de ontwikkeling van een hbo-opleiding voor bibliotheekwerk in Groningen, vol verwachting klopt ons hart. En de NOS bericht dat de onderwijsinspectie in haar rapport[1] laat weten dat de leesvaardigheid op deel vmbo en het Praktijkonderwijs ondermaats is. De inspectie wil actie!
Werk aan de winkel dus, voor de organisatie die voor meer taken staat dan alleen het uitlenen van boeken. Goed geschoold personeel is nodig. Vroeger zei ik ‘boeken uitlenen kan iedereen, maar zorgen dat het goede boek bij de juiste lezer komt dat is iets anders’. Uitlenen en inleveren doet de lener vandaag de dag zelf, daar maak ik me geen zorgen. Wel over de vragen: De bezoekersaantallen en het leesniveau. Dat kan de bibliotheek niet alleen, daarvoor moet je samenwerken al is de eerste vereiste vooral zelf als bibliotheek veel kennis in huis hebben.
Ik ga even terug naar mijn workshop begin november over digitale veiligheid. Een traditionele workshop met Powerpoint presentatie, de mogelijkheid om tussendoor vragen te stellen en een kleine boekenpresentatie met titels over veilig online, whatsapp voor Dummies, over gezichtsherkenning, veilig online klik en tik, Seniorweb etc. Een vrij grote groep dames in de leeftijd van ca. 55- 75 jaar was present. Vier dames vertelden spontaan slachtoffer te zijn van online- of bankfraude. Hoe onwetendheid kwetsbaar maakt, dat werd heel snel duidelijk. Deze generatie is niet opgegroeid met computers en spreekt geen of nauwelijks Engels. Ziehier de digitale kloof, wat? Het is een gevaarlijk ravijn! Ook hier ligt een taak voor de bibliotheek!
Tijdens de pauze wees ik op de boekentafel achter in de zaal. ‘Neem eens een kijkje wat er op de boekentafel ligt, je kunt alles bekijken en eventueel lenen in de bibliotheek en zo jouw eigen kennis vergroten’. Ook vertelde ik over cursussen die gegeven worden. Moet je daar lid voor zijn? Oh, dat je dat kan lenen? Ga kijken, ga informeren. Ook gaf ik de webadressen die ik noemde aan de dames mee. Bekijk de websites, zie hoeveel informatie daar beschikbaar is. De wereld ging letterlijk open, terwijl ik had gedacht niet al te veel nieuws te vertellen, integendeel dus. Wat betekent dit voor de bibliotheek?
Binnen een bepaalde afstand is voor iedereen een bibliotheekvoorziening bereikbaar. Maar dan moet duidelijk zijn wat de bibliotheek te bieden heeft, willen toekomstige bezoekers je vinden. Bij het woord ‘bibliotheek’ denkt menigeen aan boeken en de uitleenfunctie. Meer werken dus aan bekendheid want er kan zoveel meer, de bibliotheek is als een huiskamer, een veilige voor iedereen toegankelijk plek of het nu gaat om informatie, recreatie of educatie.
Een bord op de markt zetten om aandacht te trekken, berichten via de pers of welk medium dan ook, ik heb zo mijn twijfels of dat wel genoeg oplevert. Naar buiten treden, scholenbezoek, ouderavonden, presentaties bij verenigingen of een praatje in een buurthuis. Over waar de bibliotheek anno 2024 voor staat. Lok bezoekers naar je toe!
[1] 1e Nationale peiling van de leesvaardigheid. 2024. Onderwijsinspectie
