Recentste nummer + afgelopen nummers:

Nummer 9-2024 (Gedrukte editie, komt eind november 2024 uit)

6 Beste Bibliotheek 2024
Bibliotheek Deurnewerd dit jaar gekozen tot de Beste Bibliotheek van Nederland.In dit katern, dat loopt tot pagina 21, leest u alles over de winnaar en de genomineerde bibliotheken.

22 NBD Biblion Jeugdspecialist 2023
Jaqueline Terwijn werd op 31 oktober ‘gekroond’ tot NBD Biblion Jeugdspecialist 2024. Redacteur Maarten Dessing sprak van tevoren (toen nog niet bekend was wie de winnaar zou worden), met de drie genomineerden: naast Jaqueline Terwijn waren dit Claudia Groen en Dominique Janssen, over de passie voor hun vak.

28 Samenwerken met een voedselbank
Verschillende bibliotheken werken samen met de voedselbank(en) in hun regio. Waarom doen ze dat? Hoe kan die samenwerking eruitzien? En wat levert deze op?

36 Maatschappelijke programmering
De bibliotheken van nu hebben een gevarieerd takenpakket en dat geldt ook voor Bibliocenter. Naast de noemer “lezen, leren en informeren” zoekt de bibliotheek ook aansluiting met andere organisaties.

38 Literatuur als medicijn
Niet alleen wordt er steeds meer onderzoek gedaan naar de mogelijkheden van bibliotherapie, veel mensen willen ook graag door hun huisarts een boek aangeraden krijgen. Dat ontdekte uitgever Lucienne Bongers in een onderzoek voor haar masterscriptie.

42 De carrièreswitch
Haar hele leven leek het Thea van Duijvenbooden al leuk om bij een bibliotheek te werken, maar hoewel ze al op haar achttiende begon met werken zou het tot haar negenenvijftigste duren voordat het zover was.

46 De inkoopcommissie e-content
Hoe gaat de collectievorming van de online Bibliotheek in zijn werk? Voor veel medewerkers uit onze sector is dat een groot vraagteken. Daarom een inkijkje bij de inkoopcommissie e-content.

48 Studiereis Frankfurter Buchmesse
Een buschauffeur die onder het rijden een gedicht van Bukowski voordraagt, waar kom je dat tegen? Nergens, behalve op een door Rogues georganiseerde studiereis naar de Frankfurter Buchmesse.

52 Topstukken
Een ware dwarsdenker: dat was Erasmus. De KB heeft veel werken van hem in de collectie. In deze editie van ‘Topstukken van de KB’ licht Esther van Gelder, conservator oude drukken van de KB, een bijzonder werk van deze denker uit.

54 Bibliotheek Deventer & gezondheidsvaardigheden
Als je moeite hebt met lezen en schrijven is het vaak lastig om informatie over gezonde voeding te  vinden en te begrijpen. Daarom is de Bibliotheek Deventer gestart met het gezondheidsproject ‘Voel je Goed!’.

56 Onderzoek
Alweer ruim tien jaar is het in Nederland mogelijk om e-books te lenen. In januari 2014 opende toenmalig minister van OCW Jet Bussemaker de landelijke online Bibliotheek.  Wat is de stand van zaken anno 2024?

Nummer 8-2024 (Digitale editie)

Collega
In een vorig leven werkte Pleun Wikkers in de wereld van horeca en catering. Vorig jaar koos ze voor iets totaal anders: een baan als coördinator backoffice en medewerker advies & programmering in het bibliotheekwezen.

Imagocampagne moet beeld verbreden
Afgelopen augustus werd een imagocampagne gelanceerd, die moet helpen om de groei van vier miljoen leden naar acht miljoen verbonden gebruikers te bewerkstelligen.

Stadsdeelbibliotheek nieuwe stijl
In de Eindhovense “bibliotopen” kunnen mensen werken aan hun persoonlijke ontwikkeling, nieuwe dingen ontdekken en verrassende ontmoetingen hebben.

Marjolein Hordijk wordt ZZP’er
Vijftien jaar lang was Marjolein Hordijk een van de drijvende krachten achter bibliotheekinnovatie. Deze zomer verruilde ze de Bibliotheek Gelderland-Zuid voor een nieuw bestaan als zzp’er. Vanwaar die stap?

Leesclubs in Nederland (Deel II)
Wat er onder de vlag van bibliotheken allemaal te beleven én te lezen valt, vertellen enthousiaste leesclub(bege)leiders in deel II van dit drieluik.

Stripmaker des Vaderlands
Jan Vriends is de derde Stripmaker des Vaderlands. Onder het motto ‘Strips, een serieuze zaak!’ brengt hij van 2024 tot en met 2026 zijn vak onder de aandacht van een zo groot mogelijk publiek.

De grote BiebBoys Zomerchallenge
De BiebBoys daagden alle leerlingen van groep 5 t/m 8 uit om tijdens de zomervakantie met boeken en lezen bezig te zijn.

Dokter in de Zaal
Bibliotheken zoeken steeds vaker de samenwerking met andere organisaties. In dit artikel de samenwerking tussen het Wilhelmina Ziekenhuis Assen en De Nieuwe Kolk.

Hebban in de Klas
Al tijdens haar opleiding tot docent bedacht Emma Kustermans om het populaire leesplatform Hebban in te zetten om leerlingen elkaar op de hoogte te laten brengen van hun leesgedrag.

Heel Nederland Leest 2024
Heel Nederland Leest draait dit jaar om Joe Speedboot. Voor Tommy Wieringa is het een hernieuwde kennismaking met de roman, waarmee hij in 2005 doorbrak naar het grote publiek.

De bieb als motor van emancipatie
De onlangs afgestudeerde historicus Vera Mannien onderzocht voor haar masterscriptie de emancipatoire rol van de Gemeenschappelijke Openbare Bibliotheek Nijmegen.

Bijzondere bibliotheken
De bibliotheek van het Centraal Museum begon als een verzameling handbibliotheken van museumdirecteuren en wetenschappelijk medewerkers. Vandaag de dag staan er ruim 50.000 publicaties.

Management
Jan Hoogenberg had als klein jongetje al de wens om een eigen bibliotheek te hebben. Na enkele omzwervingen heeft hij die droom nu waargemaakt als directeur van de Bibliotheek Enschede.

Onderzoek
In september werden de resultaten van de jaarlijkse Gegevenslevering Wsob gepubliceerd. Naast bekende statistieken, bevatte de vragenlijst dit jaar ook enkele nieuwe vragen.

BiebLab Groningen
Via YouTube (met bijna 5.000 abonnees) en TikTok bereikt het Groningse BiebLab maandelijks duizenden tieners, en dat blijft niet beperkt tot binnen de provinciegrenzen alléén.

Topstukken
In de Nederlands-Indische roman Schuim van goud uit 1934 valt een Indo-Europees schoolmeisje voor een inlandse tuinjongen. Dat vond men in die tijd schandalig…

Column
Jamea Kofi schrijft samen met Rianne van Melik overhun onderzoek naar openbare bibliotheken als sociale infrastructuur.

Solidair ticketsysteem in Genk
De bibliotheek van de Vlaamse stad Genk voerde in 2023 een solidair prijssysteem in. Deelnemers aan culturele activiteiten, die de bibliotheek organiseert, mogen zelf kiezen welk tarief ze betalen.

Nummer 7-2024 (Digitale editie)

Collega
Maatschappelijke programmering binnen bibliotheken, is een van de grootste uitdagingen, vindt Fatima Essabani-Kechouh, adviseur Leven Lang Ontwikkelen bij Bibliotheeknetwerk Flevoland.

Afscheid Gerlien van Dalen
Vijftien jaar lang was Gerlien hét gezicht van Stichting Lezen. Op 15 augustus nam ze afscheid als directeur-bestuurder. Hoe kijkt ze terug op die periode?

Bibliobussen
Bibliobussen: een uitstervend- of juist een bloeiend verschijnsel? Bibliotheekblad maakte de balans op.

Landelijke Innovatiedag
Afgelopen mei vond de Landelijke Innovatiedag Bibliotheken 2024 plaats. Een verslag.

Leesclubs in Nederland (Deel I)
Wat er onder de vlag van bibliotheken allemaal te beleven én te lezen valt, vertellen enthousiaste leesclub(bege)leiders in deel I van dit drieluik.

OBA Next
‘Een gebouw van onbegrensde mogelijkheden.’ Zo omschrijft Martin Berendse, directeur van de OBA, de geplande vestiging die de komende jaren gerealiseerd wordt in het stadsdeel Zuidoost.

Muziek in de buurt
Het Nederlands Instituut voor Beeld & Geluid werkt samen met bibliotheken. We staan stil bij twee voorbeelden: het project Muziek in de Buurt en het My First Smartphone Festival.

Video boekpresentatie Mark Deckers
Op 1 juni vond de feestelijke boekpresentatie plaats bij CODA in Apeldoorn. Bekijk het videoverslag en het interview met Mark Deckers en Carin Reinders.

OBA Maakplaats
In 2018 nam de OBA het initiatief voor een ‘Maakplaats’. Anno 2024 is er een netwerk van tien locaties waar jongeren hun creatieve, digitale, technische en sociale vaardigheden kunnen ontwikkelen.

SPELTALENT
Bibliotheek Gouda heeft sinds kort SPELTALENT in huis, een interactieve spelzuil om mee te ‘gamen’ en je taalvaardigheid te vergroten.

Maand van de Geschiedenis
In oktober vindt de Maand van de Geschiedenis plaats. Anne Burgers en Saskia Kuus vertellen waarom zij aandacht voor geschiedenis in de bibliotheek belangrijk vinden.

18 Bijzondere bibliotheken
De bibliotheek van de Nederlandse Defensie Academie biedt een schat aan uiteenlopende militaire wetenschappelijke literatuur.

Management
Na een langdurige carrière in de politiek besloot Roy de Witte de overstap te maken naar Bibliotheek Hoogeveen.

Onderzoek
Voorlezen en bezig zijn met boeken en verhalen stimuleert de taalontwikkeling, leesvaardigheid en schoolprestaties van kinderen. Ouders spelen hierin een cruciale rol. Maar hoe denken zij hierover?

Theoloog des Vaderlands
Kees van Ekris is dit jaar Theoloog des Vaderlands. Met de openbare bibliotheek voelt hij veel verwantschap.

SeniorWeb
De grootste aanbieder van digitale leermiddelen via de bibliotheek is SeniorWeb. Toch kunnen de online cursussen nog meer worden benut ziet adviseur leslocaties Raquel Wanrooij.

Topstukken
Het ‘Depot van Nederlandse Publicaties’ van de KB bestaat vijftig jaar. Daarnaast staat er ook nog een enorme verhuizing voor de deur.

Column
Rianne van Melik schrijft samen met Jamea Kofi overhun onderzoek naar openbare bibliotheken als sociale infrastructuur.26 Vlaamse gevangenisbibliotheken
Gevangenisbibliotheken vormen een lichtpuntje in de dramatische omstandigheden van de Vlaamse gedetineerden.

Biblioteca de Tenerife
De hoofdstad van Tenerife, Santa Cruz, telt drie openbare bibliotheken. De centrale bibliotheek is gevestigd in een multifunctioneel complex. Wie haar bezoekt, wacht een aangename verrassing.

Nummer 6-2024 (Gedrukte editie)

6 Collega
Sinds 1 februari 2023 is Olivier Poel ICT-coördinator bij CODA in Apeldoorn, en daar gingen uiteenlopende loopbaanstappen aan vooraf, met onder meer een tussenstap bij een collega-bibliotheek.

8 Afscheid directeur KB
Op 1 juli neemt Lily Knibbeler afscheid als algemeen directeur van de KB. Waar kijkt ze met het meeste plezier op terug?

14 Bibliotheken en duurzaamheid, deel III
In het slot van dit drieluik vertellen bibliotheken over een duurzame programmering en collectie.

16 Handboek over laaggeletterden
Cultura Ede startte het project ‘Leren wat je wilt’. De praktijkervaringen mondden uit in een praktisch handboek om laaggeletterden beter te bereiken.
20 Een moedig bestuur en een bijzondere mejuffrouw
Mark Deckers schreef onlangs zijn derde boek: Mejuffrouw Gehner en meneer Zwager. Ondertitel: ‘Het dappere duo in het moedige verzet van de Apeldoornse bibliotheek in de Tweede Wereldoorlog.’

22 Balans tussen cijfers en verhalen
De KB, de nationale bibliotheek, ondersteunt lokale bibliotheken en POI’s al zo’n vijf jaar in impactgericht werken.

26 De leveringsproblemen bij NBD Biblion
Nadat NBD Biblion vorig jaar zomer het productiesysteem verving, begon een jaar vol problemen.

30 Hoog bezoek in het hoge noorden
Afgelopen mei bracht demissionair staatssecretaris van Cultuur en Media Fleur Gräper een bezoek aan Bibliotheek Uithuizen.

33 Column

Rianne van Melik schrijft samen met Jamea Kofi overhun onderzoek naar openbare bibliotheken als sociale infrastructuur.

36 Bijzondere bibliotheken
Atria, het kennisinstituut voor emancipatie en vrouwengeschiedenis, zet zich in voor een gendergelijke samenleving.

38 75 jaar Probiblio
Probiblio viert dit jaar haar 75-jarig jubileum. Frans Bergfeld, directeur van de provinciale ondersteuningsinstelling, blikt terug én vooruit.

42 Topstukken
Omroepgidsen zijn dankbare bronnen voor wetenschappelijk onderzoek. Een goede reden om ze bij de KB zorgvuldig te bewaren en te koesteren.

44 Monitoren van leesbevorderingsprogramma’s
De leesbevorderingsprogramma’s van Stichting Lezen hebben een grote ontwikkeling doorgemaakt. Voor bijna alle leesbevorderingsprogramma’s bestaat inmiddels een monitorinstrument.

50 De carrièreswitch
Na een dienstverband bij verschillende POI’s richtte Math Göbbels Onderzoek met Effect op, dat onder meer de impact van het bibliotheekwerk meet.

54 Het Ljubljana-leesmanifest
In gesprek met boekwetenschapper Adriaan van der Weel over Het Ljubljana-leesmanifest.

58 Onderzoek
Onderzoek naar de impact van de AI-Parade laat zien dat bezoekers meer te weten zijn gekomen over AI en meer weten over de invloed ervan op de maatschappij.

60 Management
Alice Vlaanderen (Bibliotheek Rotterdam) zet graag haar tanden in een nieuwe uitdaging als ze daarbij de Rotterdammer maar kan bewegen om een betere versie van zichzelf te zijn.

64 Pensionering
Op 1 mei ging Jan Ubels (67) met pensioen. Hoe kijkt de teamlead van een supportteam bij OCLC, terug op zijn jaren in de sector?

Nummer 5-2024 (Digitale editie)

Collega
In 2022 startte Sandra Timmer als manager lokale dienstverlening bij de Bibliotheek Noordwest Veluwe.

Beste Bibliotheek
Waarom meedoen aan de Beste Bibliotheekverkiezing? Vier voormalige winnaars aan het woord.

Rozet
Elf jaar geleden werd Rozet in Arnhem geopend. Een van de ambities was het revitaliseren van een verpauperd gebied. Is dat gelukt?

Bijeenkomst community librarians
Op 14 maart vond in Bibliotheek Schalkwijk in Haarlem een bijeenkomst plaats van het Community Librarian Netwerk. Een videoverslag.

The Third Space
Negen bibliotheken zijn hard aan de slag gegaan met dit project en presenteerden hun ideeën en prototypen tijdens een congres in de LocHal in Tilburg.

VBP
Het Virtueel Bibliotheek Platform (VBP) telt sinds kort vijf bibliotheekorganisaties die hun website hebben ingeruild voor … ja, voor wat eigenlijk? En wat levert dat op?

Leesbevordering met podcasting
Podcasts inzetten voor leesbevordering. Bibliotheek Meerssen deed het – in een succesvol project met de lokale middelbare school.

Denker des Vaderlands
Filosoof Marjan Slob over de functie van de bibliotheek. ‘De bibliotheek is voor mij een plek van gulheid.’

Bibliotheken en duurzaamheid, deel II
Een groenere en socialere bedrijfsvoering, hoe pak je dat aan? Bibliotheek De Boekenberg in Spijkenisse vertelt hoe ze stap voor stap de interne processen verduurzamen.

Arbeidsmarktanalyse
Om de paar jaar laat Stichting BibliotheekWerk een analyse maken van de nieuwste arbeidsmarktontwikkelingen, knelpunten en prognoses.

De carrièreswitch
Als directeur-bestuurder bedrijfsvoering van Biblioservice Gelderland maakte Gerie ten Cate roerige tijden mee. Inmiddels is hij directeur van een kloosterhotel en -conferentiecentrum.

Topstukken uit de KB
In 1821 verschijnt het eerste tijdschrift voor vrouwen dat tot een succes uitgroeide: Penélopé. Het blad bestaat uit twee gedeeltes: ‘Handwerken’ en ‘Lektuur’.

Column Rianne van Melik
Rianne van Melik en Jamea Kofi van de Radboud Universiteit doen onderzoek naar openbare bibliotheken als sociale infrastructuur. In deze column bespreken ze om beurten hun belangrijkste bevindingen.

Bijzondere Bibliotheken
Midden in het Tilburgse TextielMuseum bevindt zich de grootste in textiel gespecialiseerde bibliotheek van Nederland.

Management
Sinds 1 december 2023 staat Jan Brands-Leever aan het hoofd van KunstenHuis Idea, dat zich ontfermt over De Bilt, Bunnik, Soest en Zeist.

Onderzoek
Nieuw onderzoek brengt in beeld hoe het is gesteld met mediatheken en hoe de positie van de mediatheek versterkt kan worden.

Bibliotheken als hoeders van de democratie
Juni dit jaar zijn de Europese parlementsverkiezingen. Ondertussen staat in veel landen de kwaliteit van de democratie onder druk. Wat kun je doen als bibliotheek?

Essen begonnen aan grootschalige vernieuwing
Zeventien bibliotheken telt de Duitse stad Essen. Eentje dient als proef voor de innovatie van het hele stelsel, en dat is het filiaal in Huttrop, ingericht door architect Aat Vos van Includi.

Birmingham is failliet
Sinds september 2023 is Birmingham blut. Ook tientallen bibliotheekvestigingen moeten de deuren vermoedelijk sluiten.

Nummer 4-2024 (Gedrukte editie)

6 Collega
Lesley Vos heeft helemaal diens plek gevonden in bibliotheek Deventer, waar die als logistiek medewerker werkt. Als actief lid van de lhbtq+-community ervaart die de bibliotheek als een veilige werkomgeving. ‘De mens staat hier voorop!’

8 OBA presenteert eerste beleidsvisie
Op woensdag 20 maart presenteerde de gemeente Amsterdam haar eerste beleidsvisie voor de openbare bibliotheek in Amsterdam.

10 Verboden boeken
Al haar hele leven koestert Marjoleine Molenaar, directiesecretaris van Bibliotheek Rotterdam, een fascinatie voor de heftige controverses die boeken al eeuwenlang oproepen. Nu heeft zij daarover Verboden boeken geschreven.

16 Voorlezen vanuit de gevangenis
Dankzij het voorleesproject van Penitentiaire Inrichting (PI) Almelo kunnen gedetineerde vaders in de bibliotheek van de gevangenis een kinderboek voorlezen en als videoboodschap aan hun kinderen sturen.

18 BoekStartcoach bij elk Eindhovens consultatiebureau
In Eindhoven is sinds 1 januari op alle negen consultatiebureaus een BoekStartcoach actief. Hoe kreeg de bibliotheek dit voor elkaar? ‘Investeer in de relatie en formuleer ambitie.’

22 Symposiumreeks rondom collectioneren
Hoe zorgen we ervoor dat de innovatie die rondom de andere kernfuncties in gang wordt gezet ook haar weerslag krijgt binnen het collectievak, en hoe krijgt de samenwerking met lokale gemeenschappen daarbinnen een plaats?

26 Topstukken uit de KB
In deze aflevering van Topstukken van de KB beschrijft Erik Geleijns de publicatiegeschiedenis van de eerste Franse en Nederlandse vertalingen van Gulliver’s Travels.

28 Bijzondere bibliotheken
Florence, geboorteplaats van de renaissance, is een mekka voor kunsthistorici. In deze Italiaanse stad is de bibliotheek van het Nederlands Interuniversitair Kunsthistorisch Instituut (NIKI) gevestigd.

32 NOBB-tentoonstelling: Thuis in een vreemd land
Op zaterdag 11 mei start in locatie Nistelrode van de Noord Oost Brabantse Bibliotheken een tentoonstelling over de lokale Molukse gemeenschap. Dit initiatief kwam tot stand via de ‘OF/BY/FOR ALL‘-methodiek, waarbij de bibliotheek en de Molukse gemeenschap op basis van gelijkwaardigheid samenwerkten.

35 Column Jamea Kofi
Jamea Kofi en Rianne van Melik van de Radboud Universiteit doen onderzoek naar openbare bibliotheken als sociale infrastructuur. In deze column bespreken ze om beurten hun belangrijkste bevindingen.

36 Erna Winters gekozen tot president van EBLIDA
De Nederlandse Erna Winters en de Vlaamse Jessica Jacobs stelden zich verkiesbaar voor EBLIDA, de Europese lobbyorganisatie voor bibliotheken. Winters werd gekozen als president voor de periode 2024-2027 en Jacobs werd gekozen in het uitvoerend comité voor dezelfde periode.

40 Duurzame bibliotheekgebouwen
Een bibliotheekpand verduurzamen, hoe doe je dat? Bibliotheek Zuid-Kennemerland vertelt over de ervaringen in Haarlem-Centrum en Bibliotheek Rotterdam belicht de plannen voor het verduurzamen van de centrale bibliotheek.

42 Management
Robin Bierens (directeur-bestuurder Bibliotheek Oosterschelde) kwam via de bancaire sector in de bibliotheekbranche terecht. Daar zet hij zich met hart en ziel in voor een bruisende bibliotheek, waar hij soms nog steeds als outsider naar kijkt.

46 De carrièreswitch
Op advies van zijn vader schreef Jan Kalsbeek zich als boekenliefhebber in op de bibliotheekschool, maar toen hij eenmaal werkzaam was in de openbare bibliotheek van Katwijk, en later die van Neede, bleek zijn ware passie een andere.

50 Onderzoek
Hoe houden Nederlanders zich in hun vrije tijd bezig met cultuur en sport? Een van de belangrijkste bronnen voor het beantwoorden van deze vraag is het tweejaarlijkse onderzoek de Vrijetijdsomnibus, waarvan onlangs een nieuwe editie verscheen.

52 Een nieuwe bibliotheek voor Velbert
De kleine Duitse gemeente Velbert deed een beroep op architect Aat Vos en diens bureau Includi om de bibliotheek een make-over te geven. Abteilungsleiterin Ulrike Motte van Zentralbibliothek Velbert-Mitte over innoveren met vallen en opstaan.

54 Werken in een Amerikaanse plattelandsbibliotheek
Marjolein Lolkema werkte jarenlang in dorpsbibliotheken in Nederland. Zeven jaar geleden emigreerde ze naar de Verenigde Staten. Sinds de emigratie werkt ze in een kleine bibliotheek in de staat Idaho. Deel VII van haar belevenissen.

Nummer 3-2024 (Digitale editie)

Collega
Sinds augustus 2023 is Richard Reijnders productontwikkelaar bij de Bibliotheek AanZet. Net als iedereen werkt hij weliswaar voor het spreekwoordelijke ‘brood op de plank’, maar voordat hij hier begon, voelde hij dat hij bróódnodig toe was aan een switch in zijn loopbaan.

Pensioenfonds Openbare Bibliotheken
‘Hier kun je nog geen ijsje voor kopen.’ De beslissing van het Pensioenfonds Openbare Bibliotheken om de pensioenen van oud-bibliotheekmedewerkers te verhogen met 0,18 procent doet veel stof opwaaien. ‘Het bestuur shopt in de cijfers en doet alsof het hun fonds is.’

Landelijk QR-fieldlabproject
Hoe komen de onlinecollectie en alle andere services onder de aandacht bij diegenen die niet regelmatig in de bibliotheek komen? Door op originele, relevante plekken QR-codes te plaatsen die eenvoudig toegang geven tot wat de bibliotheek allemaal te bieden heeft.

Dungeons & Dragons in de programmering
Jelte Hommes werkt als domeinspecialist Leven Lang Leren bij Biblionet Groningen. In deze rol houdt hij zich onder andere bezig met het implementeren en programmeren van ‘tabletop-roleplaying games’ in het aanbod van de bibliotheek.

MINT Architecten renoveert buurtvestigingen OBA
Inmiddels staat de teller op zo’n dozijn buurtvestigingen van de Openbare Bibliotheek Amsterdam (OBA) die MINT Architecten bezig is te renoveren of al op de schop nam. Oprichter Dianne Maas-Flim en partner David Tol over hun visie en werkwijze.

Dansen tussen de boeken
In de bibliotheken van nu is veel mogelijk, maar dansen tussen de boekenkasten is toch niet iets waar iedereen direct aan denkt. Toch heeft Het Danspaleis al velen – vooral ouderen, maar soms ook jongeren – in beweging gebracht tijdens sfeervolle dansfeesten in verschillende bibliotheekfilialen.

Welke scholingen zijn er voor frontofficemedewerkers?
Bibliotheken worden steeds meer maatschappelijk-educatieve instellingen. Welke scholingen en trainingen kunnen frontofficemedewerkers volgen om hun veranderende rol goed te kunnen invullen?

Ook Venray doet SPUK-aanvraag
Het duurde even en de bibliotheek betaalt zelf mee, maar de gemeente Venray heeft een aanvraag ingediend voor een SPUK-subsidie robuuste bibliotheek. Was dat verrassend?

De LocHal bestaat vijf jaar
Onlangs vierde de LocHal haar vijfjarig bestaan. Hoe staat het er nu voor? In gesprek met Peter Kok (directeur-bestuurder Bibliotheek Midden-Brabant) en Angélique de Kort (manager LocHal, Bibliotheek Midden-Brabant).

Loes Luca volgde laaggeletterde Rotterdammers
Vorig jaar liet de actrice en comédienne een serieuzere kant van zichzelf zien. Hoe kijkt de Rotterdamse terug op haar deelname aan de vierdelige tv-serie Duidelijke taal over laaggeletterdheid?

Bibliotheken geven AI een plek in hun organisatie
Het afgelopen jaar kwam het gebruik van kunstmatige intelligentie wereldwijd in een stroomversnelling. Ook bibliotheken sprongen daar, als experts in informatievoorziening, op in. Hoe geef je als lokale bibliotheek AI een plek in je organisatie, bijvoorbeeld in de programmering en dienstverlening?

April is de Maand van de Filosofie
Veel bibliotheken hebben een display van hun filosofiecollectie tijdens de Maand van de Filosofie, maar je kunt ook je bezoekers zelf aan het denken zetten. Zo organiseert de Bibliotheek Midden-Brabant het FilosofiePodium en in Rotterdam zetten ze een filosofische chatbot in.

Topstukken van de KB
KB-collectiespecialist, Melinda Kónya, coördinator van de schenkingen, licht in deze editie van Topstukken van de KB twee bijzondere schenkingen uit die de nationale bibliotheek in 2023 kreeg.

Column
Rianne van Melik en Jamea Kofi van de Radboud Universiteit doen onderzoek naar openbare bibliotheken als sociale infrastructuur. In deze column bespreken ze om beurten hun belangrijkste bevindingen.

De carrièreswitch
Sinds 2018 is Bouke Arends burgemeester van de gemeente Westland. In de jaren daarvoor was hij onder meer werkzaam voor de Overijsselse Bibliotheek Dienst.

Bijzondere Bibliotheken
In het Oostelijk Havengebied van Amsterdam staat een oud cacaopakhuis boordevol sociaaleconomische geschiedenis. Deze betonnen kolos herbergt behalve de archieven ook de bibliotheek – met zo’n miljoen titels – van het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis (IISG).

Management
Na een carrière in de politiek keerde Martien Louwers terug naar haar vertrouwde bibliotheek in Eibergen en omstreken: nu niet als bezoeker, maar als directeur.

Onderzoek
Onlangs is de Bibliotheekmonitor vernieuwd en geïntegreerd met twee andere onderzoeksinstrumenten: de Impactmonitor en Outputregistratietool. Wat betekent dat precies voor bibliotheken? En waarom is deze verandering in gang gezet?

QNL: een Nederlands architectonisch hoogstandje
In 2018 ging Qatar National Library (QNL) officieel van start in haar nieuwe, door architect Rem Koolhaas ontworpen, gebouw. Wat is de impact van de bieb op het culturele leven in de Golfstaat en hoe zwaar is het stempel dat de pandemie op de bedrijfsvoering drukte?

Nieuw leven voor oude bibliotheken in Kenia
De Keniaanse Wanjiru Koinange is schrijfster én restaurateur van oude, vervallen bibliotheken. Wanjiru kwam ook in Nederland inspiratie opdoen.

Nummer 2-2024 (Gedrukte editie)

6 Collega
Eind vorig jaar ontving de redactie van Bibliotheekblad een berichtje van Dalila Bakir. Een oproep voor meer diversiteit op de cover van Bibliotheekblad, omdat dit beter aansluit bij de nieuwe bibliotheek waar ‘iedereen’ werkt en welkom is.

8 De frontoffice
Ze heten bijvoorbeeld klantadviseur, programmalijnmedewerker of basisplusmedewerker. Wat ze gemeen hebben? Ze werken allemaal in de frontoffice en zijn dus het visitekaartje van de bibliotheek.

12 Interview Tineke van Ham
Ze was al met pensioen, dus haar aanstelling per augustus 2023 was een verrassing. Tineke van Ham (67) is nog tot 1 juni netwerkmanager voor de openbare bibliotheken bij de KB.

16 Forum Groningen
In november 2019 ging Forum Groningen open. Tijd om met directeur Dirk Nijdam de tussenbalans op te maken. Hoe kijkt hij terug op de eerste jaren van dit culturele centrum?

20 Bijzondere bibliotheken
Het NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies) beheert een bibliotheek met bijna 80.000 publicaties over oorlogen en genociden in de 20e en 21e eeuw.

22 De bibliotheek als kathedraal
Bastiaan van den Berg, voormalig programmamaker bij de bibliotheken Hengelo, Hof van Twente en Oldenzaal, schreef een filosofische schets van het bibliotheekwezen.

26 Interview Bastiaan van den Berg
Een interview met de auteur van de filosofische schets van het bibliotheekwezen op de vorige pagina’s.

28 De SDG Boekenclub
Kinderen tot vijftien jaar kunnen nu deelnemen aan een boekenclub om meer te leren over de zeventien ‘Sustainable Development Goals’ van de Verenigde Naties.

30 Interview Anita Witzier
Anita Witzier is sinds drie jaar ambassadeur van de Stichting Lezen & Schrijven. Wat heeft die inzet haar geleerd en welke rol ziet ze daarin voor bibliotheken?

34 Topstukken
Ontdek het bijzondere verhaal van kindslaaf Jacobus Capitein en zijn al net zo bijzondere dissertatie uit 1742.

36 Nieuwe directie Muntpunt
Roel van den Sigtenhorst verliet de OBA voor een nieuw avontuur als directeur van het Brusselse Muntpunt. Samen met hoofdbibliothecaris Jurgen Waegeman en zakelijk directeur Katrien Vande Walle vormt hij een maatschappelijk geëngageerd team.

40 Management
De in Suriname geboren Clinton Feurich groeide op zonder bezoekjes aan de bibliotheek. Dankzij een telefoontje van een headhunter zit hij nu al 22 jaar bij de Bibliotheek Haarlemmermeer.

44 De carrièreswitch
Gedurende acht jaar gaf Dianne Weersink leiding aan de Bibliotheek Gelderland Zuid. In 2017 gooide ze het roer drastisch om, ze verruilde Nijmegen voor Frankrijk.

47 Column bibliotheektoerisme
Op de laatste dag van het IFLA-congres werden allerlei excursies georganiseerd naar diverse bibliotheken. Maar dit ‘bibliotheektoerisme’ lijkt zich vooral te beperken tot best practices en de hoofdvestigingen.

48 Onderzoek
Wat gebeurt er vóórdat iemand in de bibliotheek een boek komt lenen? Hoe kiest diegene eenmaal in de bibliotheek een specifieke titel? Dit onderzocht GfK in opdracht van Stichting Marktonderzoek Boekenvak

50 Werken in Idaho (deel VI)
Marjolein Lolkema werkte jarenlang in dorpsbibliotheken in Nederland (Zwartewaterland en Urk). Zes jaar geleden emigreerde ze naar de Verenigde Staten. Sinds die emigratie werkt ze in een kleine bibliotheek in Garden Valley, een dorpje in de staat Idaho.

56 Interview Catharina Isberg
Catharina Isberg, directeur van de openbare bibliotheek in het Zweedse Lund, nam tijdens het IFLA-congres deel aan een sessie over toxic librarianship.

Nummer 1-2024 (Digitale editie)

Rubriek Collega
Remon Kappen is verantwoordelijk voor de website, e-bookservice en alle digitale media van Bibliotheek Dommeldal.

AI krijgt een plek in de bibliotheek
Het afgelopen jaar kwam het gebruik van kunstmatige intelligentie wereldwijd in een stroomversnelling. Hoe kunnen we deze technologie een plek geven in de openbare bibliotheek?

ChatGPT zelf aan het woord
Hoe denkt AI, en dan met name de applicatie Chat GTP, zelf over zijn rol in de bibliotheek? Bibliotheekblad nam de proef op de som en gaf de opdracht om een essay te schrijven.

Wat kun je doen met 74 miljoen?
Bibliotheken ontvangen de komende drie jaar 74 miljoen euro uit het ‘Masterplan basisvaardigheden II’. Daarmee gaan nóg meer scholen en kinderopvanglocaties profiteren van BoekStart in de kinderopvang en van de Bibliotheek op school.

Biblionet Groningen en Campus VO Eemsdelta
De samenwerking, die begon in 2016, werd geïntensiveerd toen een aantal jaar geleden de bouw van een nieuw complex op stapel stond en leesbevordering expliciet in de plannen werd meegenomen.

Huis 73: van twee naar tien gebouwen
De kogel is door de kerk. Na decennia van onzekerheid – gaat het wel of niet door? – krijgt ’s-Hertogenbosch eindelijk een nieuwe centrale bibliotheek. Beter gezegd: krijgt Huis 73 een eigentijdse hoofdvestiging.

Cubiss strijd tegen vooroordelen en hokjesgeest
Om de blik te verbreden en vooral het bewustzijn rondom kansenongelijkheid te vergroten, lanceerde Cubiss in oktober de Jouw Leven Als-tool, primair bedoeld voor jongvolwassenen, maar in feite inspirerend voor iedereen.

Huis van de Stad Rijswijk
De Rijswijkse bibliotheek, onderdeel van de Bibliotheek aan de Vliet, is sinds deze zomer één van de bewoners van het prachtig gerenoveerde gemeentehuis, dat is omgedoopt in Huis van de Stad Rijswijk.

Victorines 2023 uitgereikt
Jaarlijks onderscheidt het Victorine van Schaickfonds publicaties, initiatieven en scripties op het gebied van het bibliotheek- en informatieterrein. Dit jaar hebben vijftien inzendingen meegedongen naar een van de ‘Victorines’. Er werden drie prijzen uitgereikt, én een eervolle vermelding.

Lezen in het voortgezet onderwijs (Deel III)
Regelmatig zijn er mensen die beweren dat ze ‘als kind graag lazen, maar op de middelbare school met die verplichte leeslijsten hun leesplezier snel verloren’. Nog vaker klinkt het bericht dat de jongeren van nú nauwelijks nog lezen. Maar … klopt dit wel?

Generaties in gesprek over ICT
Als één onderdeel van de bibliotheeksector de afgelopen tientallen jaren een reusachtige transformatie heeft ondergaan, is het wel de ICT-afdeling. Oudgediende Marga Bakker (BiblioNu) en nieuweling Moniek Stout (Bibliotheek Den Haag) weten er alles van.

Rubriek Topstukken
In deze aflevering van Topstukken van de KB een goede nieuwjaarstraditie die in de vergetelheid is geraakt: de wensbrief. Kinderen werden tot het begin van de vorige eeuw geacht deze te schrijven en voor te dragen.

Column
Rianne van Melik en Jamea Kofi van de Radboud Universiteit doen onderzoek naar openbare bibliotheken als sociale infrastructuur. In deze column bespreken ze om beurten hun belangrijkste bevindingen.

Rubriek De carrièreswitch
In deze nieuwe rubriek vraagt redacteur Eimer Wieldraaijer in- maar ook uitreders in de bibliotheeksector naar de beweegredenen voor hun carrièreswitch. Deze keer Juan Khalaf, die de bibliotheek verliet om met statushouders te gaan werken.

Het lijk in de bibliotheek
Een lijk tussen de kasten op de volwassenenafdeling. Wat zou een bibliothecaris doen die dat meemaakt? Miriam Buurmans, specialist educatie van de Bibliotheek Voorschoten beschreef het – onder haar pseudoniem Miriam Lucia – in het eerste deel van een thrillerreeks rond bibliothecaresse Ilona Wachters.

Rubriek Bijzondere Bibliotheken
De bibliotheek van het Rijksmuseum is de oudste én de grootste kunsthistorische bibliotheek van Nederland. Hoofdbibliothecaris Saskia Scheltjens en conservator Bibliotheekcollecties Alex Alsemgeest willen dat de bibliotheek ook de beste kunsthistorische bibliotheek ter wereld wordt.

Rubriek Management
Sinds februari 2023 staat Louwra van Leest aan het roer van dertien bibliotheekvestigingen in Overijssel. In haar werkwijze klinkt haar jarenlange ervaring in de zorg duidelijk door, evenals haar passie voor haar gezin.

Bibliotheken en Europa versterken elkaar
2024 is het jaar van de Europese Verkiezingen. Drie grote Europese bibliotheekorganisaties EBLIDA, NAPLE en Public Libraries 2030, lobbyen bij Europa om bibliotheken onder de aandacht te brengen. Met succes: voor het eerst worden bibliotheken als actiepunt genoemd in het Europese Werkplan voor Cultuur 2023-2026.

De impact van culturele instellingen
Onder het motto Make experiences matter doet het Deense bureau Seismonaut onderzoek naar de impact van culturele instellingen en andere organisaties.

De brede impact van de Bibliotheek Roskilde.
Ook in Denemarken leidt het bekendmaken van uitleenstatistieken en bezoekersaantallen niet zelden tot een oneigenlijke discussie over nut en waarde van de openbare bibliotheek.

oronto Public Library
Toen Shawn Mitchell, directeur van Toronto Public Library, de impactmeting van de Bibliotheek Roskilde onder ogen kreeg, dacht hij: bingo. Dit was precies waar hij naar op zoek was. Dus nam hij contact op met de Deense onderzoekers.

Drie jaar Impactmonitor
Onlangs nam de KB afscheid van de Impactmonitor. Hiermee kon van 2019 tot 2022 de impact gemeten worden van de cursussen die bibliotheken gaven op het gebied van basisvaardigheden. Wat hebben we geleerd van de Impactmonitor?

In memoriam Wendy de Graaff
Op 6 december is Wendy de Graaff in haar woonplaats Huis ter Heide overleden. Wendy is 67 jaar geworden. Zij was sinds een paar jaar gestopt als freelance medewerker van Bibliotheekblad.

Nummer 9-2023

6 Beste Bibliotheek 2023
Bibliotheek Son en Breugelwerd dit jaar gekozen tot de Beste Bibliotheek van Nederland.In dit katern, dat loopt tot pagina 21, leest u alles over de winnaar en de genomineerde bibliotheken.

22 NBD Biblion Jeugdspecialist 2023
Merel Kuitert werd op 9 november ‘gekroond’ tot NBD Biblion Jeugdspecialist 2023. Redacteur Maarten Dessing sprak van tevoren (toen nog niet bekend was wie de winnaar zou worden), met de drie genomineerden: naast Merel Kuitert waren dit Astrid Goedknegt en Monique Dijkgraaf, over de passie voor hun vak.

28 Beste bibliotheek ter wereld
Inmiddels is het traditie op het IFLA-congres: de verkiezing van ’s werelds beste nieuwe openbare bibliotheek. In Rotterdam viel in augustus die eer verrassend te beurt aan de Gabriel García Márquez-bibliotheek in Barcelona.

32 Bijzondere Bibliotheken
Twaalf vrouwen uit ‘de betere Haagse kringen’ richtten in 1894 het Haagse Damesleesmuseum op. Ook nu nog voorziet het Damesleesmuseum in een behoefte, zeggen vrijwilligsters Mieke Eisma en Alice van Breen.

36 Evaluatie eerste ronde SPUK-Bieb-regeling
De tijdelijke SPUK-Bieb-regeling is een succes. Gemeenten dienden in de eerste ronde op grote schaal voorstellen in om een bibliotheek op te richten of door te ontwikkelen. Toch kan het in de tweede ronde evenwichtiger, zegt onderzoeker Frank Huysmans.

42 Lezen in het voortgezet onderwijs (deel II)
In dit drieluik gaat redacteur Linda van Pelt op onderzoek uit, en spreekt ze met docenten en leerlingen.

48 Onderzoek
Voor het nieuwe onderzoek In de leeswereld van jongeren van Stichting Marktonderzoek Boekenvak is onder circa 1.000 jongeren tussen de 12 en 25 jaar onderzocht hoe zij boeken lezen, lenen en kopen. Wat zijn de belangrijkste resultaten, en wat kunnen bibliotheken hiervan leren?

50 Programma Samen Digitaal
Twee jaar geleden werd de drempel voor een landelijk bibliotheeksysteem niet gehaald, maar nu biedt het Programma Samen Digitaal Innoveren nieuwe kansen.

54 Topstukken
In deze aflevering van Topstukken van de KB wordt historisch nepnieuws aan de hand van de krantencollectie belicht.

57 Column
Rianne van Melik en Jamea Kofi van de Radboud Universiteit doen onderzoek naar openbare bibliotheken als sociale infrastructuur.

58 Nours geheime bibliotheek
Het beroemde verhaal over de Syrische ‘geheime bibliotheek‘ inspireerde de Libanees-Britse schrijfster Wafa’ Tarnowska tot een bijzonder prentenboek.

62 Management
Via een aantal omzwervingen kwam Gio van Creij uiteindelijk toch in de bibliotheeksector terecht. Voor haar is het de perfecte plek om zich te verdiepen in het verhaal van de ander.

Nummer 8-2023

6 Collega
Hanneke Paul werkt twintig jaar bij de Bibliotheek Angstel, Vecht en Venen. De laatste (bijna) zeven jaar als projectleider Sociaal Domein.

8 Lezen in het voortgezet onderwijs (deel I)
In dit drieluik gaat redacteur Linda van Pelt op onderzoek uit en spreekt ze met docenten en leerlingen.

14 FOBID
Als brancheorganisatie voor de Nederlandse bibliotheeksector vertegenwoordigt FOBID de belangen van de sector en fungeert zij als aanspreekpunt voor aangesloten organisaties in Nederland en zusterorganisaties in het buitenland.

16 Heel Nederland Leest
Sonny Boy staat dit jaar centraal tijdens Heel Nederland Leest. Het is twintig jaar na verschijnen nog altijd een zeer populair boek, dat Annejet van der Zijl veel heeft gebracht.

20 Bijzondere Bibliotheken
Een verzameling boeken en documenten van en over de onderwijzers en natuurbeschermers Eli Heimans en Jac. P. Thijsse vormt de basis van de bibliotheek van de Heimans en Thijsse Stichting.

22 De Culturele Apotheek
De Culturele Apotheek verstrekt geen poedertjes, maar wel dikke pillen. Geen pleisters, maar proza en poëzie die de schaafwonden van het leven helpen helen.

25 Column
Rianne van Melik en Jamea Kofi van de Radboud Universiteit doen onderzoek naar openbare bibliotheken als sociale infrastructuur. In deze column bespreken ze hun belangrijkste bevindingen.

26 Onderzoek
Digitale vaardigheden worden steeds noodzakelijker om mee te kunnen doen in de samenleving. Toch heeft een deel van de bevolking daar moeite mee. Dat versterkt ongelijkheid.

28 Biblionef
Veel bibliothecarissen zullen bekend zijn met de naam Biblionef, maar wat doet deze organisatie precies?

32 BiebBoys
De BiebBoys zijn niet meer alleen twee jeugdspecialisten die met filmpjes en scholenbezoek kinderen aan het lezen krijgen. De twee Nijmegenaren zijn nu ook kinderboekenhelden.

36 Topstukken
De boeken die het begin vormden van de KB, de nationale bibliotheek, waren afkomstig van de laatste stadhouder Willem V van Oranje. Maar ook van diens voorouders heeft de KB boeken in haar bezit

38 Community librarians voor nieuwkomers
Hoe bereiken community librarians Mateusz Domagalski en Nadine Knapen nieuwkomers en hoe spelen ze in op hun behoeften?

42 Een bibliotheek voor Columbo
Ontwerper Jasper Poortvliet is begin 2023 naar Thailand vertrokken om daar samen met Thaise samenwerkingspartners zijn project ‘Engagement by Design’ op te starten.

48 Management
In maart van dit jaar werd Egid van Houtem aangesteld als directeur-bestuurder van de Bibliotheek Kerkrade e.o.

52 Reisverslag Oslo
Samen organiseren Rob Bruijnzeels en Joyce Sternheim inspirerende studiereizen. Deze zomer namen ze een bont gezelschap van bibliotheekmedewerkers mee naar Oslo.

56 Deichman Bjørvika geeft Oslo vleugels
Lundhagem en Atelier Oslo ontwierpen de prestigieuze Deichman Bjørvika-bibliotheek in Oslo. Nu wacht de Noren een tweede pittige klus: de Bibliotheek Rotterdam renoveren en verduurzamen.

60 Jubileumcongres Rijnbrink
‘Toen, nu & straks’. Onder dat motto organiseerde Rijnbrink, de provinciale ondersteuningsinstelling voor Overijssel en Gelderland, een symposium om haar 75-jarig bestaan luister bij te zetten.

Nummer 7-2023

6 Collega
Klaas Van Gorp, bibliotheekassistent bij de stad Antwerpen heeft een primeur. Hij is de eerste Vlaming die in de rubriek ‘Collega’ in Bibliotheekblad zijn werkervaringen deelt.

8 Diversiteit in personeelsbestand
Hoewel bibliotheken ernaar streven een breed publiek te bedienen, is hun personeelsbestand nog niet altijd even divers. Wat doen bibliotheken om hier verandering in te brengen?

14 Gastcollectioneurs strijden tegen discriminatie
In de Bibliotheek Oss is met een subsidie vanuit antidiscriminatiebureau RADAR het project ‘Ik ben!’ opgezet waarbij gastcollectioneurs een eigen collectie samenstellen.

18 Cees van Eijk nieuwe voorzitter VOB
Cees van Eijk, de gloednieuwe voorzitter van de VOB, ziet een positieve energie in de bibliotheeksector.

24 Collectie-experts luiden de noodklok
Binnen de sector bestaat nog niet de structuur die nodig is om de collectie te laten meevaren op de koers van de maatschappelijk-educatieve bibliotheek van de toekomst.

27 Column
Rianne van Melik en Jamea Kofi van de Radboud Universiteit doen onderzoek naar openbare bibliotheken als sociale infrastructuur. In deze column bespreken ze om beurten hun belangrijkste bevindingen.

28 Bijzondere Bibliotheken
Is er een kinderboek dat je dolgraag nog eens wilt lezen? Grote kans dat je het vindt bij Stichting ’t Oude Kinderboek (StOK). De stichting bezit 25.000 kinder- en jeugdboeken die je kunt lenen of inzien.

30 IFLA-WLIC 2023
Met een vertraging van twee jaar was het dan eindelijk zover: het IFLA-WLIC congres. Dit keer in Rotterdam.

37 Bibliotheekawards
Wie zijn er genomineerd voor de Beste Bibliotheek van Nederland, editie 2023?

38 Generaties in gesprek
Welke ontwikkelingen heeft de HR-afdeling van onze branche doorgemaakt en wat staat ons voor de nabije toekomst te wachten?

40 Onderzoek
In de Gemeentelijke Gezinsaanpak Geletterdheid (GGG) wordt een samenhangende lokale aanpak ontwikkeld met als doel meer taalarme gezinnen effectief te ondersteunen.

42 Management
Na een gevarieerde carrière rolde Nell Schuijff via de Bibliotheek Hoeksche Waard de bibliotheekwereld in.

46 Topstukken
In 1845 verscheen het Duitse prentenboek Der Struwwelpeter (Piet de Smeerpoets) met verhaaltjes over ondeugende kinderen, die op een gruwelijke manier gestraft worden voor hun ondeugden

48 Bibliotheek Bollenstreek treedt naar buiten
Hoe geef je meer bekendheid aan je programmering voor volwassenen? Door deze op drukke plekken vol in de schijnwerpers te zetten, zo bedachten ze bij de Bibliotheek Bollenstreek.

50 Democratiefestival 18 in 2023
Bij de Bibliotheken Mar & Fean gingen ze de uitdaging aan om met jongeren in cocreatie een festival neer te zetten rondom hun zorgen en toekomstdromen.

54 Verslag congres Bibliotheken en Musea
Een uitgebreid verslag van het congres Bibliotheken en Musea: Samenwerking loont dat op 16 juni gehouden werd in Cultuur Historisch Centrum De Tiid in Bolsward.

Nummer 6-2023

6 Collega
In 2015 maakte Janita Olthof een flinke carrièreverandering bij Bibliotheek Veenendaal: van bibliothecaris naar coördinator van het zogeheten FabLab.

8 Interview staatssecretaris
Een exclusief interview met Gunay Uslu, staatssecretaris van Cultuur en Media, die de sector al vele positieve impulsen heeft gegeven, met als laatste wapenfeit de SPUK-regeling voor het aanvragen van uitkeringen om het bibliothekennetwerk te versterken.

14 Vakantielezen
Het zomerleesprogramma, een samenwerking tussen de Koninklijke Bibliotheek (KB) en Biblionet Groningen, nodigt uit tot het beleven van nieuwe avonturen, met support van Fenna Ramos, bekend van Zappelin.

16 Muziek in de bibliotheek
Steeds meer bibliotheken saneren hun collecties cd’s, dvd’s en bladmuziek. Tegelijkertijd is er een tegenbeweging van specialisten die ervoor willen waken dat muziek compleet uit bibliotheken verdwijnt.

22 Puzzeltheek
Drie jaar terug voegde de Zwolse bibliotheeklocatie Stadkamer Zuid een nieuwe loot aan de stam van de bibliotheekservice: het uitlenen van legpuzzels.

24 Fusie bibliotheken Twente
De bibliotheken van Hengelo, Oldenzaal en Hof van Twente fuseren. Vanaf 1 januari 2024 gaan ze verder als Bibliotheek Twente.

28 Generaties in gesprek
Lange tijd was de bibliotheek enkel een plek waar je boeken haalde. Tegenwoordig staat op het programma van bibliotheken meerdere keren per week een activiteit geprogrammeerd.

32 Kennisplein Dronten en Lelystad
In de paar maanden dat de Kennispleinen van FlevoMeer Bibliotheek open zijn, hebben daar al veel informatiezoekers aangeklopt.

36 Bijzondere Bibliotheken
Directeur Irene Haslinger geeft een kijkje in de keuken van de TU Delft Library, waar digitalisering en open science een grote vlucht nemen.

38 Digitale literatuur (deel III)
In dit derde en laatste artikel in deze reeks gaan de auteurs dieper in op het bewaren en opnemen van digitale literaire werken in de bibliotheekcollectie.

42 Topstukken
Aan het eind van de achttiende eeuw kwamen twee natuurliefhebbers – uitgever Jan Christiaan Sepp (1739-1811) en landbouwcommissaris Jan Kops (1765-1849) – op het idee om de hele Nederlandse plantenwereld in kaart te brengen.

44 Tien jaar Muntpunt
Het Brusselse Muntpunt bestaat dit jaar tien jaar, maar er staan veranderingen voor de deur. Zowel de hoofdbibliothecaris, Leen Lekens, als de algemeen directeur, Roel Leemans, vertrekt.

48 Young Adult festival
Noord Oost Brabantse Bibliotheken houdt voor de tweede keer het Young Adult festival, georganiseerd door het eigen jongerenpanel.

50 IFLA / WLIC
Save the date: 21-25 augustus 2023, want dan staan Rotterdam en Nederland in het teken van de 88ste editie van het IFLA WLIC, het grootste internationale bibliotheekcongres ter wereld.

52 Management
Sinds Eric de Haan in 2009 de overstap maakte van de financiële wereld naar de bibliotheeksector, als directeur van Regionale Bibliotheek Angstel, Vecht en Venen, voelt hij zich als een vis in het water.

56 Onderzoek
De Koninklijke Bibliotheek heeft samen met andere Europese organisaties een nieuwe methode (SMILES) ontwikkeld om mediawijsheid bij jongeren te vergroten.

58 Column
Rianne van Melik en Jamea Kofi van de Radboud Universiteit doen onderzoek naar openbare bibliotheken als sociale infrastructuur. In deze column bespreken ze om beurten hun belangrijkste bevindingen.

Nummer 5-2023

Collega
Ricardo Maas is vertrouwenspersoon én adviseur Basisvaardigheden bij ZB Bibliotheek van Zeeland.
‘Ook relatief kleine zaken kunnen persoonlijke problemen veroorzaken.’

Culturele multifunctionele organisaties
Steeds vaker zijn bibliotheken onderdeel van een culturele multifunctionele organisatie (culturele mfo). Nancy Blaker, senior onderzoeker bij Atlas Research, voerde een aantal onderzoeken uit over dit onderwerp.

Trainees
Sinds dit jaar lopen in bibliotheken verspreid over heel Noord- en Zuid-Holland trainees rond. Zij bijten zich, gefaciliteerd door Probiblio, drie keer acht maanden lang vast in een opdracht voordat zij doorstromen naar een functie in de bibliotheeksector.

Lofzang op de bibliotheek
Tien jaar werkte Mira Feticu in de Bibliotheek Den Haag. In Geheugen, geschiedenis, beschaving legt ze aan de hand van haar ervaringen uit waarom de bibliotheek opnieuw een boekenpaleis moet worden.

Jeugdafdeling DNK-NXT
Afgelopen februari werd in De Nieuwe Kolk de nieuwe jeugdafdeling DNK-NXT geopend. Op deze plek komen taal, techniek en talent tot leven, waardoor er van alles te ontdekken is.

Topstukken
In deze aflevering van ‘Topstukken uit de KB’ een in Nederland gemaakt kunstenaarsboek door een Britse kunstenares, Siân Bowen: Descriptions True and Perfect.

Jeugdbibliotheek Permeke
Bibliotheek Permeke in Antwerpen schenkt jongeren een eigen gebouw, en het vertrouwen om zelf workshops te organiseren, een eigen collectie samen te stellen en hun eigen openingsfeest te organiseren.

Generaties in gesprek
In deze nieuwe rubriek gaat Anne van den Dool in gesprek met verschillende generaties in het bibliotheekvak. In deze aflevering collectioneren.

Robot Temi
Een robot die door de bibliotheek zoeft en zelfstandig bibliotheekbezoekers helpt? Dat klinkt futuristisch, maar bij de bibliotheken in Gouda en Almere wordt er al volop mee geëxperimenteerd.

Bijzondere Bibliotheken
‘Het bevorderen van de kennis der natuurlijke historie’: dat was het doel van het Zoölogisch Genootschap Natura Artis Magistra dat in 1838 in Amsterdam werd opgericht. Naast de bekende dierentuin stichtte het genootschap een zoölogisch museum en een bibliotheek.

Column
Rianne van Melik en Jamea Kofi van de Radboud Universiteit doen onderzoek naar openbare bibliotheken als sociale infrastructuur. In deze column bespreken ze om beurten hun belangrijkste bevindingen.

Opleiding
In het mbo is sprake van een nieuwe ontwikkeling: het keuzedeel. In Friesland is zo’n keuzedeel uitgevoerd voor de bibliotheek. Het is een samenwerking tussen ROC Friese Poort en het Fries Bibliotheken Netwerk. Initiatiefnemers Anke ten Brinke en Paulien Schreuder vertellen.

Management
Na een tour door het hele land keerde Erno de Groot rond de millenniumwisseling terug naar zijn geboortestad en eerste stageplek Amersfoort. In de ruim twintig jaar die volgden, kreeg hij te maken met allerlei uitdagingen die zijn loopbaan stormachtig en tegelijkertijd altijd de moeite waard maakten.

Onderzoek
In 2021-2022 zijn bibliotheken met meer schoollocaties voor het voortgezet onderwijs gaan samenwerken. De overgrote meerderheid van de bibliotheken werkte met scholen samen.

Een kijkje bij onze oosterburen (deel VIII)
Als alles volgens plan verloopt, gaat in 2026 de nieuwe bibliotheek van Mannheim open. In gesprek met directeur Yilmaz Holtz-Erşahin die op negentienjarige leeftijd naar Duitsland emigreerde.

Nummer 4-2023

Collega
‘Het draait niet om geld alléén’, haast Roeland van der Hoorn zich te zeggen, zodra hij begint te vertellen wat de baan die hij sinds drie jaar heeft – fondsenwerver bij Bibliotheek Rijn en Venen – inhoudt.
Fondsenwerving
Om bibliotheken te helpen, zet Probiblio de dienst Fondsenwerving op. Welke ondersteuning wensen bibliotheken bij fondsenwerving en wat gaat Probiblio zoal bieden?

Agressiebeheersing
Geëmotioneerde of zelfs woedende klanten die aan de balie komen met een klacht. Een training mentale en fysieke weerbaarheid kan handvatten en houvast bieden.

Pluscollecties
Na een lange geschiedenis kwam begin dit jaar dan toch echt een einde aan de Stichting Kennisplatform Pluscollecties. Wat heeft dit gremium al die decennia voor het Nederlandse bibliotheekwerk betekend?

Laaggeletterdheid in beeld gebracht
De provinciale ondersteuningsinstellingen Cubiss en Rijnbrink hebben in samenwerking met de bibliotheken in de Gelderse Vallei de analysetool van Whize uitgebreid met het profiel NT1 Taalgroeiers.

Filosofie in de bibliotheek
Wat is nu eigenlijk filosofie? En waarom zou je dat doen in een bibliotheek? De bibliotheek Eindhoven is een mooi praktijkvoorbeeld van waar filosofie al een onderdeel is van het aanbod.

Ontdek je BIEB special
Probiblio heeft, in samenwerking met het weekblad Kidsweek, de Bibliotheek AanZet en Westfriese Bibliotheken, de ‘Ontdek je BIEB special’ ontwikkeld.

Samenwerking met leesbevorderingspartners
We lichten in dit artikel één voorbeeld uit: Stadkamer Zwolle, waar recentelijk verregaande afspraken zijn gemaakt met lokale leesbevorderingspartners.

Bijzondere bibliotheken
Varenden moeten aan boord goede boeken kunnen lezen om iets te doen te hebben en ‘hun geest te verheffen’. Tegenwoordig kunnen varenden een ‘Binnenvaart-abonnement’ krijgen bij de Bibliotheek Rotterdam.

De Huiskamer van Heteren
De bibliotheeklocatie in Heteren is letterlijk 500 meter verplaatst. Maar de sfeer op de nieuwe plek, waar samengewerkt wordt met andere organisaties, is een wereld van verschil.

Ingezonden brief
Judith van Loon, wethouder Alphen-Chaam reageert op het artikel over Stichting Vrijwilligersbibliotheek Alphen-Chaam in de februari-editie.

Digitale literatuur
Wat betreft de collectie en presentatie daarvan roept digitale literatuur allerlei vragen op. Hoe ziet een bibliotheek met een toenemende digitale collectie en teruglopende fysieke collectie er straks uit?

Topstukken
In deze aflevering van ‘Topstukken uit de KB’ een in Nederland gemaakt kunstenaarsboek door een Britse kunstenares, Siân Bowen: Descriptions True and Perfect.

Studiereis naar Storyhouse Chester
Op 15 februari vertrok een groep bibliotheekmedewerkers naar Chester om het Storyhouse te bekijken en ervaringen en ideeën uit te wisselen met collega’s in het Verenigd Koninkrijk.

Onderzoek
Sinds de start van het programma Digitale inclusie worden data verzameld over het aanbod, de opbrengsten en de doelgroep van de Informatiepunten Digitale Overheid (IDO’s).

Management
Op 5 mei neemt Mieke van Dijk afscheid als directeur-bestuurder van de Bibliotheek Veenendaal. Het grootste deel van haar leven bracht ze door in de bibliotheek, waar ze al snel opklom tot een managementfunctie.

Column
Rianne van Melik en Jamea Kofi van de Radboud Universiteit doen onderzoek naar openbare bibliotheken als sociale infrastructuur. In deze column bespreken ze om beurten hun belangrijkste bevindingen.

Nummer 3-2023

Collega
Jannine van der Naald, projectleider werkzoekenden bij Bibliotheek Maas en Peel.

 IFLA snakt naar rust
Het ontslag van directeur Gerald Leitner leidde in april een periode van onrust in bij IFLA. Bibliotheekblad stelt betrokkenen de openstaande vragen. ‘Alsjeblieft, niet nóg een artikel over de voormalige baas.’

Waargebeurde verhalen uit de bieb
‘Je zou een boek moeten schrijven over alles wat je in de bibliotheek meemaakt’, zeiden familieleden en vrienden van Annika Vleuten (pseudoniem). En dat leidde tot: HieperdeBIEB Hoera!

Hoe gebruik je BookTok in jouw bibliotheek?
Een onderwerp waar veel over wordt getiktokt, zijn boeken. Het is zo populair aan het worden, dat het zelfs een eigen naam op het platform heeft gekregen: BoekTok. Maar hoe interessant zijn Tik- en BookTok voor bibliotheken?

Samenwerking tussen collectie en programmering
De verschillende afdelingen van bibliotheekorganisaties staan allang niet meer op zichzelf: ze werken steeds meer met elkaar samen om bezoekers en leden zo goed mogelijk van dienst te zijn. Dat geldt ook voor collectioneurs en programmeurs.

Belastinghulp
Met de belastinghulp, die vrijwel alle bibliotheken bieden, zijn in 2022 bijna tienduizend burgers bereikt.

Bijzondere bibliotheken
Goede zorg voor erfgoed: daarvoor zetten de medewerkers van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) zich in. Om dat goed te kunnen doen, ontwikkelt en verzamelt de dienst al ruim honderd jaar kennis en informatie over erfgoed in Nederland.

NBD Biblion Jeugdspecialist
Ben jij of ken jij dé Jeugdspecialist van het jaar 2023? Meld jouw collega aan voor 1 juni!

Beste Bibliotheek 2023
Meld jouw bibliotheek nu aan om mee te dingen naar deze prestigieuze onderscheiding.

Digitale literatuur
Auteurs gebruiken taal en technologie om nieuwe literaire ervaringen te creëren. Digitale literatuur biedt nieuwe perspectieven voor zowel makers als ‘lezers’. Voor bibliotheken betekent dit een zoektocht naar een kader om deze werken aan te bieden.

Blic VR
De afgelopen twee jaar heeft Biblionet Groningen met succes Blic VR in de markt gezet. Een VR-tool die professionals helpt om in contact te treden met laaggeletterden.

In Stede Broec kunnen jongeren de vloer op
De Bibliotheek Stede Broec heeft een jongerenvloer geopend: een plek waar jongeren gebruik kunnen maken van studieplekken, tot rust kunnen komen, inspiratie vinden om zich persoonlijk te ontwikkelen en elkaar kunnen ontmoeten.

Een kast vol Oekraïense kinderboeken
Bibliotheek Hilversum biedt kinderen van Oekraïense vluchtelingen leesplezier met een speciaal voor hen ingerichte boekenkast met inmiddels honderden exemplaren. En de collectie groeit nog steeds.

Topstukken
‘Jantje zag eens pruimen hangen’ en andere klassiekers komen uit drie bundels met Kleine gedigten voor kinderen van Hieronymus van Alphen.

Management
Margot Nicolaes begon dit jaar als interim-directeur-bestuurder bij BplusC in Leiden nadat ze dertien jaar lang leidinggaf aan DOK Delft.

Vlaamse bibliotheken staan er alleen voor
Terwijl er in Nederlandse gemeenten opnieuw een verplichte bibliotheek komt, lijken de Vlaamse bibliotheken sinds 2016 vogelvrij. De Vlaamse beleidsondersteuning en een verplichting tot een bibliotheek in elke gemeente vielen weg.Column
Rianne van Melik en Jamea Kofi van de Radboud Universiteit doen onderzoek naar openbare bibliotheken als sociale infrastructuur. In deze column bespreken ze om beurten hun belangrijkste bevindingen

Nummer 2-2023

Collega
Mark van der Linden is medewerker Programmering, Collectie & Frontoffice bij Bibliotheek Veldhoven. Daarnaast is hij eigenaar van de Literaire Speelgoedwinkel.

Brancheopleiding
Al sinds de opheffing van de laatste opleiding voor bibliothecarissen worstelt de branche met het bijscholen van haar medewerkers. Met Jannie van Vugt en Kirsten Sinke aan het roer worden de komende tijd nieuwe stappen gezet richting een nieuwe brancheopleiding.

Subsidiemogelijkheden
Bibliotheken worden grotendeels gefinancierd door de lokale overheid. Toch vinden steeds meer bibliotheekorganisaties alternatieve financieringsbronnen, bijvoorbeeld in de vorm van subsidies van andere partijen.

Bibliotheek Alphen-Chaam
Marianne Nugteren is een van de pleitbezorgers voor het voortbestaan van de bibliotheek in Alphen-Chaam. Ze vertelt hoe het is gelukt de boekenuitleen en activiteiten overeind te houden met vrijwilligers.

Duovoorzitterschap RvT Bibliotheek AanZet
De RvT van Bibliotheek AanZet kent een speciale formule: het benoemen van nieuwe leden gebeurt met focus op een zo breed mogelijke diversiteit. Maar er is nóg iets bijzonders: het voorzitterschap van deze raad is een gedeelde taak.

Stichting Lezen
Er gebeurt veel op het gebied van leesbevordering. Daar weten directeur Gerlien van Dalen en programmamanager Adriaan Langendonk van Stichting Lezen alles van. Ze praten de bibliotheeksector graag bij.

Afscheid Tineke Kistemaker
Na 37 jaar neemt Tineke Kistemaker afscheid van de bibliotheeksector. In die krappe vier decennia tilde ze het jeugdbibliotheekwerk in Delft naar een hoger plan.

Bijzondere Bibliotheken
Zou het niet geweldig zijn als je op elk treinstation in Nederland een boek kon lenen en inleveren? Als het aan netwerkadviseur Dick van Tol en community librarian Karlijn Mulder ligt, wordt dit ideaal ooit werkelijkheid.

Project Makerlab
De afgelopen twee jaar experimenteerden acht bibliotheken door heel Nederland in het project MAKERLAB met een eigen maakplaats. Ze deden onderzoek naar ontwerp, programmering en inrichting. Daarbij ontwikkelden ze ook nieuwe instrumenten voor toekomstige maakplaatsen.

Werken in een Amerikaanse plattelandsbibliotheek
Marjolein Lolkema werkte jarenlang in dorpsbibliotheken in Nederland. Zes jaar geleden emigreerde ze naar de VS. Sinds haar emigratie werkt ze in een kleine bibliotheek in de staat Idaho.

Topstukken
Op 1 november 2022 werd wereldwijde bibliotheekgeschiedenis geschreven. Een verzameling XS4ALL-homepages uit de collectie van de KB werd opgenomen in het Memory of the World Register.

Management
Al meer dan veertig jaar loopt Hans van der Veen (directeur-bestuurder dbieb/Bibliotheken Midden-Fryslân) rond in de bibliotheeksector.

Een kijkje bij onze oosterburen
Hamburg wil de digitale hoofdstad van Duitsland worden. Belangrijk onderdeel van dat plan is het Haus der Digitalen Welt, met de bibliotheek en volkshogeschool als hoofdbewoners.

Column
Rianne van Melik en Jamea Kofi van de Radboud Universiteit doen onderzoek naar openbare bibliotheken als sociale infrastructuur. In deze column bespreken ze om beurten hun belangrijkste bevindingen.

Nummer 1-2023

Collega
Een kinderboekenillustrator die in een bibliotheek werkt … Yvonne Lancet combineert haar artistieke werkzaamheden met een baan als informatieconsulent bij Bibliotheek Kennemerwaard.

Lodewijk Asscher
In Bibliotheekblad 9/10-2022 las u een uitgebreid artikel over de evaluatie van de motie-Asscher. In dit nummer een interview met de naamgever van deze motie: Lodewijk Asscher, sinds een jaar voorzitter van de RvT van de Openbare Bibliotheek Amsterdam (OBA).

Column
Rianne van Melik en Jamea Kofi (Radboud Universiteit) vertellen over hun internationale onderzoek om openbare bibliotheken te laten functioneren als belangrijke ontmoetingsplaatsen.

Nieuwe huisstijl
Mensen die nooit in een bibliotheek komen, hebben vaak nog een beeld van vroeger in hun hoofd.’ Reden te meer om dit ouderwetse idee te doorbreken met een gloednieuwe huisstijl die meer recht doet aan de look & feel van de fors uitgebreide bibliotheekservice.

Victorines
Dia Wesseling (adviseur educatie bij Probiblio) ontving de initiatiefprijs van de Victorines voor haar pleidooi om expert-lees(media)consulenten in te zetten binnen de Bibliotheek-op-schoolaanpak. Ook de andere prijswinnaars komen aan bod.

Biblioscoop
Ook Nederlandse bibliotheken krijgen een eigen streamingdienst. Afgelopen december heeft NBD Biblion het definitieve startschot gegeven voor de verdere ontwikkeling ervan.

Bibliotheek Uithoorn: knooppunt van functies
In het weekend van 3 en 4 september ging de nieuwe bibliotheek van Uithoorn officieel open. Manager Peter Hendriks over het concept dat men in Noord-Holland uitrolt.

Bibliotheeksector ontwikkelt collectieblueprints
Hoe geef je bibliotheekleden inspiratie voor hun volgende leeservaring? Met dat vraagstuk gingen de KB, POI’s en lokale bibliotheken een paar jaar geleden aan de slag.

Poëzieweek 2023
Poëzie is weggelegd voor een select groepje lezers, is vaak het idee. Toch besteedt de bibliotheek graag aandacht aan poëzie, bijvoorbeeld in het kader van de Poëzieweek.

Bijzondere Bibliotheken
Wie meer wil weten over de geschiedenis van Haarlem en omliggende gemeentes kan terecht in het Noord-Hollands Archief (NHA). Ter ondersteuning vind je daar ook een rijke bibliotheek.

Filmstreaming beschikbaar in Vlaanderen
Sinds 6 oktober bieden 26 Vlaamse bibliotheken filmstreaming aan via Cinébib van Cultuurconnect. Het proefproject loopt twee jaar. Bij succes kunnen straks alle Vlaamse bibliotheken meedoen.

Een kijkje bij onze oosterburen (deel VI)
Elf jaar geleden ging de nieuwe centrale bibliotheek van Stuttgart open. Een omstreden ontwerp als motor van een omstreden stadsproject. Wat is er terechtgekomen van de ambitieuze plannen?

Probiblio’s Etalagewedstrijd
Dit keer was het thema: koken. Winnaars van deze vierde editie zijn Bibliotheek Oostland en Bibliotheek Rivierenland, vestiging Kerkdriel.

Management
Doeko Pinxt is directeur-bestuurder van de Bibliotheek Veluwezoom en Cultuurbedrijf RIQQ. Die combinatie is voor hem belangrijk: hij ziet de meerwaarde in van samenwerkingsverbanden.

Topstukken uit de KB
Het lijvige Visboeck van Adriaen Coenen is een absoluut topstuk. Dit ruim 800 pagina’s tellende handschrift zit boordevol beschrijvingen en zelfgetekende afbeeldingen.

De technische visie van Bibliotheek Gouda
In de Techniekwerkplaats van de Bibliotheek Gouda kan de jeugd vanaf 8 jaar zich uitleven met bouwmaterialen en technisch gereedschap, met robotica, en met LEGO® bouwen en programmeren.

Nummer 9/10-2022

Beste Bibliotheek 2022
Bibliotheek Hoogezandwerd dit jaar gekozen tot de Beste Bibliotheek van Nederland.In dit katern, dat loopt tot pagina 29, leest u alles over de winnaar en de genomineerde bibliotheken, én de jury van de Beste Bibliotheek stelt zich aan u voor.

Bibliotheekblad Schrijfwedstrijd
Dit jaar werd voor het eerst de Bibliotheekblad Schrijfwedstrijd gehouden. En met succes: maar liefst 387 mensen deelden hun ervaringen, verwoord in essays, gedichten of zelfs songteksten. In dit katern, dat loopt tot pagina 43, leest u alles over de winnaars, en de jury van de Schrijfwedstrijd stelt zich aan u voor.

Asscher-gelden als voorbode van veel meer
Verkleining van het aantal gemeenten zonder fysieke openbare bibliotheek: dit was in 2017 het doel van de motie-Asscher. KWINK Groep onderzocht het effect ervan – en suggereerde en passant een structurele versterking van bibliotheken. Op Prinsjesdag 2022 bleek dat die er komt.

Reactie op Groeimanifest
In het artikel Probiblio presenteert Groeimanifest voor de Bibliotheek van de Toekomst in Bibliotheek-blad 7-2022 las u over het toekomstproject project van Probiblio. Chris Wiersma reageert op dit Groeimanifest.

Hoofddorpse bibliotheekbezoekers
Wie zijn de dagelijkse bezoekers van deze bieb? Wat betekent de bibliotheek voor hen? Bibliotheekblad ging het gesprek aan.

Management
Toen Jantine van den Boom zich een paar jaar geleden aanmeldde als oproepkracht bij haar lokale bibliotheek, had ze niet kunnen bedenken dat ze nu aan het hoofd van de organisatie zou staan.

Bijzondere bibliotheken
Op een steenworp afstand van het Van Gogh Museum ligt een goed bewaard geheim: de Van Gogh Museum-bibliotheek. De studiezaal is gratis toegankelijk voor iedereen die wil lezen over leven en werk van Vincent van Gogh, zijn tijdgenoten, voorlopers én navolgers.

De Duitse Bibliothek des Jahres
Niet alleen in Nederland hebben we de verkiezing van de Beste Bibliotheek. Ook bij onze oosterburen wordt een dergelijke verkiezing georganiseerd. Dat ook een kleine bibliotheek groots kan presteren, bewijst de bibliotheek van Güstrow (29.000 inwoners) in de Duitse deelstaat Mecklenburg-Vorpommeren.

Nummer 8-2022

Collega
Gerard Schut werkt sinds januari 2020 in een combifunctie als bibliothecaris bij de Noord Oost Brabantse Bibliotheken (NOBB) en als medewerker van Stadsarchief Oss.

Gezondheid en de bibliotheek
Bibliotheken begeven zich steeds meer in het ‘gezondheidsdomein’.Denk aan voorlichting, samenwerkingsverbandenen nog veel meer. Bibliotheekblad maakte een inventarisatieronde en deelt graag wat praktijkvoorbeelden.

DigiVitaler
Nu steeds meer bibliotheken gebruikmaken van het lesprogramma DigiVitaler, mag een kijkje in de keuken van de ontwikkelaar – Stichting Digisterker – niet ontbreken.

Samenwerken met een ziekenhuis
Een mooi voorbeeld van regionale samenwerking rondom zorgverlening en voorlichting is het een-tweetje tussen Bibliotheek Rivierenland en Ziekenhuis Rivierenland in Tiel.

Dokter Media nuanceert medisch nieuws
Niet alleen de KB en de bibliotheken trekken ten strijde tegen nepnieuws. Artsen Lester du Perron en Tijs Stehmann lezen geregeld misleidende krantenkoppen en foutieve berichten over medisch-wetenschappelijk onderzoek. Daarom zetten zij het platform Dokter Media op waar medisch nieuws gefactcheckt wordt.

Casus factchecking medisch nieuws
Uit onderzoek zou blijken dat patiënten die voor, tijdens en na een operatie via een koptelefoon naar muziek luisteren, minder verslavende pijnmedicatie nodig hebben. Maar klopt dat wel?

Happi app
Happi is een niet-commerciële app die patiënten kennis, gemak en vertrouwen geeft in de omgang met hun ziekte en gezondheid. De app won al verschillende Nederlandse en internationale prijzen, en een nominatie voor de Nationale Zorginnovatieprijs.

Bibliotheken en zorgtechnologie
Hoe kunnen bibliotheken de kloof tussen digitaalvaardige en digibete 55-plussers verkleinen, zodat íedereen zorgtechnologie kan gebruiken wanneer dat nodig is? Saskia Lenis deed er onderzoek naar.

ARhus en De Krook werken aan Vlaamse gezondheid
In Vlaanderen vallen twee bibliotheken op als het gaat om het thema gezondheid: ARhus in Roeselare en De Krook in Gent. Beide zetten in op communicatie en technologie om de gezondheidsvaardigheden van inwoners te vergroten.

Bijzondere Bibliotheken
Het in 1857 gestarte Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde (NTvG) heeft een zeer uitgebreide collectie van meer dan 10.000 titels, waaronder zo’n 800 medisch-historische boeken.

Gezonde taal
In mei werd de workshop ‘Gezondheid en Taal’ gehouden, georganiseerd door Pharos, Stichting Het Begint met Taal en ITTA UvA voor NT2-docenten én coördinatoren die taalvrijwilligers begeleiden, onder andere bij bibliotheken.

Geen doel, maar tool!
Júíst nu moeten bibliotheken zich bezighouden met gezondheid, vertellen Eline de Visser van SPN / KB en Gina van den Berg van De tweede verdieping, de bibliotheek in Nieuwegein. Dat hoort bij de basisvaardigheden, maar belangrijker nog: het levert prachtige gesprekken, nieuwe inzichten en onverwachte ontmoetingen op.

Makkelijk lezen over gezondheid
Er zijn veel materialen op de markt voor laaggeletterden, mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden en migranten die in begrijpelijke taal (A1/A2 en B1) uitleg geven over gezondheid.

Onderzoek
Het aanbod van bibliotheken rondom basisvaardigheden groeide in 2021 gestaag door, ondanks de beperkingen die zij ondervonden vanwege de coronamaatregelen. Dat blijkt uit onderzoek van de KB, uitgevoerd via de Bibliotheekmonitor.

Nederland Leest
Hoe kun je vitaal oud te worden? In Mevrouw mijn moeder beschreef Yvonne Keuls hoe haar moeder als negentigjarige was. Deze succesvolle roman is 23 jaar na verschijnen de actietitel van Nederland Leest.

Kultur Ensemble Ramallah
Een multifunctionele accommodatie met het karakter van een third place, dat is geen alledaags fenomeen in Palestina. Sinds kort is Kultur Ensemble in Ramallah zo’n witte raaf die een bibliotheek, cultureel café, makerspace en podium omvat.

Management
Twee jaar geleden keerde Rixt Heegsma terug naar haar letterkundige roots als directeur van de Bibliotheken Mar en Fean.

Topstukken
Tussen 1941 en 1946 verschenen zeventien kinder- en speelboeken gemaakt door ‘El Pintor’. De publicaties vallen op door hun kleurgebruik en creativiteit, en waren erg in trek bij kinderen in de trieste oorlogsjaren.

Biebactiviteit
Bibliotheek Midden-Brabant daagde enkele muzikanten uit de vertaalslag te maken van literatuur naar klankkleur. In de LocHal in Tilburg waren al twee van die muzikale interpretaties te zien én vooral te horen.

Nummer 7-2022

Collega
Barbara Erven, HR-manager bij de Bibliotheek Eindhoven, heeft enorm veel plezier in haar werk. ‘Even informeren hoe het met iemand gaat doe ik automatisch. Daardoor kén ik de medewerkers van onze bibliotheek, en dat geeft mijn werk een diepere dimensie.’

Interview Toine Heijmans
Is alles op internet te vinden? Schrijver en Volkskrantjournalist Toine Heijmans, jurylid van de Bibliotheekblad Schrijfwedstrijd, weet wel beter. ‘Voor mijn nieuwe roman zocht ik laatst werk van A. den Doolaard. Dan vind je meer in bibliotheken dan op Boekwinkeltjes.nl.’

Bibliotheekblad Schrijfwedstrijd
Natuurlijk hadden we als redactie van Bibliotheekblad verwacht dat we wel wat inzendingen zouden krijgen, maar 387? De variatie is groot: verhalen, gedichten en een enkele songtekst of spoken word.

Probiblio presenteert Groeimanifest
Mirjam Zweers startte vanuit Probiblio in 2021 het project ‘De Bibliotheek van de Toekomst.’ Het resultaat is een Groeimanifest. Hoe kwam dit tot stand, en welke rollen voorziet dit manifest voor de bibliotheek in 2040?

Vijf ‘airportlibrarians’ over hun vak
Vijf gepensioneerde bibliotheekmedewerkers staan zes dagen per week in de Airport Library op Schiphol: een etalage van Nederlandse cultuur en het visitekaartje van de Nederlandse bibliotheken voor met name internationale reizigers op Schiphol.

Verbouwing Centre Céramique
‘Centre Céramique is verbouwd, heringericht, energiezuiniger en nog toegankelijker.’ Op enthousiaste toon richt het multifunctionele complex in Maastricht – met als bekendste component de bibliotheek – de schijnwerper op zijn vernieuwde onderkomen.

Bibliotheek Zeeuws-Vlaanderen
Rudi Crombeen geeft sinds dertien jaar leiding aan de Bibliotheek Zeeuws-Vlaanderen. In gesprek met een directeur die in een werkgebied van 875 vierkante kilometer bezig is de boekige bibliotheken van weleer te transformeren in gezellige ontmoetingscentra waar de maatschappelijke functies van de bieb de hoogste prioriteit genieten.

Interview Jeroen Windmeijer
Ook als je geld genoeg hebt om boeken te kopen, kun je een goede reden hebben om ze te blijven lenen. Schrijver Jeroen Windmeijer, jurylid van de Bibliotheekblad Schrijfwedstrijd, is nog wekelijks te vinden in de bibliotheek.

De 25e Nationale LeesVertelwedstrijd
Iedereen die zich bezighoudt met leesbevordering kent de Nationale Voorleeswedstrijd die jaarlijks georganiseerd wordt door Stichting Lezen. Er is echter een tegenhanger voor dove en slechthorende kinderen: De Nationale LeesVertelwedstrijd, georganiseerd door Stichting Woord en Gebaar.

Onderzoek
Om digitaal burgerschap in de toekomst een stevige plek te geven binnen het aanbod, verwachten bibliotheken meer geld, tijd en expertise nodig te hebben dan nu aanwezig is.

Bijzondere Bibliotheken
In 2016 ging de eeuwenoude Deventer stadsbibliotheek, de Athenaeumbibliotheek, samen met de Openbare Bibliotheek Deventer. Naast handschriften, oude drukken en wetenschappelijke boeken bevat de collectie allerlei literatuur over Deventer.

Topstukken
In deze aflevering van ‘Topstukken uit de KB’ een boek uit de jaren dertig waarin graficus M.C. Escher (1898-1972) langzaam van richting veranderde: van landschapsprenten naar de metamorfose en naar onmogelijke perspectieven. Waarom zijn Eschers boeken minder bekend dan zijn prenten?

Management
Yuri Matteman kende de veelzijdigheid van de bibliotheek al voordat hij enkele maanden geleden aan de slag ging als directeur-bestuurder van DOK Delft. In die korte periode is hij nog meer onder de indruk geraakt van alles wat de bibliotheek doet.

JBN-congres
Na vijf jaar Jong Bibliotheek Netwerk (JBN) leek het de oprichters tijd voor een feestje. Door de coronaperiode werd die lustrumviering helaas een jaar vertraagd, maar daardoor was er des te meer tijd om ons te verheugen op een dagvullend programma. Een uitgebreid verslag.

Nummer 6-2022

Collega
Op 19 mei nam leesmediacoach Toos van den Beuken de prijs voor Jeugdspecialist van het Jaar 2022 van NBD Biblion in ontvangst.

Alle negen POI’s zijn gecertificeerd
Bibliotheekblad vroeg drie directeuren-bestuurders wat dit in de praktijk betekent voor deze provinciale ondersteuningsinstellingen.

Wie dit leest, kan ook een boek lezen!
Bibliotheek Utrecht zet dit jaar alles op alles om ieder kind onder de 18 jaar – gratis – lid te maken.

Vrijwilligers in de bibliotheek (deel II)
In dit nummer leest u de ervaringen van enkele bibliotheekmedewerkers die met vrijwilligers werken. En uiteraard komen de vrijwilligers aan het woord.

Manon Sikkel neemt afscheid
Als Kinderboekenambassadeur pleitte Manon Sikkel voor een bibliotheek in iedere school. Inmiddels zit haar termijn erop.

Podcast De bieb is meer
Onderzoeker en adviseur Math Göbbels gaat in zijn podcasts op zoek naar de toekomst van de maatschappelijke bibliotheek.

Bijzondere Bibliotheken
Stel je voor: je leent op een zonovergoten strand een boek bij de bibliotheek … In Makkum is dat helemaal niet gek, want daar kun je – al sinds 2007 – in juli en augustus naar de Strandbibliotheek.

30 Positieve Gezondheid verovert bibliotheken
Wat is dat, Positieve Gezondheid? En wat levert het inwoners en de samenleving op? Roel Zuidhof en Rebecca Wolf van bibliotheek De tweede verdieping vertellen over hun aanpak.

Vlaams Leesoffensief
Het gaat slecht met het leesplezier en de leesvaardigheid van Vlaamse jongeren, net als in Nederland. Het Leesoffensief moet het tij keren.

Oog voor nieuwe vormen van lezen
Naast boeken bieden digitale vormen van literaire fictie mogelijkheden voor leesbevordering.

Een kijkje bij onze oosterburen (deel IV)
Het klinkt niet bepaald revolutionair: verhuizen van de achter- naar de voorkant van het Centraal Station, maar voor de hoofdvestiging van de Stadtbüchereien Düsseldorf betekent het nieuwe onderkomen een wereld van verschil.

Driehonderd jaar liefde voor papier
Ruim vijfhonderd pagina’s overzicht van drie eeuwen bibliotheekgeschiedenis, ‘een repeterende cyclus van opkomst, bloei en verval van bibliotheken’, dat vind je als lezer in The Library.

Bibliotheken kijken over de grens
In het najaar van 2021 zijn vier groepen medewerkers van Gelderse en Overijsselse bibliotheken met elk ongeveer 25 deelnemers afgereisd naar vier verschillende bestemmingen in Europa.

Topstukken
Vijf jonge Rotterdammers besloten hun creativiteit aan te wenden voor de oprichting van Pandemie Magazine – een tijdschrift ‘om de uitzichtloosheid tegen te gaan’.

Management
Anita Ruder, directeur van KopGroep Bibliotheken, begon haar carrière als juf, en stiekem is ze dat nog steeds: ze brengt graag mensen bij elkaar om ze samen iets te laten leren.

Nummer 5-2022

Collega
Rob Reesen rijdt in zijn bestelbus vijf dagen per week heen en weer tussen de vestigingen in het werkgebied van FlevoMeer Bibliotheek en De Nieuwe Bibliotheek voor het vervoer van boeken.

Interview Gerdi Verbeet
De vroegere Tweede Kamervoorzitter Gerdi Verbeet koestert warme herinneringen aan de bibliotheek. Ze hoefde dan ook niet lang na te denken toen Bibliotheekblad haar vroeg om als juryvoorzitter op te treden in de Bibliotheekblad Schrijfwedstrijd.

Cubiss Brabant blikt terug op publiekscampagne
‘De plek waar ik …’ Zo heet de aansprekende publiekscampagne die Cubiss opzette voor en in samenwerking met de Brabantse Bibliotheken. Door de bibliotheek van nu te profileren als een maatschappelijk-educatieve bibliotheek, kreeg de landelijke merkstrategie een concrete invulling.

Biebactiviteit
Als kinderen het in Zwolle voor het zeggen hadden, wat zouden zij dan veranderen? Stadkamer organiseert ‘Als ik de baas zou zijn…’, een project voor kinderen van 9 tot en met 12 jaar dat in het teken staat van de democratie.

Tamar van Moolenbroek neemt afscheid
Tamar van Moolenbroek, tot voor kort teamleider bij Bibliotheek Den Haag, verruilt na 17 jaar de bibliotheeksector voor het sociaal domein.

Vrijwilligers in de bibliotheek (deel I)
Bijna zonder uitzondering maken bibliotheekorganisaties gebruik van de inzet van vrijwilligers. Is die externe betrokkenheid een waardevolle ontwikkeling? Een welkome aanvulling op het medewerkersbestand? Of bestaat het gevaar van ‘uitholling’ van het bibliotheekwerk?

De Vlaamse digitale snelweg ligt klaar
Het Vlaamse bibliotheeksysteem vormt een van de grootste bibliotheeksystemen ter wereld. Waar gaan de openbare bibliotheken heen nu hun eengemaakte bibliotheeksysteem zo goed als klaar is?

Bijzondere Bibliotheken
De mediatheek van het Barlaeus Gymnasium is veel meer dan alleen een collectie boeken. Het is het kloppend hart van de school waar leerlingen pauzeren, studeren, gamen en elkaar bijles geven.

De ondernemingsraad in de bibliotheek
Iedere organisatie groter dan vijftig medewerkers is verplicht om een ondernemingsraad te hebben. De bibliotheek dus ook! Tijd om het licht eens te laten schijnen op de OR.

Topstukken uit de KB
In de KB ligt het mooiste gekleurde exemplaar van een beroemd natuurhistorisch werk. Deze prachtuitgave getuigt van de enorme interesse voor natuurlijke zeldzaamheden in de 18^e eeuw.

Werken in een Amerikaanse plattelandsbibliotheek (deel IV)
Marjolein Lolkema werkt in een kleine bibliotheek in Garden Valley, een dorpje in de staat Idaho. Ze maakt zich grote zorgen over House Bill 666. Een wet die bibliotheekmedewerkers tot criminelen maakt.

Meer digitale slagkracht voor bibliotheken met nieuwe dienst
‘Bibliotheken helpen bij het bieden van maatschappelijk relevante content aan de inwoners van hun gemeente.’ Dat is het doel van de nieuwe digitale dienst WebShare van Rijnbrink.

Samenwerking tussen Bibliotheek aan den IJssel en Rabobank
Het project Digimaatje wordt breed door de bibliotheken opgepakt. In Capelle aan den IJssel doen ze dat met veel enthousiasme met de buren: de plaatselijke Rabobank aan het Stadsplein.

Management
Joris Kemps is sinds een jaar niet alleen directeur van het kleine theater, maar ook van de bibliotheek van Almelo. Zijn dagen zijn gevuld met de bieb, zijn avonden met voorstellingen.

Bibliotheken en scholen werken steeds nauwer samen
De samenwerking tussen bibliotheken en basis- en middelbare scholen wordt steeds hechter. Dat blijkt uit twee onderzoeken van de KB over het schooljaar 2020-2021.

Nummer 4-2022

Bibliotheekblad Schrijfwedstrijd
Dit jaar zal voor het eerst de Bibliotheekblad Schrijfwedstrijd gehouden worden. Een unieke mogelijkheid om de bibliotheken extra in het zonnetje te zetten, maar bovenal is deze wedstrijd in het leven geroepen voor de klanten van de bibliotheek.

Collega
In 2017 maakte Robbe Wieles de overstap van een commercieel ontwerpbureau naar Bibliotheek Den Haag. ‘Hier staat niet de verkoop voorop, maar onze zichtbaarheid. We moeten gericht méér aandacht vragen voor al onze activiteiten.’

Aanmelding Beste Bibliotheek geopend
De verkiezing van de Beste Bibliotheek van Nederland 2022 gaat weer van start. Tot en met 1 juni kunt u uw eigen of een andere openbare bibliotheek voordragen voor deze prestigieuze award.

NBD Biblion reageert in webinar op kritiek
Kan een computer net zo goed een tekst schrijven over een boek als een mens? NBD Biblion gelooft van wel. De stichting zet vol in op automatisch metadateren. Dat betekent echter wel dat alle zevenhonderd recensenten worden ontslagen.

Wikimedia-diensten inzetten in bibliotheken
De openbare bibliotheek is dé plek voor breed beschikbare, vrij toegankelijke en betrouwbare kennis. Waar op het internet vinden we een digitaal equivalent? Precies: bij Wikipedia. Daarom slaan moederorganisatie Wikimedia en bibliotheken maar al te graag de handen ineen.

Een kijkje bij onze oosterburen (deel III)
De centrale bibliotheek van Keulen gaat op de schop. Over vier jaar moet de klus geklaard zijn. Wat zijn de ideeën achter de renovatie en hoe vernieuwend is het gekozen concept?

Jos Debeij verlaat het bibliotheekvak
Na bijna een halve eeuw verruilt Jos Debeij het bibliotheekvak voor een welverdiend pensioen.

Bijzondere bibliotheken
Het Vredespaleis is een markant en bekend gebouw in Den Haag. Minder bekend is dat dit symbool van ‘Vrede door Recht’ een eigen bibliotheek heeft.

Het Nationale Bibliotheekcongres
Het congres vond dit jaar niet op één dag plaats, maar was verspreid over drie dagen en op locaties door het hele land. Daar gingen bibliotheekprofessionals aan de slag met digitaal burgerschap.

Biebactiviteit
Begin 2020 deden Evi Savelkouls en Irma van der Meij van Noord Oost Brabantse Bibliotheken een oproep voor de start van een jongerenpanel. Inmiddels draait er een actief team van jongeren.

Etalagewedstrijd
Probiblio organiseerde voor de derde keer een ‘etalagewedstrijd’.

Geruisloos verdwenen uit de bibliotheekgeschiedenis
Bibliotheekmedewerkers die aan het begin van de Tweede Wereldoorlog hun baan verloren, louter en alleen omdat zij Joods bloed door de aderen hadden stromen. Mark Deckers vindt dat zij allen een hommage verdienen. In zijn boek komen zij, alle elf, weer even tot leven.

Het indrukwekkende verhaal van Dora Belinfante
Dora Belinfante overleefde een flink aantal kampen. Meerdere malen kroop ze door het oog van de naald en ontsnapte ze aan transport naar een vernietigingskamp. Na de oorlog werkte ze decennialang voor de Koninklijke Bibliotheek.

Hotel de Wereld geeft de vrijheid door
Symbolen van vrijheid en democratie, dat is een van de overeenkomsten tussen de bibliotheek en het Wageningse Hotel de Wereld. Horecaondernemer Hans Hooft kent beide van binnenuit, want sinds zijn vertrek bij Cubiss is hij de manager van dit legendarische hotel.

Management
Sinds zij de keuze maakte voor het bibliotheekvak, is Miranda van Ooijen, directeur Bibliotheek Barneveld, onder de indruk van de maatschappelijke kracht van de bibliotheek.

Nummer 3-2022

Collega
Na ruim twintig jaar werken in het basisonderwijs was Sue Koldenhof toe aan iets nieuws. Ze begon als gastvrouw in Bibliotheek West-Achterhoek en is inmiddels in dienst als bibliotheekmedewerker.

De impact en publieke waarde van de OB
In opdracht van het Wise Directeurenoverleg zette Frank Huysmans in een rapport uiteen hoe bibliotheken hun impact en publieke waarde beter over het voetlicht kunnen brengen.

Biebactiviteit
Door het structureel bundelen van de krachten van de (voor)leesconsulenten van Bibliotheek Zuid-Hollandse Delta en Bibliotheek de Boekenberg in Spijkenisse is er nu één gezamenlijk team Jeugd & Educatie.

Frans Bergfeld, voorzitter van SPN
Minder bezig zijn met borgen, meer met innoveren. Onder het voorzitterschap van Frans Bergfeld maakt SPN (Samenwerkende Provinciale Ondersteuningsinstellingen Nederland) scherpere keuzes.

Bijzondere bibliotheken
De natuurhistorische boekencollectie van Teylers Museum bestrijkt een breed spectrum: van botanie, zoölogie, paleontologie en natuurkunde tot en met atlassen en reisverslagen.

Ontwikkelproject The Third Space van start
Met de start van het project The Third Space maken negen bibliotheken zich op voor de toekomst. Zij ontwikkelen tegelijk een blauwdruk voor andere bibliotheken die hun leden meer willen bieden dan de vertrouwde fysieke plek.

Wisseling van de wacht bij Bibliotheek De Kempen
Op de dag van de liefde – 14 februari gaf Anneke Schellens, directeur-bestuurder van Bibliotheek De Kempen, het stokje door aan Irene Helderman. Samen blikken ze terug én kijken ze vooruit.

Topstukken
In deze aflevering een geestige protestuitgave uit de jaren zestig, waaruit blijkt dat protesteren niet alleen op verbeten of luidruchtige wijze kan, maar ook ontwapenend, als een jong hondje.

De tomeloze opmars van de minibieb
Ze schieten als paddenstoelen uit de grond: minibiebs, ruilbibliotheken, openbare boekenkasten of ‘free little libraries’. Het einde van de groei in Nederland is nog lang niet in zicht.

Onderzoek
BoekStart vormt voor kinderen van 0 tot 4 jaar het startpunt van de lees- en taalontwikkeling.  In het kader van dit aanbod is de stand van zaken omtrent de product- en dienstverlening van openbare bibliotheken voor kinderen van 0 tot 4 jaar via de Bibliotheekmonitor in kaart gebracht.

Een kijkje bij onze oosterburen (deel II)
Met de door Aat Vos heringerichte jeugdafdeling heeft Stadtbibliothek Gütersloh de eerste stap gezet naar een make-over van de hele bieb.

Service design in Antwerpse bibliotheken
In Antwerpen namen ze de klant als uitgangspunt om bibliotheekdiensten te ontwikkelen. Dat leverde de inwoners veel op: geen boetes meer, ruimere openingstijden en maximale inzet op leesplezier en taalontwikkeling van kinderen en jongeren.

Management
Eén dag per week is Marc Rodenburg, naast zijn functie bij het Maastrichtse Centre Céramique, directeur bij de Heuvellandbibliotheken. In die beperkte tijd doet hij wat hij kan om het bibliotheekwerk aldaar naar een volgend niveau te tillen.

2022 Nummer 2 (Komt uit op 25 februari)

Collega
Hoe komt iemand via de landmacht in de bibliotheekwereld? Op het oog een verrassend traject, maar als John van Haaften vertelt hoe hij bij Theek 5 belandde, lijkt het bijna voorbestemd.

Gemeenteraadsverkiezingen
Bibliotheken en gemeenten: ze kunnen niet zonder elkaar. Rondom de gemeenteraadsverkiezingen staat die band extra op scherp. Hoe bereiden lokale bibliotheken zich voor op deze verkiezingen?

Bijzondere bibliotheken
De Penitentiaire Inrichting Veenhuizen heeft een eigen bibliotheek. Bibliothecaris Harma Stalman vertelt hoe het is om daar te werken.

Bibliotheken werken aan democratie
In dit artikel schrijft Ton van Vlimmeren hoe duurzame ontwikkelingsdoelen belangrijk zijn om tot een inclusieve democratische samenleving te komen en wat bibliotheken daarbij kunnen doen.

Biebactiviteit
De voorbereidingen startten al veel eerder, maar in de laatste maand van 2021 ging het pas goed van start bij Bibliotheek West-Achterhoek: The Masked Reader.

Gratis bibliotheeklidmaatschappen
Voor mensen vanaf 18 jaar die een minimuminkomen hebben, kan een lidmaatschap een flinke kostenpost zijn. Wat doen bibliotheken voor mensen met een kleine portemonnee?

Online programmeren tijdens en na corona
In welke mate schakelden bibliotheken over naar digitaal aanbod? En in hoeverre zet die digitale stap zich voort in de toekomst?

De vernieuwde ‘Rotterdamse’ strategie
Een nieuwe organisatiestructuur met multidisciplinaire teams helpt Bibliotheek Rotterdam om ‘elkaar terug te vinden’, zodat de Rotterdammer zich nog beter geholpen weet.

Een kijkje bij onze oosterburen
Wie mocht denken dat Duitse bibliotheken conservatieve boekentempels zijn, zou eens een bezoek moeten brengen aan Paderborn.

Topstukken uit de KB
Prentenboeken met voelbare illustraties en teksten ‘ondertiteld’ in braille? Onlangs heeft de KB alle ontbrekende titels van Stichting PrentenboekenPlus aangekocht.

Werken in een Amerikaanse plattelandsbibliotheek (deel III)
Marjolein Lolkema werkte jarenlang in dorpsbibliotheken in Nederland. Drie jaar geleden emigreerde ze naar de VS. Inmiddels werkt ze in een kleine dorpsbibliotheek in de staat Idaho.

Management
Sam Hermans, sinds enkele maanden directeur van de Bibliotheek Den Haag, heeft aandacht voor de lerende mens en organisatie.

2022-Nummer 1

Collega
Monique Groeneveld is al ruim zeven jaar actief als informatiespecialist bij de OBA, en zij heeft daarnaast nog meer taken en bezigheden.

Op weg naar een inclusievere collectie
Een inclusieve bibliotheek zit in een divers personeelsbeleid, maar net zo goed in een even evenwichtige vertegenwoordiging van verschillende landen, volkeren, culturen en seksuele voorkeuren in het boekenaanbod.

Leesgedrag en bibliotheekgebruik voor een divers publiek
Nederlanders met een migratieachtergrond lezen over het algemeen minder dan mensen met een Nederlandse achtergrond, en hun leesvoorkeuren zijn voor een deel anders.

Hoe zien bibliotheekdiensten eruit in 2025?
Minstens acht miljoen Nederlanders bereiken – met sterk gepersonaliseerde content via alle mogelijke media. Dat ambiëren de provinciale ondersteuningsinstellingen BISC en Cubiss in hun visie Bibliotheek 2025.

Klaas Gravesteijn, directeur VOB
Sinds 1 juli is hij directeur van de VOB, die ‘roerige jaren’ achter de rug heeft. Hoe wil Klaas Gravesteijn (49) het schip weer op koers krijgen?

Goes heeft een nieuwe bibliotheek
Goes heeft sinds 25 september 2021 een gloednieuwe bibliotheek. ‘Eentje die ons van de jaren tachtig uit de vorige eeuw in één keer het tweede decennium van de 21ste eeuw in heeft geslingerd, aldus directeur Jannie van Vugt.

Topstukken uit de KB
Porselein- en lakenkoopman Andries Schoemaker (1660-1735) reisde door Nederland en maakte beschrijvingen van steden, dorpen en gehuchten, waarbij hij allerlei historische en culturele bijzonderheden optekende en fraaie illustraties maakte.

De leesconsulent is in opmars
De functie leesconsulent bestaat al langer, maar wint de laatste jaren aan belang. Dat heeft alles te maken met de grote behoefte van (basis)scholen aan advies over en ondersteuning bij leesbevordering.

Ieder kind zijn eigen boek
Een bibliotheek kan elk kind het juiste boek aanbieden. Daarvoor zijn twee dingen nodig: weten wat het kind leuk vindt en waar het zich voor interesseert, en weten wat zijn ontwikkelingsniveau is: een tweejarige functioneert anders dan een vijfjarige.

Leesoffensief Brabant
De Brabantse bibliotheken en Cubiss hebben in 2020 samen het Leesoffensief Brabant (LOB) opgesteld.

Honderdste studiekring gestart
Het Platform Studiekringen50plus startte eind september de honderdste studiekring in de Bibliotheek Velsen. Een mooi hoogtepunt tijdens de start van de Week tegen Eenzaamheid.

Victorine-initiatiefprijs naar Plek 3 Bibliotheek Venlo
Jaarlijks onderscheidt het Victorine van Schaickfonds publicaties, initiatieven en scripties op het gebied van het bibliotheek- en informatiewerk.

Ton van Vlimmeren, voorzitter EBLIDA
Sinds 2018 is Ton van Vlimmeren, oud-directeur van de Bibliotheek Utrecht, voorzitter van Eblida (European Bureau of Library, Information and Documentation Associations).

Bijzondere collecties (Nieuwe rubriek!)
In de collectie Geschiedenis van de Voeding van het Allard Pierson vind je niet alleen kookboeken vanaf 1593, maar ook menukaarten, receptenfolders en boeken over wijn, cocktails en etiquette.

Management
Wie de bibliotheek binnenloopt, komt daar de hele wereld tegen. Dat beseft ook Norbert van Halderen, die na een leven in de Japanse bedrijfscultuur de overstap maakte naar de bibliotheeksector.

2021 nummer 9/10
In dit nummer onder andere:

Beste Bibliotheek en Beste Specialist 2021
HuB. Bibliotheek Kerkrade werd dit jaar gekozen tot de Beste Bibliotheek van Nederland. En Jantien Borsboom werd de Beste Specialist. In dit uitgebreide katern leest u alles over de winnaars en de andere genomineerden.

Collega
Sinds ruim vier jaar zet Anton Furnée zich in voor het organiseren van een range aan activiteiten in de vier locaties van de Bibliotheek Amstelland.

Poëzie en de bibliotheek
Bibliotheken organiseren steeds meer poëzieactiviteiten, maar er is nog veel meer mogelijk, betogen Wouter van Heiningen (Bibliotheek de Plataan) en Alek Dabrowski (Probiblio).

Chris Wiersma reageert op de Domeinbeschrijvingen
Bibliotheekblad besteedde in nummer 3-2021 aandacht aan de ‘Domeinbeschrijvingen voor het opleiden van bibliotheekprofessionals’. Chris Wiersma geeft hierover zijn opinie.

Topstukken uit de KB
Koken op open vuur, gerechten bereiden met kokend water of recepten maken met wijn, in dit kinderkookboek uit 1870 mocht het allemaal.

Het belang van digitaal burgerschap
De coronacrisis maakt pijnlijk duidelijk wie in de samenleving digitaal buiten de boot vallen, zien Peter van Eijk, Peter Kok en Ronald Huizer.

De vertrekkende vrouw en de komende man bij Rijnbrink
Op 30 september nam Tineke van Ham na 11 jaar afscheid als algemeen bestuurder bij Rijnbrink. Haar opvolger, Bernard Fransen, nam naadloos haar taken over.

Bibliotheekaanbod basisvaardigheden in coronatijd
Ondanks de beperkingen die bibliotheken in 2020 ondervonden vanwege de coronamaatregelen, is het aanbod van de bibliotheken rondom basisvaardigheden in grote lijnen constant gebleven.

Van Airport Library tot wetenschappelijke bibliotheek
Naast ‘gewone’ openbare bibliotheken zijn er in Nederland nog tal van andere bibliotheken. Een overzicht.

Barbara Lison, president-elect IFLA
De komende twee jaar staat Barbara Lison aan het hoofd van de governing board van de International Federation of Library Associations and Institutions (IFLA).

Boek over de toekomstige architectuur van openbare bibliotheken
Dit najaar verschijnt het Engelstalige boek ‘Imagination and Participation’, waarin auteurs Rob Bruijnzeels en Joyce Sternheim hun visie geven op de architectuur van toekomstige openbare bibliotheken.

VVBAD bestaat honderd jaar
Bibliotheekblad sprak met oud-(bestuurs)leden en met de huidige VVBAD-coördinator Jessica Jacobs over de weg die de Vlaamse bibliotheken de afgelopen honderd jaar hebben afgelegd.

Biebactiviteit
Afgelopen voorjaar richtte de Bibliotheek Gelderland Zuid al de vijftigste Bibliotheek op school in voor het basisonderwijs. Maar een echte primeur voor deze bibliotheek werd de samenwerking met het ROC Nijmegen op het gebied van leesonderwijs.

Management
Sabine Tielenius Kruythoff mag dan pas net directeur zijn van de Bibliotheek Salland, ze deed al in verrassende sectoren ervaringen op die haar helpen om zich thuis te voelen in haar functie.

2021 nummer 8
In dit nummer onder andere:

Collega
Femke Reijnen zet als coördinator Taalhuis en VoorleesExpress graag de schouders onder taalontwikkeling voor zowel ‘oude’ als ‘nieuwe’ Nederlanders.

Statushouders aan het werk in de bieb
Bibliotheek Z-O-U-T doet samen met de Regionale Sociale Dienst Kromme Heuvelrug (RSDKRH) een pilot om jonge kansrijke statushouders vanuit een uitkering aan het werk in de bibliotheek te krijgen.

Nederland Leest
De wandelaar van Adriaan van Dis is dit jaar het geschenkboek van Nederland Leest 2021. In deze roman laat hij zien wat er gebeurt als een witte, oudere man de beschutting van zijn veilige leven verlaat.

Hoe verleid je kwetsbare inwoners tot informeel leren?
De Bibliotheek Kennemerwaard zet zich met een vernieuwende aanpak in voor minder zelfredzame inwoners. ‘Laaggeletterden komen niet naar de bibliotheek, dus gaan wij naar hen toe en prikkelen wij hun interesse.’

Bibliotheken in de (televisie)reclame
Bibliotheken hebben een schrale geschiedenis op het gebied van het promoten van bibliotheekbezoek. Hoe denken twee deskundige reclamemakers over het promoten van onze branche?

Aat Vos ontvangt Karl-Preusker-Medaille
Op 28 oktober ontving Aat Vos in Ludwigshafen am Rhein de Karl-Preusker-Medaille 2021, een van de hoogste onderscheidingen in het Duitse bibliotheekwerk.

Topstukken uit de KB
Zoals het een goed sprookjesboek betaamt, stelt ook Vijf sprookjes voor moeder (1941) de lezer voor menig raadsel. Alleen gaan de vragen die dit sprookjesboek oproept vooral over het werk zelf, want wie maakte het en voor wie?

Nieuwe bibliotheek Universiteit van Amsterdam
Bibliotheekblad volgt de wording van de Universiteitsbibliotheek van de Universiteit van Amsterdam (UvA). In dit nummer deel 2: de context van de totstandkoming van de nieuwe UB.

Biebactiviteit
Op zoek naar een sociale huurwoning? Stap eens binnen bij de bibliotheek! Acht woningcorporaties werken samen met Biblionet Drenthe.

‘Stagiairs houden de bibliotheek fit’
Nu de activiteiten van de bibliotheken breder worden, komen studenten van steeds meer verschillende opleidingen er stage lopen. Wat leren stagebegeleiders en stagiairs van elkaar?

Symposium rondom digitaal burgerschap
Op donderdag 16 september vond in Leeuwarden het symposium Digitaal burgerschap en publieke instellingen plaats. Een uitgebreid verslag.

Francine Houben transformeert Mid-Manhattan Library
Als het om bibliotheken gaat, was haar track record al indrukwekkend, maar sinds dit jaar mag de Nederlandse sterarchitect Francine Houben nog een glimmende medaille aan haar palmares toevoegen: de totale make-over van de Mid-Manhattan Library in hartje New York.

Hoe laten we de jeugd weer lezen. Via games?
In plaats van nieuwe media en games als een bedreiging te zien, kunnen ze ook aangewend worden om jongeren juist aan het lezen te krijgen.

Management
Op de vraag of hij directeur van de openbare bibliotheek van Rotterdam wilde worden, zei boekenliefhebber Theo Kemperman bijna zeven jaar geleden volmondig ja, en hij stapte zijn nieuwe favoriete stad binnen, waarin hij zich kon en kan vastbijten op een manier die hem eigen is.

2021 nummer 7
In dit nummer onder andere:

Nominaties Beste Bibliotheek & Beste Bibliotheekspecialist
Welke vijf bibliotheken en drie bibliotheekspecialisten dingen mee naar de felbegeerde awards die op 2 november worden uitgereikt?

Collega
Ellis de Graaf is projectmedewerker ‘ouderen in de wijk’ bij Bibliotheek Rotterdam. Wat doe je precies in deze functie?

RvC adviseert uitbreiding bibliotheekbudget
Dit voorjaar gaf de Raad voor Cultuur een dringend advies voor een structurele verhoging van het budget voor bibliotheken met 95 miljoen euro. Een interview met directeur Jakob van der Waarden.

What the Bieb?!
Nog veel te weinig mensen weten wat bibliotheken tegenwoordig allemaal doen, vinden Sylvia Bakker, Norbert van Halderen (Bibliotheek Waterland), en Chantal Trigallez (West-Friese bibliotheken). Samen zijn ze de podcast ‘What the Bieb?!’ gestart.

Innovatie in de bibliotheeksector
Gert Staal, directeur-bestuurder Bibliotheek Lek & IJssel, schreef op persoonlijke titel een pamflet voor een systemische innovatieaanpak in de bibliotheeksector.

Frank Huysmans krijgt vernieuwde leerstoel
Bij zijn herbenoeming kreeg zijn leerstoel een nieuwe titel. Voortaan mag bijzonder hoogleraar Frank Huysmans zich nog meer richten op de bibliotheek als onderdeel van de informatiesamenleving.

Eerste community librarians van start bij Muntpunt (Brussel)
Vlaamse bibliotheken zijn net als in Nederland geëvolueerd naar moderne beleefbibliotheken met een geavanceerd, deels digitaal, aanbod. Medewerkers van de Brusselse bibliotheek Muntpunt volgden daarom een training tot community librarian.

Topstukken uit de KB
In deze aflevering een relatief jong fotoboek dat – zoals de overgrote meerderheid van de collectie – stilletjes het depot heeft verrijkt. In het boek Exactitudes weten de makers Versluis en Uyttenbroek met behulp van individuele portretten verschillende subculturen in beeld te brengen.

Leesapps bevorderen het leesplezier
Halen e-boeken alles uit de mogelijkheden van de digitale techniek? De mensen achter leesapp Immer, die dit voorjaar de innovatiewedstrijd Renew the Book won, menen van niet.

Het klantcontactcentrum van Biblionet Groningen
In 2016 is Biblionet Groningen begonnen met een centrale klantenservice, ontstaan vanuit de behoefte om alle vragen op één plek te verzamelen én te beantwoorden.

Een kijkje in het hoofd van de bibliotheekgebruiker
Sinds 2018 brengt Probiblio klantreizen in kaart. Dit keer werden er drie onderzocht: boekenzoekers, jongeren met een gratis lidmaatschap en digitale hulpvragers.

Management
Robin Verleisdonk werd op jonge leeftijd directeur van de bibliotheek Helmond-Peel.
Daar groeide zijn liefde voor boeken en verhalen, die nooit meer is verdwenen.

Biebactiviteit
Bibliotheek Nijkerk en Gezondheidscentra Nijkerk slaan de handen ineen en werken samen om gezondheids- en digitale vaardigheden van bibliotheekbezoekers en patiënten te vergroten.

Bibliotheken tonen veerkracht in coronatijd
De coronamaatregelen hebben in 2020 zichtbaar effect gehad op de dienstverlening van de openbare bibliotheken. Dit blijkt uit de gegevens die de KB over het jaar 2020 heeft verzameld.

2021 nummer 6
In dit nummer onder andere:

Collega
Liefde voor gamen en websites bouwen was er al in zijn puberjaren, maar rond zijn 18e besefte Ronald Capelle dat hij zelf verantwoordelijk was voor zijn toekomst. Inmiddels heeft hij de luxepositie van een baan die voelt als een missie.

Op weg naar een inclusiever personeelsbestand
Diversiteit en inclusie: het zijn misschien wel de meest gehoorde vernieuwingswoorden van dit moment. Deel één van een tweeluik over diversiteit in bibliotheekland.

Strategisch personeelsbeleid bij bibliotheken
Diverse ontwikkelingen rond de bibliotheekbranche hebben de inhoud en organisatie van bibliotheken ingrijpend veranderd, en daarmee ook het personeelsbeleid.

OBA Osdorp: volop samenwerking
Bibliotheekblad sprak met de OBA Osdorp, de architect en de samenwerkende partijen over de transitie van een ‘ouderwetse’ bibliotheekvestiging naar een ontmoetingsplek voor inspiratie en samenwerking.

Biebactiviteit
In Bibliotheek DNK in Assen zijn vanaf dit voorjaar zaden van groenten, kruiden en bloemen af te halen. Gratis voor iedereen, dus ook voor niet-bibliotheekleden.

Werken in een bibliotheek in Idaho
Marjolein Lolkema werkte jarenlang in dorpsbibliotheken. Drie jaar geleden emigreerde ze naar de VS. In deel II van dit artikel schrijft ze wederom over de enorme cultuurverschillen.

Topstukken
Aanvankelijk wilde niemand het uitgeven, maar na de publicatie in 1947 groeide Het Achterhuis uit tot een van de bekendste en meest verkochte boeken wereldwijd.

Bibliotheekatlas
In deze derde en tevens laatste aflevering: directeuren en managers delen hun ervaringen met nieuwbouw en geven tips.

Muziekbibliotheek de Intro
Dat bibliotheken nog steeds een rol te spelen hebben op het gebied van muziek, bewijst de Intro van bibliotheek Genk, België.

Management
Deirdre Carasso staat sinds december vorig jaar aan het roer van de Bibliotheek Utrecht. Daarvoor was ze bijna vijf jaar directeur-bestuurder van het Stedelijk Museum Schiedam.

Digitaal burgerschap
Binnen de programmalijn Digitaal Burgerschap werken de KB, SPN en bibliotheken samen aan de bouwstenen om de rol van de bibliotheken in het thema digitaal burgerschap vorm te geven.

2021 nummer 5 : in dit nummer onder andere:

Collega
Lotte Kok is sinds november 2019 in dienst bij de Bibliotheek Venlo als community librarian.

Lente-etalagewedstrijd
Probiblio daagde bibliotheken uit om met een frisse blik naar hun raamoppervlakte te kijken, als potentiële creatieve en interactieve etalages voor hun programmering en collecties. Wie werd de winnaar?

Bibliotheek Bouwlust
In februari 2021 opende de spiksplinternieuwe wijkbibliotheek ‘Bouwlust’ in het Haagse stadsdeel Escamp haar deuren. Bijzonder is de manier waarop de buurtbewoners het voor elkaar kregen een nieuwe bibliotheek te realiseren, veel mooier en moderner dan de vorige.

Nanning Mol, nieuwe voorzitter CBCT
De CBCT (Certificeringsorganisatie Bibliotheekwerk, Cultuur en Taal) doet haar audits niet met de meetlat en rode kaarten, zegt de in oktober 2020 benoemde voorzitter Nanning Mol. Onder zijn leiding wordt kennisdeling nog belangrijker.

Over wat er gebeurde in Woburn Public Library
Deirdre Carasso, directeur Bibliotheek Utrecht, voerde onlangs een gesprek met Bonnie Roalsen, directeur van de Woburn Public Library. Roalsens aandacht voor de diverse groepen en haar vernieuwingsdrang bevallen niet iedereen … Wat kunnen wij in Nederland hiervan leren?

Biebactiviteit
Bij het benzinestation kun je allang niet meer louter terecht voor super, diesel of gas. Maar boeken? Sinds half februari zijn die ook af te halen bij het BP-benzinestation in Dinteloord. Hier is namelijk een servicepunt gevestigd van Bibliotheek West-Brabant.

Vlaanderen wel, Nederland niet
Het Collectief Landelijk Bibliotheeksysteem (CLB) komt er vooralsnog niet, maar in Vlaanderen zijn ze al bijna klaar met hun landelijke bibliotheeksysteem. Waarom lukt het daar wel en bij ons niet? En wat kunnen we in Nederland van Vlaanderen leren?

Topstukken
Een walnoot, deels gevuld met een verguld messing montuur waarin gaten zijn aangebracht die ruimte bieden aan een boekje en een reisnecessaire. Het boekje is getiteld: Le conseiller des grâces, dédié aux dames, wat zich laat vertalen als ‘De raadgever van de gratie, bestemd voor dames’.

Lidewij Edelkoort zoekt samenwerking
Onze meest bekende trendforecaster Lidewij Edelkoort heeft een bijzonder aanbod voor bibliotheken in petto.

De standalonebibliotheek verliest terrein
Uit de gegevens van de Bibliotheekatlas blijkt dat de standalonebibliotheek terrein verliest. Het samenbrengen van partijen in een multifunctionele accommodatie (MFA) is in opmars.

Nieuwe Bibliotheek Universiteit van Amsterdam
De komst van een nieuwe Universiteitsbibliotheek in Amsterdam is een feit. Na jaren van discussie en bezwaarprocedures werd in september 2019 de eerste paal geslagen.

De jeugddoelen van de Leescoalitie
Hoe staat het met de doelen die door de Leescoalitie voor kinderen en jongeren zijn vastgesteld? De KB slaat haar eigen recent gepubliceerde onderzoeken erop na.

Management
Na het voltooien van de Hotelschool kwam Renske van Kooij, directeur de Bibliotheek Westland, in de hotel- en horecawereld terecht. Toch koos ze voor een ander carrièrepad.

2021 nummer 4 : in dit nummer onder andere:

Collega
Daniël Wortel, innovatiemanager bij De Nieuwe Bibliotheek Almere en FlevoMeer Bibliotheek.
Maar wat doet een innovatiemanager?

De schoolschrijver
De Schoolschrijver biedt programma’s rond lezen, schrijven en schrijvers voor basisscholen om bij kinderen het leesplezier aan te wakkeren, waarbij kinderboekenschrijvers de scholen aandoen of in lesvideo’s op het digibord verschijnen.

Veilige wifi in de bibliotheek
De OBA biedt met Publicroam haar gebruikers een veilige wifiomgeving aan, de KB heeft samen met Publicroam onderzocht of het ook voor bibliotheken elders in het land een geschikte oplossing is.

Directeuren over RvT
Vrijwel alle bibliotheken in Nederland stapten de afgelopen jaren over van een bestuursmodel op een Raad vanToezicht-model. Hoe ervaren directeuren-bestuurders de samenwerking?

In memoriam
Op 19 januari 2021 overleed Lieneke Aangenendt, voormalig docent aan de Bibliotheek- en Documentatie Academie in Tilburg. Oud student Jan van Bergen en Henegouwen schreef een In memoriam voor haar.

Biebactiviteit
Als onderdeel van de minor ‘kwetsbare groepen’ nemen dertig studenten geneeskunde van het Radboudumc deel aan het vak ‘literatuur en empathie’ dat in samenwerking met Bibliotheek Gelderland Zuid werd ontwikkeld.

De bibliotheek van de Tweede Kamer
Een historische boekencollectie die uitnodigt tot het vertellen van een verhaal. Het is de uitkomst van een project waarin de oudste en bijzonderste boeken zijn samengebracht in een stemmige negentiende-eeuwse bibliotheek.

Topstukken
In pop-upboeken begint van alles te verschuiven en te bewegen als je ze openmaakt. De Vrouw Haar bouw en haar inwendige organen van Aletta Jacobs uit 1898 is zo’n boek waarin je voorzichtig aan papieren lipjes kunt trekken om nieuwe figuren te zien.

Bibliotheekatlas
Bibliotheekatlas.nl biedt een rubriek met vernieuwde bibliotheeklocaties. In deze eerste aflevering van een drieluik een greep uit de ervaringen van directeuren en managers met nieuwbouw.

Grote digitale kloof
Door de coronacrisis werd de digitale kloof in België in één klap duidelijk. Vanzelfsprekend hebben Vlaamse bibliotheken hierin een rol te vervullen.

Management
Jan Gommer, directeur van FlevoMeer Bibliotheek, is al sinds zijn studententijd aan de Bibliotheek- en Documentatieacademie in Groningen verknocht aan de bibliotheekbranche.

Samenwerking tussen bibliotheek en Belastingdienst
Niet iedere burger bezit de digitale vaardigheden om zichzelf wegwijs te maken in de digitale wereld van de Belastingdienst. Gelukkig worden op steeds meer plekken Informatiepunten Digitale Overheid (IDO) geopend.

2021 nummer 3 : in dit nummer onder andere:

Collega
Milet Verberne werkt 27 uur per week in Hoorn als marketing- en communicatiespecialist, en sinds een jaar acht uur per week als marketeer bij Bibliotheek IJmond Noord.

Eerste stappen richting een bibliotheekopleiding
De notitie ‘Domeinbeschrijvingen voor het opleiden van bibliotheekprofessionals’ geeft samen met de notitie Sectorale HRD-aanpak kaders voor een aanzet tot een toekomstbestendige brancheopleiding.

De oude bibliothecaris sterft uit
Medewerkers die nog een opleiding gevolgd hebben aan de Bibliotheek- en Documentatieacademie staan veelal op het punt om met pensioen te gaan. Is dat een groot gemis, of maakt het alleen maar nostalgische gevoelens los?

Biebactiviteit
Een creatieve oplossing binnen de bestaande kaders: Ontmoet Dichters Online vanuit het Bibliotheektheater in Rotterdam. Deze livestreambijeenkomst was de afsluiting van de Poëzieweek.

Een jaar corona
Jan van Bergen en Henegouwen, specialist informatiedienstverlening bij de Bibliotheek Schiedam, schreef op persoonlijke titel een impressie over wat de pandemie voor de bibliotheek betekent.

De bibliotheek van Parijs
Hét boek voor bibliotheekmedewerkers dit voorjaar is de roman De bibliotheek van Parijs (een vertaling van The Paris Library) van de Amerikaanse schrijfster Janet Skeslien Charles.

FlevoMeer presenteert beleidsvisie
FlevoMeer Bibliotheek heeft haar beleidsvisie voor de periode 2021-2024 gepresenteerd, met naast de speerpunten De geletterde samenleving, Leven lang leren en Participatie in de informatiesamenleving een nieuwe, vierde pijler: De Plek.

Topstukken
Bij topstukken denken we vaak aan middeleeuwse handschriften, oude drukken of historische teksten. Toch worden er ook nieuwe boeken uitgegeven die al meteen bij verschijning als topstuk aangemerkt kunnen worden. Feyenoord de Grootste uit 2016 is zo’n publicatie.

Rijnbrinks Trendcurve 2021
Welke trends zijn relevant voor bibliotheken en aangrenzende culturele en maatschappelijke instellingen? En wat zijn de gevolgen van corona op deze trends?

Management
Mirjam Wijers, directeur Bibliotheek Brummen|Voorst, studeerde aan de kunstacademie en kwam via maatschappelijke omwegen in het bibliotheekwezen terecht.

Vriendschapsabonnement
De Bibliotheek Hoorn is gestart met een Vriendenabonnement waarbij leden het voor mensen met een krappe beurs mogelijk maken om ook lid te worden.

Makerplaatsen
In 2017 startte de KB samen met partners een onderzoeksproject naar makerplaatsen in openbare bibliotheken. Na drie jaar is het een goed moment om de balans op te maken.

2021 nummer 2: In dit nummer onder andere:

Collega
Ed Bakvis, medewerker bij het KennisLab, gevestigd in locatie Steenwijk van de Bibliotheek Kop van Overijssel, kwam na veertig jaar voor de klas in het basisonderwijs terecht in de bibliotheekwereld.

Het Nationale Bibliotheekcongres
Het digitaal vaardig maken en houden van de Nederlander is momenteel een van de grootste maatschappelijke opgaven. Daarom stond het Nationale Bibliotheekcongres in het teken van digitaal burgerschap.

Drie bibliotheekprojecten in ontwikkeling
The Alignment House heeft drie initiatieven voor de bibliotheekwereld gelanceerd: Het Bredebieb Leesoffensief, Third Space en Expeditie Public Libraries.

Nieuwe vestigingen
De bibliotheken in Nieuw-Amsterdam en Oldenzaal hebben afgelopen december een nieuwe locatie geopend.

Biebactiviteit
Al ruim vijf jaar is ZB| Planbureau en Bibliotheek van Zeeland succesvol in het organiseren van de VPRO-Tegenlicht Meet Ups. Sinds kort zijn daar ‘Klokhuis Meet Ups’ voor de bovenbouw van de basisschool bijgekomen.

De bibliotheek als duurzaamheidsvraagbaak
Duurzaamheid als actueel maatschappelijk vraagstuk staat voor de bibliotheeksector nog in de kinderschoenen, maar er ligt een mogelijke rol voor bibliotheken.

Klanttevredenheidsonderzoek naar dienstverlening CPNB
Het klanttevredenheidsonderzoek dat de CPNB eind vorig jaar voor het eerst liet uitvoeren, stemt directeur Eveline Aendekerk niet ontevreden. Verbeterpunten zijn er natuurlijk wel.

Topstukken uit de KB
Een boek dat begint met een tweegesprek tussen de zon en de maan, en eindigt met een dialoog tussen de mens en de dood – dat moet wel het hele leven omvatten. En inderdaad, dat doet de Twespraec der creaturen.

Publieke waarden in een digitale samenleving
Technologie brengt de samenleving in een hogere versnelling, en dat roept vragen op over de manier waarop we onze samenleving willen inrichten.

Management
Als jong meisje kwam Marchien Brons binnen bij de Bibliotheek Emmen na het voltooien van de toenmalige Bibliotheek- en documentatieacademie in Groningen. Sinds 2007 is ze er directeur-bestuurder.

Bibliotheekstelsel in beweging
In maart is het precies honderd jaar geleden dat bibliotheken voor het eerst rijkssubsidie ontvingen. Vele vernieuwingen, wetten, adviezen en convenanten volgden elkaar op en vormden het stelsel dat we nu kennen. Een stelsel dat aan het begin staat van een nieuwe fase in het bibliotheekbeleid.

2021 nummer 1: In dit nummer onder andere:

Collega
Patty Hardeman is financieel beheerder bij de Bibliotheek Barneveld. ‘Het is fantastisch om ervoor te zorgen dat alles klopt.’

Sociale werkgelegenheid in de bibliotheek
Bibliotheken kunnen een werkomgeving bieden aan mensen met afstand tot de arbeidsmarkt, maar zij kunnen ook profiteren van deze mensen: ‘Ze zijn heel erg gemotiveerd!’

Leerlingen inspireren om een boek te pakken
Matijs Lips, docent Nederlands aan het Dr. Nassau College in Beilen en docent van het jaar 2018, zorgt er met zijn unieke lessen voor dat leerlingen enthousiast worden om te lezen.

Resultaten uit de Impactmonitor
Om bibliotheken te ondersteunen bij het evalueren van hun activiteiten, ontwikkelde de KB in 2019 de Impactmonitor: een verzameling onderzoeksinstrumenten waarmee bibliotheken de effecten van cursussen in hun vestigingen kunnen meten.

De ‘wegvoorbereiding’ voor het CLB
Afgelopen juli ging Chris Wiersma aan de slag als ‘wegvoorbereider’ voor het Collectief Landelijk Bibliotheeksysteem. In oktober voltooide hij zijn conceptrapport. ‘Het is nu of niet’, concludeert hij.

Biebactiviteit
Leren programmeren, letters stansen uit plexiglas, veganistisch koken en samen een podcast maken. Allemaal onderdelen van een nieuw initiatief van de Bibliotheek Venlo: PLEK 3.

Community librarians over hun nieuwe vak
Hoe ontwikkelt het vak van community librarian zich? Bibliotheekblad sprak met drie jonge community librarians over de implementatie van hun vak in de praktijk en over hun ervaringen.

Antoine Torrens, rebel met respect
Antoine Torrens is als directeur werkzaam voor drie openbare bibliotheken in Frankrijk. Een gesprek over durven uitkomen voor fouten, de wenselijkheid van piercings en liefde op de werkvloer.

Topstukken uit de KB
Getijdenboeken met miniaturen zijn blikvangers uit de middeleeuwen. Het zijn met plaatjes versierde boekjes vol gebeden en andere teksten. De KB heeft meer dan tweehonderd exemplaren.

Raden van toezicht
Stel, je zit in de raad van toezicht van een bibliotheek. Hoe ga je dan om met de Governance Code Cultuur? Met vergoedingen? Drie leden van een raad van toezicht aan het woord.

Een leeuw in de bieb
Eind oktober opende Bibliotheken Noord Fryslân een ING-servicepunt in de bibliotheken van Harlingen en Dokkum. ‘Wij helpen hiermee het voorzieningenniveau in stand te houden.’

Management
Ton van Vlimmeren is niet altijd een fervent bibliotheekboekenlezer geweest. Toch verbond hij zich uiteindelijk twintig jaar aan de Bibliotheek Utrecht, waar hij eind december afscheid nam. 

2020

2020 nummer 10 : In dit nummer onder andere:

Collega
Thijs Spee is manager frontoffice bij bibliotheek Gooi en meer.

Herinrichting Centre Céramique
Corrien Derksen en Eric Uijterwaal vertellen over de verbouwing, de herinrichting en het belang van samenwerking.

Design Thinking voor bibliotheken
Design Thinking wordt al enige tijd met enthousiasme bij de Bibliotheek Eindhoven toegepast, en dit heeft zijn vruchten afgeworpen.

Victorines
Jaarlijks onderscheidt het Victorine van Schaickfonds publicaties op het gebied van het bibliotheek- en informatieterrein. Dit jaar waren er 26 inzendingen.

NBD Biblion bestaat vijftig jaar
Directeur Nina Nannini kijkt terug op een halve eeuw centraal aanschaffen, binden, beschrijven, catalogiseren en gereedmaken van boeken voor openbare bibliotheken, en kijkt vooruit naar nieuwe ontwikkelingen.

Biebactiviteit
Nadat de ‘intelligente lockdown’ was aangekondigd, zaten ze bij de Bibliotheek Gelderland Zuid met de handen in het haar. Hoe konden kinderen nu met plezier aan het lezen blijven? Een brainstormsessie gaf het antwoord, en de BiebBoys waren geboren.

Bibliotheekstatistiek 2019
In 2019 organiseerden openbare bibliotheken circa 220 duizend activiteiten: 15% meer dan in 2018. Dit en meer blijkt uit de bibliotheekgegevens die de KB over het jaar 2019 heeft verzameld.

Zoektocht naar geluk
Anne van den Dool, onder andere Bibliotheekbladmedewerker en onderzoeksredacteur bij de KB, schreef de roman Vluchthaven, die uitkwam bij uitgeverij Querido.

Experimenteren met vrije openingstijden
Het systeem Open+ maakt het bibliotheken mogelijk de openingsuren aanzienlijk uit te breiden, zonder dat daarvoor personeel hoeft te worden vrijgemaakt.

Werken in een Amerikaanse plattelandsbibliotheek
Marjolein Lolkema emigreerde drie jaar geleden naar de Verenigde Staten. Inmiddels werkt ze ruim twee jaar in een kleine dorpsbibliotheek in de staat Idaho.

Topstukken uit de KB
In 2013 schafte de KB voor € 90.000 Hot Printing (1935) van H.N. Werkman aan. Het boekje kan beschouwd worden als een van de vroegste Nederlandse kunstenaarsboeken.

Interview met Jan-Pieter Barbian
Hoe kenschetst de directeur van de Stadtbibliothek Duisburg de stand van zaken in zijn vaderland en wat zijn volgens hem markante verschillen tussen het Nederlandse en het Duitse bibliotheekwerk?

Sprookjesbibliotheken
Fotograaf Oscar de Wit portretteerde de vijf bijzonderste historische bibliotheken in Nederland.
‘Met de foto’s wil ik kijkers meenemen naar vroeger tijden.’

Management
Al sinds haar middelbareschooltijd is Jeanette Braam, directeur van Bibliotheek Heiloo, verknocht aan de bibliotheek. Ze groeide van baas van de bibliobus tot allround bibliotheekprofessional.

2020 nummer 9 : In dit nummer onder andere:

Collega
Karin Gerretsen is regiefunctionaris bij de Bibliotheek AanZet in Barendrecht.
Het werd pionieren, want zelfs in een bibliotheek vol boeken, bestond er voor Karins nieuwe functie geen vastomlijnd draaiboek.

Wat maakt een bibliotheek tot de beste?
Sinds 2009 brengen een vakjury en het publiek jaarlijks hun stem uit voor de Beste Bibliotheek van Nederland, maar wat maakt een bibliotheek-volgens de KB- tot de beste van het land?

Beste Bibliotheek van Nederland 2020
LocHal werd dit jaar gekozen tot de Beste Bibliotheek van Nederland.
In dit uitgebreide katern leest u alles over de winnaar en de andere vier genomineerde bibliotheken.

Bibliotheekconvenant
Sinds 1 oktober is het Bibliotheekconvenant van kracht waarin afspraken zijn gemaakt over de drie maatschappelijke opgaven die bibliotheken de komende drie jaar gaan aanpakken. Hoe kwam het convenant tot stand en wat zijn de wensen voor de toekomst?

Biebactiviteit
Afgelopen september opende de OBA, locatie Oosterdok, de Afro-bieb, centrum voor Afrikaanse kunsten, talen, literatuur en cultureel erfgoed.

Nieuwe bieblocaties voor Boskoop en Alphen a/d Rijn
De nieuwe locaties voor de bibliotheken in Boskoop en Alphen aan den Rijn werden in september feestelijk in gebruik genomen.

Gratis bibliotheeklidmaatschap
Een aantal bibliotheken, waaronder De Boekenberg, de Bibliotheek Z-O-U-T en de Bibliotheek AanZet, experimenteert met ‘gratis’ lidmaatschapsvormen.

Vlaams uitleensysteem voor e-boeken gelanceerd
Op 17 september ging een langgekoesterde wens van de Vlaamse bibliotheken in vervulling: een gratis uitleenplatform van e-boeken voor bibliotheekleden.

De Bibliotheek als partner bij het zoeken naar werk
JobOn, een stichting die landelijk ondersteunt bij het zoeken naar werk is een samenwerking aangegaan met de KB. Ook is men betrokken bij de totstandkoming van Ontwikkelpleinen: de Bibliotheek Hengelo heeft er sinds kort een.

Jong Bibliotheek Netwerk
Hoe gaat het met het JBN dat in 2015 werd opgericht? ‘We hebben nog genoeg werk te verrichten’, zegt het bestuur.

Topstukken uit de KB
Het mooiste en meest waardevolle vriendenboek (album amoricum) is waarschijnlijk het exemplaar van Jacob Heyblocq. Hij was 22 en student theologie toen hij in 1645 met zijn vriendenboek begon.

Management
Na enkele omzwervingen vond Fons Steggink als jonge hond zijn plek in de directiestoel van BiblioNu. In die functie put hij uit zijn wens te groeien als leider en als mens.

2020 nummer 8 : In dit nummer onder andere:

Collega
Ralph Kruizinga is collectiespecialist van de Bibliotheek Nieuwe Veste in Breda.

Negen normen onder de loep
Een gesprek met bijzonder hoogleraar bibliotheekwetenschap Frank Huysmans over het onderzoeksrapport Certificering en organisatiekwaliteit van de bibliotheekbranche.

Barts Boekenclub & Barts Boekenvlog
Bart Gielen presenteert de uitreiking van de Beste Bibliotheek van Nederland. Ook staan zijn vlogs op de nieuwe website van Bibliotheekblad. Een kennismaking.

De opmars van de podcast
De podcast is een aan populariteit winnend medium. Ook in de bibliotheekwereld wordt het medium steeds meer gebruikt.

Biebactiviteit
Bij de Bibliotheek Lek & IJssel lezen kinderen deze zomer samen met Bip, het lieve leesmonster.

Nederland Leest
Nederland Leest vindt in november voor de vijftiende keer plaats. Dit jaar doen bibliotheken Het zwijgen van Maria Zachea van Judith Koelemeijer cadeau.

Topstukken uit de KB
De stille kracht is een van de beroemdste boeken van Louis Couperus. Ook als object is de eerste druk van de gebonden versie van Couperus’ roman een meesterwerk.

Boeken en kranten voor een ‘lastige’ doelgroep
Onder het motto ‘lezen is voor iedereen’ geeft uitgeverij Eenvoudig Communiceren al een kwarteeuw boeken en kranten in eenvoudig, begrijpelijk Nederlands uit.

Buitenlandse carrièreswitch voor de liefde
Elma Lammers stapte na een jarenlange carrière in het Nederlandse bibliotheekstelsel over naar de Medische Universiteitsbibliotheek in het Oostenrijkse Graz.

Management
Sinds 2018 is Annelies Bakelaar bestuurder van Biblionet Drenthe, zowel een provinciale ondersteuningsinstelling (POI) als een bibliotheekorganisatie.

De bibliotheeksector in tijden van corona
Om een eerste beeld te krijgen van de gevolgen van de coronacrisis voor nationale bibliotheken wereldwijd en openbare bibliotheken in Nederland, voerde de Koninklijke Bibliotheek twee onderzoeken uit.

Mystery Guest
In Nootdorp is een bibliotheek verrezen volgens het storytelling-concept, ontwikkeld in het Engelse Chester. Hoe pakt deze vorm van werken uit in de praktijk?

2020 nummer 7 : In dit nummer onder andere: