Tekst: Janneke Krommendijk werkte ruim 46 jaar in de bibliotheekwereld. 25 jaar als assistent-bibliothecaresse bij de bibliotheek Almelo en daarna 22 jaar als mediathecaris op OCG Reggesteyn in Nijverdal. Ze vindt het eeuwig zonde als kennis verloren gaat…
Columnisten / bloggers schrijven op persoonlijke titel en weerspiegelen niet noodzakelijkerwijs het standpunt van de redactie.
De week nog snel even naar de bibliotheek om mijn reservering op te halen. “Van huis en haard” van Pieter Waterdrinker gaat met me mee. Het is een boek waar je echt voor moet gaan zitten. Tussen stukken Russische geschiedenis lees je de angst van de huidige tijd, krijg je een inkijkje in het schrijversbestaan, ontmoetingen tussen schrijvers en meer. Dat het geschreven is in de vorm van een dagboek, daar moest ik aan wennen. Pagina na pagina trekken gebeurtenissen in Oekraïne en Rusland aan me voorbij en kost het geen enkele moeite om deze in de tijdlijn te plaatsen en te begrijpen.
Wat een rijkdom, boeken kunnen lenen en al lezend een beeld vormen van wat zich elders afspeelt. Zelfs ik moet een paar keer een woord opzoeken want zeg nou zelf: va-banque, Bibelot, vermiljoen, panacee of pendant, bepaald geen woorden die je regelmatig gebruikt.
Zo gaat dat ook in leesprojecten op school. Leerlingen in contact brengen met boeken, dat ze zich leren verplaatsen in iemand anders, andere culturen leren kennen, spannende avonturen beleven terwijl tegelijkertijd hun woordenschat en het taalbeeld een grote verbetering ondergaat. En dat is wat we graag willen bereiken. En ook moeten bereiken, want met het lezen is het momenteel slecht gesteld, meer dan 30% van de jongeren is na het verlaten van het onderwijs[1] laaggeletterd. Een schoolbibliothecaris of mediathecaris kan veel bijdragen aan het verbeteren van het leesplezier. Door vooral te enthousiasmeren (leerling en docenten), ontdekken wat leerlingen boeit en daarop inspelen. En vooral zorgen voor een brede, actuele collectie. Voor elke school (PO en VO) een mediatheek en een (opgeleide) mediathecaris/ bibliothecaris!
Maar wat moet je daar als schoolbibliothecaris veel moeite voor doen. Docenten enthousiast maken, samenwerking zoeken in projecten, tijd zien te vinden in de verschillende lesroosters om in de klassen over boeken te mogen vertellen. Maar voordat je het zover hebt, voordat het lezen is ingebed in het curriculum van de leerling ben je een hele tijd verder. En dan kan het je gebeuren dat een docent in opleiding naar de mediatheek komt met een lijstje van de opleiding. Het speelde een paar jaar geleden maar het is echt gebeurd. ‘Van deze jeugdboeken moet ik er nog een paar lezen’. Ik zie me nog zo het lijstje bekijken, inwendig blij dat er gelezen moest worden. Maar de titels op het lijstje, die maakten me minder gelukkig. Titels die denk ik veertig jaar geleden populair waren stonden er op. Ja, het zijn goede boeken, stuk voor stuk, maar of die leerlingen van tegenwoordig nog aanspreken? En of ik die titels een docent in opleiding zou willen aanraden?
We gingen in gesprek, die docent en ik. Het was nu eenmaal opdracht en daar was niets aan te veranderen. Ik heb een aantal moderne boeken aangeraden om die ook te lezen, of om in elk geval van de oudere titels ook een moderne herdruk te lezen en aandacht te schenken aan de verschillen. Verschil, hoezo? Het taalgebruik van nu is sneller en flitsender dan jaren geleden en dat zie je in boeken terug. Wat had ik graag een half uurtje willen praten over leesprojecten, over jeugd- en young adult boeken om die docenten in opleiding enthousiast te maken. Of het met ‘mijn’ docent goed gekomen is? Ik hoop het wel.
Samenwerken waar het maar kan: bibliotheek, school, museum, theater, kinderopvang. Overheid. Als bibliothecaris ben je geen indringer in het vakgebied van iemand anders, je hebt iets toe te voegen. De toevoeging die zie je terug in het leesplezier van kinderen, een grotere woordenschat, meer culturele kennis en bovenal een ontzettende honger naar meer! En het boek van Pieter Waterdrinker lees ik vanavond nog uit!
[1] PISA rapport 2023
