EBLIDA, de European Bureau of Library Information and Documentation Associations, heeft een conceptversie naar buiten gebracht van een rapport over de manier waarop Europese bibliotheken zijn omgegaan met de coronacrisis en over wat corona kan betekenen voor het toekomstige functioneren van bibliotheken. Het rapport, getiteld A European library agenda for the post-Covid 19 age (pdf), is gebaseerd op een in april verspreide enquête en gaat in op de situatie in 17 Europese landen. De bedoeling van de inventarisatie is niet alleen een overzicht te bieden van de manieren waarop in de verschillende landen door bibliotheken is gezocht naar oplossingen om de dienstverlening voort te zetten, maar ook heeft het rapport als doel een richting voor de toekomst te bieden, nu bibliotheken in het (post-)coronatijdperk (deels) een nieuwe invulling geven aan hun werk.
EBLIDA onderscheidt vijf ‘new normals’ voor een European Library Agenda in het post-Covid-19-tijdperk:
1. Exponential social distancing: a well-connected two-meter library.
Het rapport wijst erop dat de regels en protocollen met betrekking tot het afhandelen van bezoekers en het uitlenen van materialen per land verschillen en ook in de loop van de weken veranderen, maar ‘what seems to be around to stay is the fact that library spaces and offices are being re-designed in order to reduce the risk of creating crowds. This trend may have a long-term effect also on library architecture.’ Dit kan ook leiden tot een reorganisatie van de dienstverlening waarbij selfservice en onbemande bibliotheken een belangrijkere rol gaan spelen, en, zo waarschuwt EBLIDA, waakzaamheid is geboden dat het niet ten koste gaat van de bibliotheek als ‘Third place’ waar ontmoeten belangrijk is. Verder wordt in het rapport opgemerkt: ‘In a contactless society, automatic door opening, voice commands in elevators, homeworking, tele-libraries and online help desks will very likely be the new normal for libraries. The effects of social distancing can be offset by a transformative and adaptive library, able to fill social differences and bridge digital gaps. In order to do that, however, libraries need to monitor the movements taking place in their functional domains and exert full control over the data produced within their space and concerning their operations.’
2. Technologies are mutating and shaping libraries in new ways.
Eblida wijst op de sterk gestegen uitleen van e-books en het gebruik van digitaal aanbod tijdens de coronacrisis en stelt de vraag hoe deze digitale trend zich zal ontwikkelen, ook nadat de bibliotheken in verschillende landen langzaamaan weer opengaan. Van invloed op toekomstige ontwikkelingen op dit gebied zullen zijn de prijs voor e-content en de vraag of online onderwijs populair zal blijven. Ook is het zaak de ontwikkelingen binnen de culturele sector voor wat betreft het online aanbod in de gaten te houden
3. Uncharted economic territory: review the library budget composition.
In dit verband wordt er in het rapport op gewezen dat de coronacrisis ook financiële gevolgen zal hebben die de bibliotheken zullen raken. Omdat er op een aantal punten weinig flexibiliteit zit in het bibliotheekbudget, zal er waarschijnlijk vooral gekort gaan worden op de ‘social’ library, de ‘third place’ library en de ‘library as meeting place’. Bibliotheken moeten op hun tellen passen: If librarians do not start taking action, administrators and politicians will play a key role in the post-Covid-19 age with their usual glossary of restructuring, core investments, financial cuts and pruning non-essential library branches. The response may be found in the diversification of funding for libraries and the promotion of current library activities within a different framework: the European 2030 Agenda for Sustainable Development,’ aldus Eblida.
4. Library governance at central and local levels.
Tijdens de coronacrisis kwam er een grotere nadruk te liggen bij centrale aansturing (onder andere met betrekking tot het aanbieden van digitale content), maar tegelijkertijd onstonden ook veel spontane initiatieven van bibliotheekprofessionals op de werkvloer die zochten naar oplossingen. Het is afwachten hoe de governance zich ontwikkelt. ‘These new forms of governance and the extension of library missions may prove to be useful if European libraries identify themselves as structural components of a cohesion policy and wish to access EU Structural and Investment Funds. If libraries wish not to disperse the experiences matured during the Covid-19 crisis, if they wish to shape technologies in new ways and re-adjust the library budget composition, they may also need to review existing models of library governance.’
5. Do not forget the climate change opportunity and threat.
Hierover stelt het rapport: ‘The implementation of the 2030 Agenda on Sustainable Development has to go on, despite and perhaps because of the Covid-19 crisis.’
EBLIDA benadrukt dat het om een conceptversie gaat, dat het ‘work in progress’ betreft en dat het rapport nog openstaat voor inbreng vanuit de EBLIDA-community op basis van hun ervaringen tijdens en na de coronacrisis. Uiteindelijk moet het resulteren in een ´Agenda for European libraries in the post-Covid age´.
