Frank Huysmans is herbenoemd als bijzonder hoogleraar Information Society, with special regard to the transformation of public libraries. De leerstoel, ingesteld vanwege de Koninklijke Bibliotheek, is ondergebracht bij de afdeling Communicatiewetenschap van de Faculteit der Maatschappij- en Gedragswetenschappen aan de Universiteit van Amsterdam. In Bibliotheekblad 7 (komt uit op 24 september) leest u een uitgebreid interview met hem.
Huysmans bekleedt de leerstoel vanaf de instelling ervan in 2005. Met de verhuizing en naamswijziging van de leerstoel wordt uitdrukking gegeven aan een verandering van perspectief. Niet het veranderende instituut (de openbare bibliotheek) zelf staat centraal in onderwijs en onderzoek, maar de veranderingen in maatschappelijke communicatie- en informatiestromen én de plaats die de openbare bibliotheek daarin inneemt.
Informeren en faciliteren van burgers
Conform de publieke opdracht in de nieuwe bibliotheekwet zijn bibliotheken zich meer gaan richten op sociaalmaatschappelijke dienstverlening en activiteiten. Naast het uitlenen van boeken informeren en faciliteren de bibliotheken burgers nu meer op uiteenlopende terreinen. Leesbevordering, een leven lang ontwikkelen en digitale inclusie zijn activiteiten die aansluiten bij de maatschappelijke opgaven van de bibliotheek anno 2021. Hoe de bibliotheken de komende jaren invulling gaan geven aan hun maatschappelijke taken staat beschreven in de Netwerkagenda 2021-2023, die op 16 juni is gepresenteerd. De opening van het 200ste Informatiepunt Digitale Overheid op 24 juni in Oegstgeest illustreert de ontwikkeling naar een brede maatschappelijke bibliotheek. De bibliotheek informeert en faciliteert burgers bij juridische vraagstukken en digitale vaardigheden maar ook op terreinen zoals jeugd- en ouderenzorg. Ook de uitbreiding van de landelijke digitale bibliotheek met nieuwe e-books, educatieve en luisterboeken en de uitrol van de Bibliotheek op school naar vmbo en pabo’s staan centraal.
Verdieping van sociale scheidslijnen
Deze ontwikkelingen vragen om monitoring en duiding door middel van sociaalwetenschappelijk onderzoek. Inbedding van de leerstoel binnen de Faculteit Maatschappij- en Gedragswetenschappen lag daarom voor de hand. Daarnaast hebben ‘bredere’ ontwikkelingen als de personalisering van media en informatie, de wederzijdse beïnvloeding van offline en online media, de dataficering van allerlei processen en de opkomst van kunstmatige intelligentie ingrijpende maatschappelijke consequenties op alle niveaus (personen, groepen, organisaties, maatschappij). Onder wetenschappers en beleidsmakers bestaan zorgen over mogelijke verdieping van sociale scheidslijnen tussen degenen die goed mee kunnen komen in de digitale werkelijkheid en degenen die dat niet kunnen.
Nieuwe cursus
In een nieuwe cursus, ‘What does it mean to be literate? Social and policy consequences of 21st century literacies’, zal Huysmans in het komende studiejaar theorie en onderzoek op dit gebied behandelen. In zijn onderzoek bouwt hij voort op eerdere studies naar het veranderende gebruik van de openbare bibliotheken en de maatschappelijke waarde die zij toevoegen. In het bijzonder gaat de aandacht uit naar de gevolgen van sociale verschillen in lees-, schrijf-, media- en informatiegeletterheid. Daarnaast verricht hij vergelijkend onderzoek naar bibliotheeksystemen in verschillende landen.
Verder is Huysmans actief als beleidsadviseur, redacteur en columnist in diverse commissies, wetenschappelijke en vakbladen. Hij was geruime tijd redactielid van IP, vakblad voor informatieprofessionals en is nog steeds verbonden als columnist aan het blad.
