In juni 1923 lag voor het eerst Kees de jongen in de Nederlandse boekwinkels. Deze roman van Theo Thijssen, over alles wat er omging in het hoofd van een twaalfjarige Jordanese schoenmakerszoon omstreeks 1890, zou een blijvertje blijken. En in de eeuw tijd sindsdien inspireerde het boek steeds weer volgende generaties schrijvers, maar ook film- en theatermakers, musici en beeldende kunstenaars. Reden genoeg voor een zeer afwisselende expositie 100 jaar Kees de jongen in het Theo Thijssen Museum, Eerste Leliedwarsstraat 16 in Amsterdam. Ze wordt op zaterdag 13 mei 2023, 15.30 uur geopend door Amsterdams burgemeester Femke Halsema. Iedereen is daarbij welkom.
In de tentoonstelling wordt uitgebreid ingegaan op de lange ontstaansgeschiedenis en het hoofdthema van de roman (de macht der fantasie), de autobiografische aspecten, het Amsterdamse decor, het schoolleven en de sociale omstandigheden van toen, de waardering door de decennia heen en de bewerkingen en invloed van het boek. In een speciale Luisterhoek kan worden geluisterd naar fragmenten, voorgelezen door Jan Meng. Er komt ook een Kees-audiotour door de Jordaan en naaste omgeving. Bij de tentoonstelling verschijnt ook een gelijknamig rijk geïllustreerd boekje, waarin diverse aspecten uitvoeriger worden uitgelicht.
Andere activiteiten
In het najaar komt er een serie lezingen over allerlei aspecten van Kees de jongen en de invloed van het boek op schrijvers van nu. Op 7 oktober presenteren we in de Centrale Openbare Bibliotheek op de Oosterdokskade in Amsterdam een heus Kees de jongen-Festival. Daar laten we dan fragmenten zien en horen van omwerkingen van het boek voor toneel, muziektheater, liederen, beeldroman, enzovoort. Doorsneden met een heuse Kees de jongen-quiz. Op of rond die datum verschijnt ook de langverbeide biografie van Theo Thijssen.
Een mooi maar helaas nog wat onzeker project is een muurschildering van Kees (de legendarische ‘zwembadpas’ beoefenend), ergens in de Jordaan. Het ontwerp is er al, getekend door de beroemde striptekenaar Dick Matena. Het museum heeft al enkele muren in het vizier, maar er moeten helaas nog wat financiële en vooral bureaucratische hobbels worden genomen…
Programma-hoogtepunten
Expositie
Uiteraard komt er (vanaf april) in het museum een grootse expositie met aandacht voor de ontstaansgeschiedenis van het verhaal, de deels autobiografische achtergrond en de bredere historische context, de vele edities, de ‘receptiegeschiedenis’, de literaire navolgingen (o.a. Remco Campert) en de bewerkingen tot toneelstuk, musical, speelfilm en beeldroman. En de visuele uitbeelding van Kees door kunstenaars.
Muurschildering
Maar er staat veel meer op stapel. In navolging van Antwerpen, waar Kees in een (door Dick Matena ontworpen) meer dan levensgrote muurschildering zwembadpas over de Grote Markt aldaar, gaan wij streven naar een grootse Kees-tekening op een blinde muur in de Jordaan (waar hij natuurlijk ook thuishoort).
Kees de jongen-Festival (waarschijnlijk in juni)
Kees is inspirator geweest van een groot aantal artistieke uitingen. Dit loopt van liedjes (het Lied van de Zwembadpas (Tröckener Kecks met Rick de Leeuw), toneel (Gerben Hellinga met Toneelgroep Centrum), muziektheater (door Stichting Kunstwerk, met muziek Willem Breuker), de film van André van Duren, geproduceerd door Matthijs van Heijningen, de rockopera door Frank Groothof & De Kift, de beeldroman van Dick Matena. Dit alles zal op een dynamische manier gepresenteerd worden, afgewisseld door de Theo Thijssen-Pubquiz.
Dit zijn de hoogtepunten. Uiteraard komt er ook een zwembadpaswedstrijd voor leerlingen van de Theo Thijssen School in de Jordaan, lezingen over aspecten van de roman, zo mogelijk een documentaire over Thijssen en nog zo wat.
