(Ingezonden mededeling)
Van 12 t/m 15 juni 2023 organiseert het non-profit reisbureau Rogues een studiereis naar Oslo: A deep dive into Deichman Bjørvika. Directe aanleiding is de opening van de centrale bibliotheek van Oslo, de Deichman-bibliotheek die in het stadsdeel Bjørvika is verrezen, na Dokk1 Århus en Oodi Helsinki opnieuw een Scandinavische bibliotheek van grote allure.
Maar deze keer gaan we niet alleen deze prachtige nieuwe bibliotheek verkennen, maar ook de bredere context waarin die tot stand kwam. De bouw van een nieuwe openbare bibliotheek is immers steeds vaker een strategische instrument in stadsontwikkeling en planologie. Dat geldt vooral als het gaat om de ontwikkeling van ‘rafelranden’ van een stad: onaantrekkelijke of nieuw ontwikkelde plekken waar het publiek niet of nauwelijks wil komen. Bibliotheken zijn doorgaans de meest bezochte culturele instellingen in een stad en zorgen daarmee voor ‘gegarandeerde traffic’. Dat maakt het voor andere (commerciële) partijen aantrekkelijk om ook in zo’n gebied te investeren: winkels, restaurants, woningen etc. Maar hoe verhoudt zich dat tot de missie, de laagdrempeligheid en de programmering van een culturele instelling? Komen die in het gedrang of ontstaan er juist nieuwe kansen voor innovatie en samenwerking? Hoe dan ook: het is een proces waarin soms tegenstrijdige belangen moeten worden afgewogen en een ragfijn samenspel met uiteenlopende partijen nodig is. Als zoiets lukt, is er werkelijk sprake van synergie en meerwaarde.
Een fraai voorbeeld daarvan is te vinden in het stadsdeel Bjørvika in Oslo. Deze spectaculaire nieuwe wijk aan het Oslofjord is het resultaat van goede architectuur, intensieve samenwerking en planologie, waarbij vanaf het begin veel aandacht is besteed aan plaats en functie van cultuur.
Het begon met de bouw van het spectaculaire Opera Huis (architect Snøhetta), dat recent de nieuwe Bibliotheek (architecten Lundhagem en Atelier Oslo) en het Munchmuseum als nieuwe buren kreeg. Bjørvika is daarmee een wijk geworden die internationaal de aandacht trekt.
Tijdens deze reis verkennen wij zoveel mogelijk facetten van het maakproces van de nieuwe bibliotheek en van Bjørvika. We spreken met stedenbouwkundigen, architecten, bibliothecarissen, culturele programmeurs en samenwerkingspartners en gaan daarbij na wat succesvolle strategieën kunnen zijn. Maar het programma krijgt nog een bijzonder meerwaarde door de inbreng van Marjo van Schaik. Marjo heeft een ruime managementervaring in de culturele sector en doet onderzoek naar de betekenis en plek van cultuurgebouwen. Zij promoveerde in 2018 op de ontwikkeling van cultuurgebouwen in de netwerksamenleving.
Meer bijzonderheden over deze reis zijn te vinden op de website van Rogues
Studiereis Oslo 12 t/m 15 juni 2023
