Op zijn 100ste geboortedag, 10 juni 2025, draagt de Willem Oltmans Stichting het volledige beheer van de dagboekencollectie van journalist Willem Oltmans officieel over aan de KB nationale bibliotheek. Daarmee wordt de collectie voor het eerst vrij toegankelijk voor het algemene publiek. Op die dag verschijnt eveneens het 76ste en laatste deel van de memoires van Oltmans (1925-2004) en zal in de KB het symposium Willem Oltmans – De erfenis van een anti-journalist worden georganiseerd.
De KB heeft de collectie dagboeken in bewaring sinds 1991, toen Willem Oltmans de nationale bibliotheek vroeg deze op te slaan. Tot zijn overlijden in 2004 kreeg de KB regelmatig aanvullingen van de journalist. Na zijn dood beheerde de Willem Oltmans Stichting de toegang tot de dagboeken. De collectie bestaat in totaal uit 1413 klappers, die niet alleen zijn dagboekaantekeningen bevatten, maar ook brieven, foto’s, krantenknipsels en diverse memorabilia. Drie jaar geleden begon de KB met behulp van studenten aan het beschrijven van de inhoud van de dagboeken. Daarmee zijn ze nu beter toegankelijk gemaakt voor onderzoekers.
Controversiële journalist
KB-conservator na-middeleeuwse en moderne handschriften Jeroen Vandommele: “Als journalist reisde Oltmans gedurende 50 jaar de wereld over, sprak hij met politieke leiders als Soekarno en Bouterse en prominente mensen zoals Oliver Stone, Pim Fortuyn en Theo van Gogh. Vervolgens noteerde hij àlles in zijn dagboeken. Dat hij controversiële politici interviewde en soms ook bevriendde kwam hem op veel kritiek te staan. Zijn enorme oeuvre aan dagboeken is daarom heel interessant studiemateriaal voor bijvoorbeeld historici en journalisten. Helemaal nu we de besproken onderwerpen en personen uit alle 1413 dagboeken in kaart hebben gebracht.”
Arendo Joustra, secretaris van de Willem Oltmans Stichting, is blij dat het project na veertig jaar eindelijk kan worden afgesloten. “Oltmans hoopte dat zijn dagboek wetenschappers zou helpen te ontdekken hoe een brein van een mens werkt. Maar de dagboeken zijn ook leuk om te lezen omdat ze een tijdmachine zijn. Zo kun je via de dagboeken belangrijke gebeurtenissen in de tweede helft van de vorige eeuw heet van de naald volgen. Zo kunnen ze het beginpunt vormen voor inspirerend nieuw onderzoek.”
Memoires ook op DBNL
Toen Oltmans de KB vroeg om zijn schrijversarchief te bewaren, was hij verwikkeld in een rechtszaak tegen de Staat der Nederlanden, omdat hij in het uitvoeren van zijn journalistieke werk werd belemmerd. Hierdoor vertrouwde hij de opslag van zijn dagboeken alleen aan de KB toe. Na zijn dood in 2004 werd het auteursrecht van Oltmans’ dagboeken overgedragen aan de Willem Oltmans Stichting. Deze stichting heeft ervoor gezorgd dat Oltmans’ dagboeken als een reeks memoires werden gepubliceerd. Het laatste, 76ste, deel van die reeks zal op 10 juni aan KB-directeur Wilma van Wezenbeek worden overhandigd.
Van de 76 dagboeken zijn inmiddels 62 delen gedigitaliseerd en gepubliceerd op de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren (DBNL). De overige 14 delen, gebaseerd op de dagboeken die Oltmans schreef tussen 1996 en 2004, zullen de komende maanden op DBNL worden gepubliceerd.
Symposium: 100 jaar Willem Oltmans – De erfenis van een anti-journalist
Op 10 juni, de 100ste geboortedag van journalist Willem Oltmans, organiseren de KB nationale bibliotheek en de Willem Oltmans Stichting het symposium: 100 jaar Willem Oltmans – De erfenis van een anti-journalist. Dit symposium zal plaatsvinden in de KB in Den Haag. Voor meer informatie: 100 jaar Willem Oltmans – De erfenis van een anti-journalist | KB, de nationale bibliotheek.
Meer informatie
•Willem Oltmans-collectie informatie op KB.nl
•Informatie over het Willem Oltmans symposium op 10 juni in de KB nationale bibliotheek.
•Gedigitaliseerd werk van Oltmans op DBNL.org
