Beeld & Geluid lanceert het Manifest Nieuwswijsheid: het eerste Nederlandse manifest dat pleit voor een gezamenlijke aanpak om de omgang met nieuws en informatie te verbeteren. Het document roept onderwijsinstellingen, journalisten, beleidsmakers, wetenschappers, maatschappelijke organisaties en techbedrijven op om samen te bouwen aan een nieuwswijzer Nederland. Het gaat om een samenwerking van Beeld & Geluid met het project DichterBijNieuws, een initiatief van Netwerk Mediawijsheid.
Aanleiding voor het manifest zijn toenemende zorgen over de staat van het Nederlandse medialandschap. Het vertrouwen in nieuws daalt (van 57% in 2023 naar 50% in 2025), jongeren tonen steeds minder interesse in actualiteit. Algoritmes en AI beïnvloeden in toenemende mate de informatie die we te zien krijgen, vaak zonder transparantie over het hoe en waarom. Dat blijkt uit het Digital News Report 2025.
Met het manifest wil Beeld & Geluid iedereen die kan bijdragen aan een nieuwswijzer Nederland aanzetten, om hier samen en structureel werk van te maken. Het doel van het verhogen van de nieuwswijsheid in Nederland, is dat men beter in staat is om betrouwbare informatie te herkennen, kritisch te reflecteren op nieuws en technologie bewust te gebruiken. Zo versterken we de weerbaarheid van de samenleving en het fundament van onze democratie.
Vijf pijlers als gezamenlijke basis
Het manifest benoemt vijf pijlers die richting geven aan een toekomstbestendig informatie-ecosysteem:
Ecosysteem Nieuwswijsheid – Creëren van synergie tussen sectoren zodat we elkaar versterken en sneller impact kunnen maken.
Medialogica – Inzicht in hoe media werken en beeldvorming ontstaat, zodat mensen bewuster hun mening vormen.
Grip op technologie – Technologie inzetten die publieke waarden beschermt en misleiding tegengaat.
Journalistiek & democratie – Sterke, pluriforme journalistiek behouden als fundament van een gezonde democratie.
Scholing & onderwijs – Nieuwswijsheid structureel opnemen in onderwijs en levenslang leren zodat iedereen leert kritisch om te gaan met nieuws en informatie.
Het Manifest Nieuwswijsheid is tot stand gekomen met bijdragen van tientallen professionals uit journalistiek, onderwijs, beleid, technologie en wetenschap, op basis van drie kennisateliers in 2024 en recent onderzoek. Het dient als inspiratiebron en praktisch kader voor alle betrokken sectoren om nieuwswijsheid te verankeren in beleid, onderwijs en praktijk.
De komende periode wordt het Manifest Nieuwswijsheid verder tot leven gebracht via animatievideo’s, podcasts, artikelen en kennisateliers. Meer informatie is te vinden op beeldengeluid.nl/nieuwswijsheid.
