Nederlandse bibliotheken hebben sinds de start van de oorlog in Oekraïne een flink aanbod aan lees-, leer- en hulpmiddelen voor Oekraïense vluchtelingen samengesteld. Dit varieert van gratis fysiek en digitaal leesmateriaal tot taalhulp, ondersteuning bij het vinden van werk en wegwijsbijeenkomsten.
‘Het is van groot belang om alle vluchtelingen naast opvang ook perspectief te bieden’, zegt Astrid Kraal, netwerkmanager voor het bibliotheekstelsel bij de KB. ‘Bibliotheken zijn bij uitstek een plek die nieuwkomers kunnen helpen. Leesbevordering en hulp bij taal- en zelfontwikkeling zijn onze speerpunten, en precies die ondersteuning kunnen vluchtelingen goed gebruiken. We roepen Oekraïense vluchtelingen en andere nieuwkomers dan ook op vooral navraag te doen bij hun lokale bibliotheek naar het hulpaanbod.’
Gratis e-books en luisterboeken
Om Oekraïners te voorzien van gratis lees-, luister-, leer- en entertainmentmogelijkheden heeft Odilo begin april de gratis app Ukraine Unlimited Learning gelanceerd voor Android en iOS. De app is beschikbaar in heel Europa en biedt onder meer 3000 e-books en luisterboeken in allerlei genres en talen, waaronder 1700 Oekraïense titels en 500 Engelstalige. Er zit materiaal bij voor zowel kinderen als volwassenen.
Daarnaast bieden openbare bibliotheken andere middelen en diensten aan waarvan vluchtelingen gebruik kunnen maken, vertelt Kraal. ‘Voor iedereen die een rustige internet-, werk- of studieplek zoekt, staan de deuren open. De bibliotheken stellen vaak ook allerlei online cursussen beschikbaar, waaronder Engelstalige, en vluchtelingen die met de Nederlandse taal aan de slag willen, kunnen via hun bibliotheek nagaan bij welk Taalhuis ze terechtkunnen. Deze Taalhuizen zijn vaak in bibliotheken gevestigd en organiseren ook laagdrempelige bijeenkomsten, zoals Taalcafés.’
Voor hulp bij vragen aan de digitale overheid kunnen vluchtelingen, net als ieder ander, bij een van de in bibliotheken gevestigde Informatiepunten Digitale Overheid (IDO) terecht.
Lokale initiatieven
Verder nemen bibliotheken verspreid door het land allerlei initiatieven voor bijeenkomsten – van voorleessessies in het Oekraïens tot debatavonden over de politieke situatie. Om eventuele taalbarrières tussen vluchtelingen en bibliotheekmedewerkers te overbruggen, hebben bibliotheken onderling toolkits uitgewisseld met basisinformatie in het Oekraïens.
