Bibliotheek Eindhoven ziet zich gedwongen verschillende bezuinigingsmaatregelen te nemen omdat ze zich gesteld ziet voor fors toegenomen kosten terwijl de subsidie de komende jaren gelijk blijft. Een van de maatregelen is het weer sluiten van de anderhalf jaar geleden geopende vestiging Expeditie E.
Bibliotheek Eindhoven heeft onlangs in reactie op haar subsidieaanvraag van de Stichting Cultuur Eindhoven (SCE) te horen gekregen dat de hoogte van het subsidiebedrag voor de periode 2021-2014 onveranderd blijft. De bibliotheek stelt in een reactie hierdoor financieel in de problemen te komen omdat ze wel te maken heeft met flink toenemende kosten. Albert Kivits, directeur van Bibliotheek Eindhoven, spreekt over een bedrag van twee miljoen euro dat de komende vier jaar omgebogen moet worden. Niet alleen heeft de bibliotheek te maken met hogere kosten als gevolg van de coronamaatregelen en hogere aanschafkosten voor boeken, ook stijgen andere lasten. Kivits: ‘Onze verplichtingen met financiële gevolgen nemen enorm toe. Denk hierbij aan de nieuwe CAO, de invoering van de WAB en AVG. Maar het absolute bedrag voor bibliotheekwerk blijft hetzelfde. En daarvoor kúnnen we geen Eindhoven-waardige bibliotheek neerzetten. Het gaat niet. De rek is er uit.’
De bibliotheek wijst er op dat haar waarde groter is dan ooit, gegeven bijvoorbeeld de alarmerende PISA-cijfers over de lees- en taalvaardigheid van Nederlandse leerlingen. Ook de coronacrisis heeft nog eens bevestigd wat de bibliotheek kan betekenen voor de samenleving. ‘Kinderen die thuis een computer hadden en ouders die hierin vaardig zijn liepen minder risico op leerachterstanden. Mensen die de weg naar ons e-bookplatform vonden hadden nog steeds hun leesplezier. Maar dat lukt nog niet iedereen. Voor ouderen geldt: 20% van de ouderen kan niet goed met een computer omgaan. Er ontstaat een tweedeling en die wordt door minder economische voorspoed alleen maar erger. Wat dat betreft zou je in een bibliotheek juist moeten investeren als het economisch minder goed gaat. De bibliotheek biedt ondersteuning bij het leren van die vaardigheden die onmisbaar zijn voor een samenleving van zelfredzame en betrokken burgers die zich blijven ontwikkelen. Juist dat is wat je nodig heb in deze tijd,’ aldus Albert Kivits.
De bibliotheek geeft aan een veel lager bedrag per inwoner te ontvangen dan bibliotheken in veel andere gemeenten (€18,47 per inwoner tegenover bijvoorbeeld €48,29 en €25,66 per inwoner in respectievelijk Den Haag en Tilburg). Eindhoven bungelt ergens onderaan en financiert van die subsidie ook nog volledig de Bibliotheek op school, die elders in het land door de scholen zelf gefinancierd wordt.
Het steekt Kivits dat Eindhoven zo weinig over heeft voor het bibliotheekwerk: ‘We zijn een stad die zich voorop laat staan als het gaat om kennis. Geroemd om ons Brainportsucces. Maar niet iedereen deelt daar in mee. Er staan mensen aan de zijlijn. Ik vind brede welvaart belangrijk. Dat iederéén mee kan doen, zich kan ontwikkelen en zijn bijdrage kan leveren. Ik zie dat andere steden daar een reëler bedrag voor over hebben.’ Kivits vervolgt: ‘Ik vind dat de inwoners van deze stad een betere bieb verdienen, álle mensen moeten zich kunnen ontwikkelen en niet alleen diegenen die het voor de wind gaat. Als klein manneke heb ik zelf veel profijt gehad van de bibliotheek in de Woenselse Heide. Ik haalde daar mijn kennis en legde de basis voor mijn verdere ontwikkeling. En dat gun ik iedere Eindhovenaar. Als nota bene een openbare bibliotheek niet voor iedereen bereikbaar is, dan is dat iets om je voor te schamen als stad.’
Omdat er voor de komende jaren tegenover de toegenomen kosten geen hogere subsidie staat, ziet Bibliotheek Eindhoven zich genoodzaakt een aantal maatregelen te nemen om het gat in de begroting te dichten. Zo zal de op 25 september 2019 in winkelcentrum Woensel geopende vestiging Expeditie E weer worden gesloten. Verder wordt de personele bezetting verminderd, stopt de studentenkorting per volgend jaar, en zal de bibliotheek ook andere tarieven verhogen. Daarnaast wordt fors bezuinigd op het aanbod aan activiteiten (25% minder budget) en wordt de SPIL-centra gevraagd om per januari 2022 een eigen bijdrage te betalen voor de dienstverlening van de bibliotheek op de SPIL-centra.
De Stichting Cultuur Eindhoven geeft in een reactie tegenover Studio 040 aan dat de bibliotheek blij zou moeten zijn dat het subsidiebedrag gelijk blijft nu de hele culturele sector in zwaar weer verkeert. Tanja Mlaker, directeur van de stichting: ‘Er staan boeken daar, en mensen kunnen die komen lenen. (…) Dan vraag ik me af: waarom heb je meer geld nodig om dezelfde boeken te kunnen uitlenen? Dat vind ik nonsens.’
Bibliotheek Eindhoven heeft de laatste tien jaar te maken gehad met een reeks bezuinigingen, waardoor na 2013 onder andere alle vestigingen gesloten moesten worden, met uitzondering van de hoofdvestiging in De Witte Dame.
Update 5 november. Wellicht gloort er toch nog een sprankje hoop voor Bibliotheek Eindhoven. Op initiatief van PvdA-raadslid Arnold Raaijmakers besloot een meerderheid van de gemeenteraad een werkgroep in het leven te roepen die eind maart volgend jaar met een advies moet komen over hoe de bibliotheek van de nabije toekomst eruit moet komen te zien. Ook de samenwerking met kennisinstellingen, maatschappelijke organisaties en het bedrijfsleven moet onderdeel zijn van het onderzoek. Bibliotheekdirecteur Albert Kivits heeft wel oren naar het onderzoek. Volgens hem zou de bibliotheek een veel grotere rol kunnen pakken maar moet er dan wel extra geld komen, aldus het Eindhovens Dagblad.
