Tekst: Els Rademaker-Vos, gepensioneerd (leidinggevend) bibliothecaris bij de Overijsselse Bibliotheek Dienst en tot 2006 consulent voortgezet onderwijs. Vanaf 2017 geeft zij colleges over nepnieuws voor de BMO. Columnisten / bloggers schrijven op persoonlijke titel en weerspiegelen niet noodzakelijkerwijs het standpunt van de redactie.
Er bestaat een woord in onze sector dat angst opwekt. Daarom gebruiken we dit woord het liefst zo weinig mogelijk. Soms in een incognitovorm (en met kleine letters) zoals ze het in Wageningen doen: de bblthk.
Deze angst speelt al geruime tijd. Het begon mij op te vallen in de periode toen er op de bibliotheken flink gekort werd. Ik hoorde in een radioprogramma dat aan luisteraars werd gevraagd nieuwe namen voor bibliotheken te verzinnen. Het woord bibliotheek mocht er niet in voorkomen. Dat klonk te ouderwets. En die ‘naamveranderingsbeweging’ zet zich in alle hevigheid voort.
De nieuwste loot aan het firmament werd deze maand geopend: C. (Spreek uit als Cee-punt.) Wie kan uit deze naam nog opmaken wat dit voor organisatie is? Ik zal het u verklappen: het is de nieuwe naam van de bibliotheek Haarlemmermeer. En zo kan ik er nog wel een aantal opnoemen. Stadkamer is de voormalige Bibliotheek Zwolle. (Omgedoopt in 2017) Een journalist kreeg destijds een associatie met een dorpshuis. Misschien wil de bibliotheek dat ook worden?
Bibliotheek Den Helder heet: School 7. Omdat de bibliotheek zetelt in een voormalig schoolgebouw van School 7. (Vroeger kregen openbare lagere scholen een nummer). Maar vooruit; de overkoepelende organisatie heet nog gewoon KopGroep Bibliotheken dus die zullen we niet meetellen.
Een aantal bibliotheken in Noord-Brabant heet Theek 5. Dat doet mij denken aan de grandioze jazzcompositie van Dave Brubeck Take Five.
Nog een overzichtje, met dank aan de Bibliotheekatlas:
Apeldoorn: CODA
Arnhem: Rozet
Assen: DNK.
Breda: Nieuwe Veste
Delft: DOK
Den Bosch: Huis 73
Ede: Cultura
Etten-Leur: De Nobelaer
Emmen: Facet.
Groningen: Forum
Leiden: BplusC
Maastricht: Centre Céramique
Nieuwegein: de tweede verdieping (met kleine letters)
Zeist: Kunstenhuis Idea
Opvallend dat in Noord-Holland, Flevoland, Friesland, Zeeland alle (overkoepelende) organisaties gelukkig nog gewoon het woord ‘bibliotheek’ in hun naam hebben.
Waarom toch die naamsveranderingen en kan het woord bibliotheek niet meer? Omdat, zeggen de organisaties, we samenwerken met allerlei culturele organisaties. Er vinden kruisbestuivingen plaats tussen de bibliotheek en de participanten. En dan kun je met het woord Bibliotheek niet meer aankomen. Tja, wat moet je daar op zeggen? Ik denk even aan Zwolle. Veronderstel dat de Stadkamer en museum De Fundatie zouden samenwerken. Zou De Fundatie zijn naam wijzigen? Ik denk het niet.
Ik proef bij die naamswijzigingen ook een gevoel van: wij zijn minderwaardig. Wij durven/willen niet goed uitkomen waarmee wij bezig zijn: mensen boeken verschaffen, mensen helpen met onze kennis. En plek bieden aan alle lagen van de bevolking. En plek waar mensen graag komen. Waar mensen zich welkom voelen. Ik denk niet dat daarvoor een fancy naamswijziging nodig is.
Ik vind het altijd nog heel bijzonder dat Bibliotheek Gelderland Zuid (onder de bezielende leiding van Bert Hogemans) nog steeds Bibliotheek Gelderland Zuid heet. En samenwerkt met allerlei organisaties en prachtige initiatieven ontplooit. Het kan dus wel.
Dus: stop met woordangst. Het is nergens voor nodig.
