In 2024 heeft de KB nationale bibliotheek met haar inspanningen op het gebied van leesbevordering verschillende successen geboekt. Zo groeide het aantal leden van de (10-jarige) online Bibliotheek vorig jaar van 608.000 naar ruim 722.000; een stijging van bijna 20 procent. Het aantal vmbo-leerlingen en mbo-studenten dat de gratis LEES-app downloadde bedroeg 40.000 in 2023 en 65.000 vorig jaar. En het aantal locaties van ‘de Bibliotheek op school’ in het primaire onderwijs groeide met 700 naar 3.670. Dit blijkt uit het jaarverslag van 2024 dat de KB publiceerde.
Ook de KB-websites Delpher.nl en DBNL.org werden in 2024 wederom goed gebruikt. Delpher, het online platform waarop de KB gedigitaliseerde kranten, boeken en tijdschriften beschikbaar stelt, werd met 3,2 miljoen sessies zo’n 5 procent vaker bezocht dan in 2023. Het aantal bezoeken aan de jubilerende Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren (DBNL) bleef vorig jaar ongeveer gelijk aan 2023: de literaire tekstenwebsite werd zo’n 7,1 miljoen keer bezocht.
Wilma van Wezenbeek, sinds september 2024 Algemeen directeur van de KB: ‘Het bevorderen van lezen en onderzoeken behoort tot de belangrijkste ambities van ons als nationale bibliotheek. Juist in een tijd waarin dit urgenter is dan ooit, is het bemoedigend dat het gebruik van onze lees- en onderzoeksdiensten jaarlijks groeit.’
Data-onderzoeksmogelijkheden vergroot
Om de mogelijkheden rondom data-onderzoek te vergroten, heeft de KB in 2024 het KB_Datalab geopend. Hier kunnen onderzoekers op grote schaal aan tekst- en datamining doen. Daarnaast heeft de KB de toegang tot haar datasets uitgebreid door deze te verbinden aan CLARIAH, de grootschalige digitale infrastructuur voor de geesteswetenschappen. De KB streeft ernaar haar datasets zo breed mogelijk beschikbaar te maken, om zo ook het digitale onderzoek naar het Nederlandse geschreven erfgoed te bevorderen.
Nieuw (digitaal) magazijn
Vorig jaar zette de KB ook grote stappen in zowel de duurzame fysieke als digitale opslag van de nationale bibliotheekverzameling. Zo is er groen licht gegeven voor de bouw van het nieuwe boekenmagazijn van de KB, dat in 2027 opgeleverd zal worden in de Harnaschpolder nabij Delft. Daarnaast is vorig jaar het nieuwe digitale magazijn van de nationale bibliotheek in gebruik genomen, waar inmiddels de eerste 6,8 miljoen publicaties naartoe zijn verhuisd. De migratie van de totale digitale collectie van de KB (ruim 2000 terabyte groot) zal naar schatting nog enkele jaren duren.
Digitale veiligheid
Ook op het gebied van de beveiliging van haar data heeft de KB in 2024 extra stappen gezet. Van Wezenbeek: ‘Dat ook een nationale bibliotheek moet anticiperen op dreigingen zoals digitale sabotage, laten meerdere recente voorbeelden zien. Vorig jaar gaven we dan ook de hoogste prioriteit aan de bescherming van onze digitale diensten en collecties tegen cyberaanvallen en dataverlies. We hebben de risico’s in kaart gebracht en de veiligheid opgeschroefd, maar het vergroten van onze weerbaarheid op dit vlak zal meer investeringen en aandacht vergen.’
