Op 5 februari heeft het Netwerk Mediawijsheid de website Isdatechtzo.nl gelanceerd, bedoeld om de kennis over nepnieuws en desinformatie onder het brede publiek te vergroten. Aanleiding is onderzoek waaruit blijkt dat bijna zeven op de tien Nederlanders zich zorgen maken over de invloed van nepnieuws.
De website Isdatechtzo.nl biedt tips om onjuiste informatie te herkennen en geeft informatie over de werking van nepnieuws. Met de website wil het Netwerk Mediawijsheid de kennis over nepnieuws op een laagdrempelige manier vergroten. Op de website vinden bezoekers tips om zelf uit te zoeken of informatie te vertrouwen is. Met video’s en animaties wordt uitgelegd hoe nepnieuws werkt en hoe het verspreid wordt. Te denken valt bijvoorbeeld aan de werking van algoritmes op sociale media en het gebruik van deep fake.
Netwerk Mediawijsheid noemt desinformatie een groeiend probleem. De effecten op bijvoorbeeld de aanpak van het coronavirus, maatschappelijke debatten en democratische processen worden volgens het Netwerk steeds meer zichtbaar. Uit onderzoek van NoTies dat is uitgevoerd in opdracht van Netwerk Mediawijsheid blijkt dat bijna zeven op de tien Nederlanders zich zorgen maken over de invloed van nepnieuws. Uit het onderzoek (pdf) blijkt verder dat veel Nederlanders verwachten dat nepnieuws invloed heeft op de naderende Tweede Kamerverkiezingen. 60 procent maakt zich zorgen over de invloed van nepnieuws op het stemgedrag. Ruim driekwart van de respondenten denkt dat nepnieuws van grote invloed is op de informatie over het coronavirus en vaccinaties.
Ook blijkt uit het onderzoek dat bijna alle respondenten (97 procent) denken dat nepnieuws voorkomt en driekwart van hen denkt wekelijks of vaker nepnieuws tegen te komen, maar tegelijkertijd denkt 58 procent zelf nepnieuws te kunnen herkennen terwijl maar slechts 21 procent van de respondenten verwacht dat anderen in staat zijn om nepnieuws te herkennen. Meer dan de helft van de mensen heeft behoefte aan kennis over het herkennen van nepnieuws. De meeste interesse is er voor het herkennen of iets echt of nep is (70 procent) en over wat nepnieuws is (59 procent). De respondenten vertrouwen traditionele media het meest, zoals landelijke dagbladen (74 procent), regionale dagbladen (74 procent) en televisie (73 procent). Socialemediakanalen worden als nieuwsbron het minst vertrouwd, terwijl deze juist door de meerderheid als nieuwsbron worden gebruikt.
Isdatechtzo.nl is in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) ontwikkeld door Netwerk Mediawijsheid in samenwerking met Beeld en Geluid Den Haag en ECP. Voor de nieuwschecks op de website werkt Beeld en Geluid Den Haag samen met meerdere factcheckorganisaties.
Netwerk Mediawijsheid is in 2008 als programma opgericht op initiatief van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Het netwerk bestaat uit meer dan duizend organisaties die zich bezighouden met mediawijsheid, onder meer bibliotheken, culturele instellingen, mediacoaches, lesmateriaalontwikkelaars, educatieve uitgeverijen, onderzoeksinstituten, ict-bedrijven, mediaproducenten en -platformen, onderwijsinstellingen en zorg- en welzijnsorganisaties. Het wordt aangestuurd door vijf organisaties: de Koninklijke Bibliotheek (KB), Beeld en Geluid , ECP | Platform voor de InformatieSamenleving, Omroep Human, en Kennisnet.
