De bestrijding van laaggeletterdheid verdient hoge prioriteit in de nieuwe gemeente Land van Cuijk. Dat vinden de organisaties die in deze regio de afgelopen jaren de basis hebben gelegd voor de aanpak van dit uitdagende maatschappelijk probleem. Namens dit netwerk boden Cyril Crutz (BiblioPlus) en Silke Walraven (Stichting Lezen en schrijven) aan wethouder Joost Hendriks van de gemeente Land van Cuijk een manifest aan met vijf versnellingspunten. Hun oproep is om het thema laaggeletterdheid hoog op de agenda te plaatsen van het raadsprogramma dat momenteel wordt geschreven voor de nieuwe bestuursperiode.
Urgentie
“De problemen die mensen ondervinden met beperkte lees-, schrijf- en digitale vaardigheden zijn door de Coronacrisis goed zichtbaar geworden”, licht bestuurder Cyril Crutz van de Bibliotheek nader toe. “Vanaf de start van het vaccinatieprogramma afgelopen zomer hebben we in de Bibliotheek honderden mensen geholpen met hun DigiD-aanvraag, installatie van de Corona-check app of het maken van een afspraak bij de GGD. De Informatiepunten die hiervoor zijn opgezet in de Bibliotheken van Cuijk en Boxmeer worden druk bezocht en vormen één van vijf concrete punten waarmee kansenongelijkheid tegen wordt gegaan. Daarnaast start in 2022 – onder andere – een samenwerking met enkele bedrijven in de regio om basisvaardigheden ook op het werk bespreekbaar te maken.
De cijfers over laaggeletterdheid
In Land van Cuijk is 13 tot 15% van de beroepsbevolking (16-65 jaar) laaggeletterd. Uit onderzoek blijkt bovendien dat 25% van de 65-plussers laaggeletterd is en dat 24% van de 15-jarigen risico loopt om laaggeletterd te worden.[1] Laaggeletterden hebben grote moeite met lezen, schrijven en/of rekenen. Hierdoor is meedoen in de maatschappij moeilijker voor hen. Denk aan solliciteren, reizen, apps gebruiken of toeslagen aanvragen. Laaggeletterden hebben vaak ook moeite met het gebruik van de computer of een smartphone. “Voor heel Nederland hebben we het over een groep van 4 miljoen mensen die niet even snel digitaal mee schakelt, zoals de overheid graag zou willen”, zegt adviseur Silke Walraven van Stichting Lezen en Schrijven. “2,5 miljoen Nederlanders heeft grote moeite met lezen en schrijven. We kennen allemaal wel iemand in onze omgeving. Helaas vinden veel mensen het een moeilijk onderwerp om over te praten”.
De Bibliotheek biedt hulp
Sinds 1 januari 2020 hebben gemeenten de verantwoordelijkheid in de aanpak van laaggeletterdheid. Gemeente Land van Cuijk staat er in die taakstelling niet alleen voor. BiblioPlus is regionaal regisseur in de aanpak van laaggeletterdheid. Via meer dan 50 signaleringspartners komen laaggeletterde inwoners in beeld in de nieuwe gemeente Land van Cuijk en ook in Gennep en Bergen aan de Limburgse kant van de Maas. Medewerkers van diverse organisaties zijn getraind in het herkennen en bespreekbaar maken van het probleem. Bij de Bibliotheek kunnen ze vervolgens aangeven wat ze graag zouden willen bijleren. “Jaarlijks proberen we zo steeds meer inwoners op maat te ondersteunen. Daarnaast voeren we elk jaar campagne om ook in de kring van familie en vrienden het onderwerp bespreekbaar te maken. Naasten geven vaak het laatste zetje om het probleem aan te pakken”, sluit Crutz af.
De vijf versnellingspunten (actiepunten) voor gemeenten die geformuleerd staan in het manifest:
1. Gebruik begrijpelijke taal
2. Screen op laaggeletterdheid
3. Investeer in het netwerk en aanbod
4. Offensieve aanpak van kansengelijkheid
5. Investeer in de basisvaardigheden van eigen werknemers
Doe mee!
Ken je zelf iemand die moeite heeft met lezen en schrijven? Neem dan contact op met het Taalhuis van de Bibliotheek via www.biblioplus.nl/taalhuis of kom langs in de Bibliotheek in jouw woonplaats. Via de link is ook de tekst van het manifest te lezen.
