(Video onder bericht)
De KB werkt aan de realisatie van een innovatief nieuw boekenmagazijn, waarin de nationale bibliotheek het gedrukte en geschreven erfgoed van Nederland duurzaam en veilig voor de toekomst zal bewaren. Het magazijn wordt ontworpen door Office Winhov en komt te staan in de Harnaschpolder in de gemeente Midden-Delfland. Volgens de huidige planning is het nieuwe magazijn in 2028 volledig in gebruik.
De bouw van een nieuw magazijn voor de nationale erfgoedcollectie van de KB is noodzakelijk omdat het huidige gebouw niet meer aan de kwaliteitseisen voor veilige bewaaromstandigheden voldoet. In het toekomstige magazijn kan de collectie op energie-neutrale wijze voor de lange termijn worden veiliggesteld. Het magazijn wordt vrijwel geheel geautomatiseerd, met een robotinstallatie die de collectie bedient, zodat de miljoenen boeken, kranten en tijdschriften zuurstofarm kunnen worden opgeslagen. Dat voorkomt kans op brand. Het binnenklimaat – de temperatuur en de luchtvochtigheid – zal zonder de inzet van klimaatinstallaties worden gereguleerd. Dit draagt bij aan het langdurig behoud van de nationale collectie.
Speciaal ontwerp
Lily Knibbeler, directeur van de KB, is verheugd dat dit nieuwbouwproject met de selectie van Office Winhov een stap dichterbij komt. ‘De ideeën van Office Winhov sloten het beste aan bij de visie die de opdrachtgever voor de bouw, het Rijksvastgoedbedrijf en wij delen voor het nieuwe magazijn. We kijken dan ook uit naar het definitieve ontwerp.’
Het te realiseren gebouw moet recht doen aan het verleden, het heden én de toekomst van de nationale bibliotheek, legt Knibbeler uit. ‘We bewaren alles wat ooit in en over Nederland is gepubliceerd en wat daar nu en in de toekomst bij komt. Die collectie voor iedereen altijd toegankelijk houden, vraagt om een innovatief, toekomstbestendig pand. We hebben er alle vertrouwen in dat Office Winhov in een speciaal ontwerp daarin gaat voorzien.’
Jan Peter Wingender, partner van architectenbureau Office Winhov, zegt vereerd te zijn het nieuwe boekenmagazijn voor de KB te mogen ontwerpen. ‘We kijken er enorm naar uit om een ontwerp te maken dat de tijd doorstaat en de inhoud van het gebouw bewaakt. In een eigentijdse gevel willen we uitdrukking geven aan onder meer de stoffelijkheid van papier, de welving van een opengeslagen boek, het reliëf van drukwerk en de massa van de opgeslagen boeken.’
Meegroeiend jasje
Het is niet de eerste keer dat de collectie die de KB beheert om nieuwe ruimte vraagt. Het eerste onderkomen van de Koninklijke Bibliotheek was tussen 1798 en 1807 het Binnenhof in Den Haag. Daarna werd dat het Mauritshuis, maar ook daar groeide de organisatie al snel uit haar jasje. In 1821 verhuisde de bibliotheek daarom naar het Huis Huguetan aan het Lange Voorhout, waarna in de Kazernestraat in 1908 en 1956 extra ruimte werd bijgebouwd. In de jaren 70 werd het huidige pand aan het Prins Willem Alexanderhof ontworpen, waar de KB sinds 1982 is gevestigd.
Nieuwe stap
‘Omdat wij al het geschreven erfgoed van Nederland bewaren, zowel op papier als digitaal, zullen we nooit uitgegroeid raken. Maar doorgroeien kunnen we in het nieuwe pand volop,’ aldus Knibbeler. Hoewel de KB eerder nieuwe onderkomens heeft betrokken, is de splitsing van het boekenmagazijn van het publieksgebouw wel een nieuwe stap voor de bibliotheek. Knibbeler ziet deze met vertrouwen tegemoet: ‘The British Library en de Speicherbibliothek in het Zwitsere Büron werken al met externe, geautomatiseerde boekenmagazijnen. (Zie video hieronder) Zij zorgen ervoor dat aangevraagde boeken binnen een dag in het publieksgebouw worden bezorgd. Bij ons zal dat niet anders zijn.’
De splitsing maakt het volgens Knibbeler mogelijk dat de enorme erfgoedcollectie duurzaam, compact en veilig wordt opgeslagen, terwijl de publieksfunctie van de KB in het centrum van Den Haag wordt behouden en gemoderniseerd: ‘Daar brengt de KB dan mensen en woorden weer samen.’
