Tekst: Els Rademaker-Vos, gepensioneerd (leidinggevend) bibliothecaris bij de Overijsselse Bibliotheek Dienst en tot 2006 consulent voortgezet onderwijs. Vanaf 2017 geeft zij colleges over nepnieuws voor de BMO. Columnisten / bloggers schrijven op persoonlijke titel en weerspiegelen niet noodzakelijkerwijs het standpunt van de redactie.
Bibliotheken zijn niet langer meer plekken waar je alleen boeken kunt lenen. Maar ook plaatsen waar je geschoold kunt worden in de 21-eeuwse vaardigheden. Heel goed natuurlijk, maar voor sommigen betekent dat helaas dat ‘boekenkennis’ er niet meer toe doet. Maar dat je je informatie voortaan put uit onder andere Wikipedia. Alleen je informatie van internet halen is een groot en gevaarlijk misverstand! Je hebt de kennis en vaardigheden nodig om bronnen te kunnen controleren. Wat is betrouwbare en juiste informatie? Daarvoor heb je toch echt ‘boekenkennis’ voor nodig.
Dat betoogt onder andere Paul Kirschner, emeritus hoogleraar Onderwijspsychologie (Universiteit Utrecht en Maastricht University). In een interview met de website e.learning.nl zegt hij letterlijk: ‘Een wiki in verkeerde handen leidt tot shared ignorance, tot gedeelde onkunde!’ Wij staan op de schouders van reuzen. Dat vergeten we weleens. Kennis is heel belangrijk.
Een ander geluid komt van de staatssecretaris van Cultuur en Media Gunay Uslu. Zij betoogt in een interview met de NRC van 10 januari 2023 dat de openbare bibliotheek juist een plaats is waar cultuur een belangrijke plek heeft. Door haar inspanningen krijgen de openbare bibliotheken meer geld. Eindelijk. Na zoveel jaren van bezuinigingen. Gemeentes moesten het doen met minder geld dat vooral opging aan jeugdzorg. Dus konden de bibliotheken wel met minder geld af. Boeken kon je immers wel kopen op marktplaats of halen uit minibiebs. Denk aan twee belangrijk punten uit de Wsob; de bibliotheekwet:
•het bevorderen van lezen en het laten kennismaken met literatuur.
•het laten kennis maken met kunst en cultuur.
Deze punten mogen niet verdrongen worden door de 21-eeuwse vaardigheden.
Cultuur in de bibliotheek: voor de staatssecretaris is dat gelukkig heel belangrijk. (Nadat cultuur in de opeenvolgende kabinetten Rutte jarenlang een ondergeschoven kindje was). Dat doet mij denken aan de CKV-vouchers die voor het eerst werden uitgegeven rond 2002. CKV betekent: Culturele en Kunstzinnige Vorming. Destijds een nieuw vak. Het Ministerie van OCW vond dat leerlingen meer met cultuur in aanraking moesten komen en gaven daarom CKV-vouchers uit aan leerlingen van het voortgezet onderwijs. Daarmee konden zij toegang krijgen tot culturele evenementen zoals toneelstukken en muziekvoorstellingen. Gelukkig zegt staatssecretaris Uslu in de Huizingalezing: ‘Laat de openbare bibliotheek een plek zijn waar cultuur bloeit.’ Toen ik dit las werd ik zo enthousiast. Ik dacht meteen: er moeten nog veel meer contacten gelegd worden met scholen voor voortgezet onderwijs. Daar zijn docenten die op cultureel gebied wat te vertellen hebben. Die wellicht op muzikaal gebied iets ten gehore kunnen brengen. Of docenten taal die aanstekelijk kunnen vertellen over literatuur of een tekst kunnen voordragen. Of leg contact met een museummedewerker die interessante verhalen heeft over kunst.
De bibliotheek is een schatkamer. Heeft zoveel in huis… Het is geen saaie plek met kasten met boeken. Boeken kunnen we tot leven brengen. Tot bloei laten komen. En daar hoeft de tech echt niet voor terzijde te worden geschoven. Waarom niet beide aspecten nog meer laten zien? Dan laten we de openbare bibliotheek nog verder bloeien tot een ontmoetingsplaats waar mensen graag komen. Vooral in deze tijd waar cohesie gemist wordt. Bijvoorbeeld omdat veel wijkcentra al enige tijd zijn opgeheven.
Gerelateerde berichten
Gezocht: stagiair(e) met commerciële inslag voor Bibliotheekblad en IP
In het kort De vakbladen Bibliotheekblad en IP (Informatieprofessional) vormen al jaren gewaardeerde titels van Uitgeverij IP (onderdeel…
6 februari 2023
Diversiteit in schoolbibliotheek: belangrijk, maar lastig te realiseren
Vrijwel alle bibliotheekmedewerkers die een collectie samenstellen voor de Bibliotheek op school erkennen het belang van een diverse en inclusieve…
29 juni 2022
1 december: Online sessie ‘Het abonnement van de toekomst’
Cubiss en BiSC organiseren op 1 december een online sessie over toekomstbestendige abonnementsvormen om nieuwe doelgroepen te bereiken.…
Eerste Taalhuis ontvangt certificatie
Digi-Taalhuis West Maas en Waal is als eerste taalhuis in Nederland gecertificeerd. Het Digi-Taalhuis van Bibliotheek Rivierenland onderging…