Al een paar jaar organiseert de Culturele Apotheek in en om Amsterdam, Rotterdam en Haarlem goed bezochte samenleesgroepen in bibliotheken, buurthuizen, inloophuizen voor mensen met dementie en zorginstellingen. Wekelijks genieten gemiddeld 250 deelnemers tijdens de samenleesuurtjes van verhalen en gedichten uit de wereldliteratuur. De komende 3 jaar gaat de Culturele Apotheek de succesvolle methodiek aanbieden in heel Nederland. Samenlezen brengt mensen op een laagdrempelige manier in aanraking met literatuur en is een probaat middel tegen eenzaamheid.
Bij samenlezen lezen mensen gezamenlijk en hardop literaire teksten (romanfragmenten, verhalen en gedichten), en praten ze over wat die teksten oproepen. Het gebruikt de kracht van literatuur om mensen met elkaar in contact te brengen en herinneringen en gevoelens te laten delen. Een getrainde vrijwilliger begeleidt het gesprek en laat deelnemers reflecteren op de tekst: Wat zeggen de woorden? Wat doen ze met je? Raakt de tekst je? Herken je iets? Het samen genieten van verhalen en gedichten gaat hand in hand met ontmoeting en het uitwisselen van persoonlijke ervaringen.
Literatuur voor iedereen
Uniek aan het concept is dat het mensen op een zeer laagdrempelige manier in aanraking brengt met literatuur, zonder dat voorbereiding of voorkennis nodig is. Zelfs mensen die niet (meer) kunnen lezen, kunnen actief deelnemen door mee te luisteren en mee te praten. “Juist in deze confronterende tijd van COVID-19 willen we mensen de rijkdom en troost van literatuur bieden en een vriendelijke en veilige plek creëren voor ontmoeting en het delen van persoonlijke verhalen”, aldus Akke Visser, zakelijk leider van de Culturele Apotheek. Ook het online samenlezen wordt om die reden uitgebreid.
Landelijke uitrol
Om in heel Nederland samenleesgroepen te kunnen organiseren, gaat de Culturele Apotheek in alle provincies vrijwillige leesbegeleiders trainen in de methodiek. Door het aanbieden van een mix van online modules en live trainingsdagen en het ontwikkelen van een platform voor leesbegeleiders kan dit nu ook in andere delen van Nederland. Doel is om in 3 jaar tijd een landelijk dekkend netwerk van leesbegeleiders te hebben.
Samenlezen tegen eenzaamheid
De methodiek is ontwikkeld in Engeland. De Culturele Apotheek heeft deze naar Nederland gebracht en de afgelopen jaren al ruim twintig samenleesgroepen opgezet. Deelnemers zijn enthousiast: “Ik vind het samenlezen prachtig, heel leerzaam en gezellig en wil het niet missen”. En: “Ik krijg aan de hand van die teksten woorden aangereikt voor dingen die ik denk of voel, maar waar ik zelf nog geen woorden voor had.” Ervaring heeft uitgewezen dat wekelijkse samenleesgroepen een geliefde en effectieve manier zijn om te ontsnappen aan sociaal isolement, eenzaamheid en apathie, in het bijzonder voor ouderen. Een van de deelnemers zegt het zo: ““Zo’n uurtje samenlezen doet me erg goed. Je hoort verhalen en je kunt zelf ook iets kwijt.”
Over de Culturele Apotheek
Het idee achter de Culturele Apotheek is dat literatuur kan helpen bij alledaagse kwalen en levensvragen. De stichting ontwikkelt verschillende activiteiten om de heilzame werking van literatuur voor het voetlicht te brengen, in te zetten en te versterken. www.cultureleapotheek.nl
