Bij Begeleid Diep Lezen, een gespreksmethode voor 4 en 5 vwo, stellen docenten hun leerlingen vragen over opvallend taalgebruik in literaire verhalen. De methode vergroot zowel de literaire als de zakelijke leesvaardigheid van leerlingen, blijkt uit het promotieonderzoek van Mira Beukering (Vrije Universiteit). Vandaag publiceert Stichting Lezen haar onderzoeksresultaten en een handleiding met de beschrijving van de gespreksmethode en een vijfdelige lessenserie.
Literaire leeshouding aanwakkeren
Bij Begeleid Diep Lezen heeft de docent Nederlands een centrale rol. De docent leest samen met leerlingen een literair verhaal, en maakt leerlingen tijdens het (voor)lezen bewust van opvallend taalgebruik en opvallende verhaalelementen in de tekst. Dit doet de docent door prikkelende vragen te stellen die inferenties, associaties en interpretaties stimuleren. Stap voor stap wordt de leerlingen aangeleerd om ook zelfstandig het opvallende taalgebruik te registreren en hier vragen bij te formuleren (volgens het principe ‘rolwisselend leren’). Zo wennen zij aan een literaire leeshouding.
In de docentenhandleiding Begeleid Diep Lezen staat een beschrijving van de gelijknamige gespreksmethode en een vijfdelige lessenserie.
Begeleiding tijdens het lezen draagt bij aan leesvaardigheid
Mira Beukering onderzocht de effectiviteit van de methode Begeleid Diep Lezen middels twee experimenten. In het eerste experiment toetste zij de methode tijdens een individuele leessessie met twintig leerlingen uit klas 4 en 5 vwo. Tijdens het tweede experiment namen 103 vwo-leerlingen deel aan een vijfdelige lessenserie volgens de methodiek van Begeleid Diep Lezen. Bij beide experimenten werd Begeleid Diep Lezen vergeleken met een methode waarbij de leerlingen zelfstandig vragen formuleerden over de tekst. Leerlingen gingen sterker vooruit in tekstbegrip – zowel in literair tekstbegrip als zakelijk tekstbegrip – wanneer zij begeleiding kregen bij het lezen. Er werd geen verschil gevonden in verhaalwaardering. De resultaten van het onderzoek naar de methode Begeleid Diep Lezen zijn opgenomen in de congresbundel Lezen in beweging van Stichting Lezen.
Over het onderzoek en de gespreksmethode
Mira Beukering, promovendus aan de Vrije Universiteit en docent Nederlands op het Vossius Gymnasium in Amsterdam, ontwikkelde de methode Begeleid Diep Lezen samen met hoogleraar Nederlandse Letterkunde Jacqueline Bel. Het onderzoek naar de effectiviteit van de methode, kwam tot stand onder begeleiding van Roel van Steensel, Adriana Bus en Jacqueline Bel.
