Hij is al vergeleken met een reusachtige diamant, een scherp gesneden monoliet en met Uluru, ook wel bekend als Ayers Rock, en het lijkt dus niet meer dan gepast dat de officiële opening van Forum Groningen op vrijdag 29 november iets na vijven verricht wordt door een abseilende astronaut die langs de westwand van de kolos naar beneden zeilt.
Wat volgt is een nogal bescheiden vuurwerkshowtje, dat aan een man in de inmiddels lange rij wachtenden de ironische opmerking ontlokt dat het te prijzen valt dat er in ieder geval is bespaard op de kosten voor het vuurwerk, daarmee verwijzend naar de (in de loop der jaren steeds verder oplopende) kosten van het prestigieuze bouwproject. Een halfuur voor de officiële opening strekt de rij zich al uit van de Popkenstraat tot op de Grote Markt en de stemming onder de honderden wachtenden kan het best omschreven worden als een mix van verwachtingsvolle anticipatie en groeiende joligheid. Maar als de toon soms wat serieuzer wordt, blijkt dat er bij verschillende wachtenden ook reserves leven. Één omstander zegt jaren geleden weliswaar op het nu gerealiseerde ontwerp van NL Architects gestemd te hebben, maar eigenlijk überhaupt tegen het prestigeproject te zijn, want waarom miljoenen steken in een gebouw terwijl de organisaties die er nu in zitten ook al prima onder de pannen waren op verschillende locaties elders in de stad? Iemand anders zegt mensen te kennen die aan het pleintje wonen tegenover Forum die absoluut niet gelukkig zijn met de komst van het nieuwe gebouw omdat ze nu aankijken tegen een reusachtige wand die op enkele meters van hun huis de hoogte in schiet.
Dan komt er plots beweging in de rij: in plukjes van telkens zo’n twintig mensen golven de belangstellenden het gebouw in. Eenmaal binnen blijven de meesten, zichtbaar geïmponeerd, even in bewondering staan. Zo monolitisch als het gebouw van buiten oogt, zo ruimtelijk en licht is het binnen. De blik wordt onvermijdelijk langs de wirwar van roltrappen de hoogte in getrokken, tot in de nok van het indrukwekkende veertig meter hoge atrium. In de hal staat een jazzorkestje boven aan de grote traptribune, voor de ‘kiosk’ en het ‘medialab’, de bezoekers muzikaal welkom te heten. Opgeschoten tieners hebben direct al alle gameconsoles onder een van de roltrappen geannexeerd. Een zitje met twee lege stoelen en een in gamingtermen prehistorisch schermpje waarop Pong in ledigheid balletjes het veld in blijft sturen, staat er op een paar meters afstand verloren bij. In de kinderbibliotheek ‘Wonderland’ blijft het hangnet dat boven de boekenkasten hangt aanvankelijk nog leeg, maar al snel wagen de eerste kinderen zich er op. Als ze zien dat de kust veilig is, volgen in hun spoor enkele vaders om hun kroost fotografisch vast te leggen in die bijzondere combinatie van speeltuin, boekenparadijs en loungeplek. Het wordt drukker en drukker. Een vrouw glipt even de mannentoilet in om te checken of daar hetzelfde bordeelrood gebruikt is als bij de dames. En inderdaad, dat is het geval. In filmzaal 3 geeft kunstenaar Nicky Assmann in een filmpje uitleg over haar multimediakunstwerk ‘Wervel’, dat in de parkeergarage als een bizar diepzeewezen kronkelend voortdurend van kleur verschiet. Ondertussen zijn de bovenste verdiepingen zo goed als onbereikbaar geworden. Slechts mondjesmaat worden mensen nog toegelaten op de roltrappen. ‘Een crowdcontrol-maatregel,’ zegt een werkstudent die bij een van de roltrappen geposteerd staat, om te voorkomen dat het helemaal vastloopt. Later wordt gemeld dat er in het openingsweekend maar liefst 37.000 mensen over de vloer zijn geweest..
Buiten gekomen is de avond inmiddels gevallen. Vanaf het dak van Forum boren de lichtbundels van tientallen schijnwerpers alle kanten op het duister in, als een stralenkrans die de ‘reusachtige diamant’ omkranst. Het gebouw is nauwelijks een paar uur open en lijkt nu al massaal omarmd te zijn door de ‘Stadjers’, zoals hij op zijn beurt de stad met die stralenkrans omarmt. Vanavond zal even niemand het oneens zijn met de gevleugelde woorden die in de hal bij de ingang van de VVV prominent geschreven staan: ‘Er gaat niets boven Groningen’. Benieuwd of de mensen die ik sprak in de wachtrij hun scepsis na hun bezoek nog overeind hebben weten te houden. In ieder geval maken RTV Noord en Het Dagblad van het Noorden later melding van mensen die tot tranen toe ontroerd zijn na hun bezoek en het gebouw ‘adembenemend’ noemen en ‘overrompelend’. ‘Het gaat Groningen zeker op de kaart zetten in Europa,’ aldus een Belgische bezoeker.
Tekst: Bart Janssen
Foto’s: Martin de Jong, Eimer Wieldraaijer en Bart Janssen
In Bibliotheekblad nummer 10 2019 verscheen een dossier over Forum Groningen.
Zie ook dit bericht en dit artikel.