Tekst: Ronald Capelle, Programmamanager Digitalisering bij de Bibliotheek AanZet.
Dit artikel verscheen eerder op de website van Ronald Capelle: https://quapelle.wordpress.com/
Columnisten / bloggers schrijven op persoonlijke titel en weerspiegelen niet noodzakelijkerwijs het standpunt van de redactie.
Een verdubbeling. In drie jaar tijd. Dat is de gezamenlijke doelstelling waar bibliotheken zich in de Netwerkagenda aan wagen. Van vier miljoen bibliotheekleden (onderhand tellen we er nog geen 3,4 miljoen) naar acht miljoen verbonden bibliotheekgebruikers.
Het is een ambitie van Hyvesachtige proportie, uit de tijd dat dit sociale netwerk nog Google van de troon stootte als meest bezochte website van Nederland. Inmiddels leeft Hyves net als de gulden, floppy en strippenkaart alleen nog voort in de collectieve herinnering. Het zegt mij veel over de complexiteit hoe je acht miljoen verbonden gebruikers vervolgens verbonden houdt.
Maar dat is voor latere zorg. We moeten ons eerst druk maken hoe wij net als Hyves tot acht miljoen gebruikers komen en met hen verbinden. Het lukt ons al twintig jaar niet om in ledenaantal te groeien. Waarom en hoe nu wel?
Om antwoorden op deze (en veel andere) vragen te krijgen, kloppen wij het liefst aan bij de kenners. In dit geval: studenten van 18 tot 25 jaar die geen lid zijn van de bibliotheek. Bij hun reacties op de waaromvraag krijg ik sterk de associatie van de bieb als steengeworden LinkedIn. LinkedIn LIVE. Een rustige plek om te studeren of samen te werken, maar ook een levendige omgeving met workshops voor persoonlijke en professionele ontwikkeling. Zij hebben hulp nodig bij specifieke uitdagingen en kansen die horen bij hun leeftijd en studentenleven.
Maar de bieb is niet de plek die direct in hen oppopt. Zij zijn het namelijk over één ding roerend eens: de bieb is niet zichtbaar. Uren, dagen, maanden scrollen zij door hun feeds zonder de bieb tegen te komen. Zij hebben geen idee wat daar allemaal gebeurt en dat bibliotheken graag hun nek voor hen uitsteken. Als wij onszelf op Instagram en TikTok meer laten zien, kan dat voor deze doelgroep de zaak écht veranderen.
Want deze jongeren willen best lid zijn van de bieb, zeggen zij zelf. Maar dan moet er wel voldoende te doen zijn, moeten zij daar bekend mee zijn én moet het niet zo zijn dat zij er perse volledig voor moeten betalen. Dat doen zij namelijk ook niet voor hun films, series, muziek en telefoon. Ze zijn gewend de kosten voor Netflix, Videoland, HBO Max, Spotify en T-Mobile te delen met hun vrienden en familie.
‘Als ik op jouw Spotify mag, krijg jij mijn Disney+’
Niet alleen jongeren splitten hun online abonnementen. Maar liefst één op de drie Netflixkijkers in de Verenigde Staten maakt gebruik van een gezamenlijk abonnement. Dat mes snijdt volgens Netflix wel aan twee kanten. Enerzijds loopt de industrie natuurlijk inkomsten mis, anderzijds groeit het aantal gebruikers en verijdelt deze strategie veel opzeggingen (de achilleshiel van de streamingindustrie). Abonnees die weten dat vrienden en familie op hun account actief zijn, zien zichzelf vaker nóg een maand betalen.
Wat Netflix kan, kunnen wij ook. Een (duurder) vriendenabonnement introduceren waarmee je op meerdere profielen tegelijk (online) boeken leent en cursussen volgt. Handig voor studenten, gezinnen, leesclubs en allerlei andere groepen. Zo’n gedeeld abonnement maakt de bieb onder de streep goedkoper en zorgt bovendien dat mensen elkaar lid maken. Ik zie dit abo dan ook als een landelijke marketingstrategie om in de buurt van die acht miljoen gebruikers te komen. Hyves bereikte dat aantal ook niet zonder de hulp van Hyvers die massaal hun netwerk uitnodigden.
Laten wij daarom onze biebabonnees benutten om meer mensen over de streep trekken. De mensen die niet zelf een abo willen afsluiten, maar wel willen meeliften. De mensen zoals ik, die kosteloos gebruik maken van andermans abonnementen en daar op z’n tijd best even dankjewel voor mogen zeggen.
Daarom, een shout out naar mijn streamingsubsidieverstrekkers.
s/o naar Jeroen voor je Spotify 
s/o naar Anouk voor je Videoland
s/o naar Wiek voor je Netflix
Ik betaal met alle liefde voor ons vriendenabo van de bieb.
