Op 13 februari hebben Tweede Kamerleden Lodewijk Asscher (PvdA) en Corinne Ellemeet (GroenLinks) enkele vragen voorgelegd aan minister Van Engelshoven (OCW) naar aanleiding van het vorige week verschenen advies Een bibliotheek voor iedereen. Versterking Bibliotheekwet noodzakelijk van de Raad voor Cultuur. De Kamerleden vragen de minister onder andere of zij voornemens is in de wet te verankeren dat elke gemeente een eigen openbare bibliotheek moet hebben, zoals de Raad adviseert.
De Raad voor Cultuur (RvC) kwam op 11 februari naar buiten met het advies Een bibliotheek voor iedereen. Versterking Bibliotheekwet noodzakelijk (pdf) naar aanleiding van de evaluatie van de Wet stelsel openbare bibliotheekvoorzieningen (Wsob). Beide rapporten werden op 11 februari door minister Van Engelshoven aangeboden aan de Tweede Kamer. De Raad van Cultuur stelt onder andere vast dat zestien van de in totaal 355 Nederlandse gemeenten in 2019 geen bibliotheekvoorziening hadden in de zin van de Bibliotheekwet, waarvan vijf alleen een afhaalpunt en/of bibliotheekbus hebben, en adviseert met het oog daarop om wettelijk te verankeren dat elke gemeente de plicht heeft om te zorgen voor een eigen openbare bibliotheekvoorziening.
Tweede Kamerleden Lodewijk Asscher (PvdA) en Corinne Ellemeet (GroenLinks) vragen minister Van Engelshoven naar aanleiding van het advies van de Raad voor Cultuur onder meer of de minister op korte termijn in gesprek gaat met de vijf gemeenten die op dit moment geen bibliotheek hebben om een oplossing voor dit probleem te vinden. Verder wijzen beide Kamerleden in de op 13 februari onder de titel ‘Het tekort aan openbare bibliotheken’ ingediende schriftelijke vragen (pdf) de minister er op dat in zestien Nederlandse gemeenten op dit moment de openbare bibliotheek niet volledig functioneert. ‘Hoe kan het dat in zestien Nederlandse gemeenten op dit moment de openbare bibliotheek niet volledig functioneert? Wat zegt dit over het functioneren van de Wet stelsel openbare bibliotheekvoorzieningen?’ aldus de Kamerleden.
Asscher en Ellemeet vragen de minister verder onder meer ook of zij voornemens is het advies van de Raad voor Cultuur op te volgen en in de wet te verankeren dat elke gemeente een eigen openbare bibliotheek moet hebben. ‘Zo ja, bent u bereid om aan deze gemeenten voldoende middelen beschikbaar te stellen om te zorgen dat zij de bibliotheken daadwerkelijk open kunnen houden? Zo nee, wat zijn uw bezwaren tegen het opvolgen van het advies van de Raad voor Cultuur?’
De Tweede Kamer zal op 15 april (pdf) overleggen over de evaluatie van de Wsob, waarbij onder andere zal worden ingegaan op de nog te ontvangen reactie van de minister op de evaluatie en haar nog te ontvangen antwoorden op de Kamervragen.
Overigens heeft ook de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) inmiddels gereageerd op de evaluatie en het RvC-advies. Volgens de VNG is de conclusie van de evaluatie in algemene zin dat het beeld positief is en dat de bibliotheken met hun tijd zijn meegegaan. De VNG merkt verder op dat uit de evaluatie blijkt dat er in aanvulling op de fysieke bibliotheek ‘een relevante digitale bibliotheek met verdere groeipotentie’ is ontstaan.
De VNG staat niet direct afwijzend tegenover het advies van de Raad voor Cultuur om gemeenten te verplichten een bibliotheekvoorziening binnen de gemeentegrenzen te hebben, inclusief de maatschappelijke functies die de wet aan zo’n voorziening toeschrijft, maar merkt daarbij op in het bestuurlijk overleg onder de aandacht te hebben gebracht dat gemeenten dan wel financieel in staat moeten worden gesteld daaraan te voldoen.
De VNG voegt daaraan toe: ‘Gemeenten maakten in 2018 407 miljoen euro vrij voor bibliotheekwerk, een bedrag dat, als we een uitname uit het gemeentefonds verdisconteren, behoorlijk stabiel is sinds de invoering van de Wsob. Gezien de financiële situatie waarin gemeenten zich bevinden kan worden vastgesteld dat de bibliotheek niet het eerste, maar juist één van de laatste dingen zijn waar gemeenten op bezuinigen. En pas als het écht niet anders meer kan.’
