Tekst: Laura Jansma (Video onder het bericht)
Een derde van de verloskundige praktijken in Nederland biedt zwangeren desgewenst ook groepsgewijze zorg aan. In Den Haag ging een verloskundige praktijk met de hele groep naar de bibliotheek in het kader van een pilot van TNO.
“Wij willen vrouwen in onze groepen laten ervaren dat ze er als jonge moeder straks niet alleen voor staan: dat er in Den Haag plekken zijn waar ze andere ouders ontmoeten en mensen bij wie ze terecht kunnen voor ondersteuning en informatie.” Verloskundige Sanna Kwakkel legt uit waarom zij met de Haagse praktijk Ella Verloskundigen betrokken was bij de TNO-pilot wijkgerichte groepszorg. “In onze Turkstalige centering-groepen zitten veel cliënten die nog maar net hier wonen, de taal niet spreken en niemand kennen. Voor hen is die verbinding met elkaar en met hun omgeving zo belangrijk. Maar ook Nederlandse vrouwen kunnen zich alleen voelen in het moederschap. Dus ook vanuit onze reguliere centering-groepen willen wij graag die brug naar de wijk slaan.”
Waarom deze pilot
Het is een waarheid als een koe: ‘It takes a village to raise a child’. Een goed sociaal netwerk ondersteunt gezinnen bij een veilige en gezonde opvoeding van hun kinderen. Voor ouders en kinderen in situaties van armoede en achterstand kan het sociaal netwerk bescherming bieden. “Het punt is dat veel ouders weinig contact ervaren met de wijk waarin zij wonen”, zeggen Zeena Harakeh en Suze Jans, verloskundig onderzoekers van TNO: “Postpartum depressie komt veel voor. Ouders kunnen zich eenzaam en geïsoleerd voelen. Ze hebben veel vragen, maar weten niet precies waar ze die kunnen stellen. Er is ook wantrouwen naar instanties. De geboortezorg en jeugdgezondheidzorg zijn in de beleving van ouders eilanden, die nauwelijks verbinding hebben met hun leven en leefomgeving. Tegelijk vinden organisaties uit het sociale domein, zoals het buurthuis of de bibliotheek, het lastig om in contact te komen met jonge moeders en ouders. Voor ons was dit de reden om CenteringZorg (groepszorg aan zwangeren) te combineren met een wijkgerichte aanpak.”
Naar de bieb
Een van de onderdelen van de TNO-pilot was dat verloskundige Sanna Kwakkel de laatste bijeenkomst van een CenteringZwangerschap-groep bij de bibliotheek aanbood (dit is de tiende bijeenkomst waarbij de deelnemers elkaar nog een keer terugzien met hun baby’s). Kwakkel: “Wij nodigen vaker sleutelpersonen uit de wijk uit bij onze groepsbijeenkomsten, maar nu gingen we ernaartoe. Onze deelnemers kwamen er voor het eerst en konden deze plek daardoor zelf ervaren. In de tweede helft van de bijeenkomst praatten we met iemand van de bieb over wat je daar allemaal kan doen en wat voor boekjes en materialen er zijn voor baby’s. Ze las een knisperboekje voor en vertelde heel leuk hoe baby’s al vroeg op geluidjes en kleur reageren. Ze nodigde de moeders uit voor hun babycafé: een inloopochtend voor ouders. De vrouwen waren heel geïnteresseerd. Ik vond het zelf ook een eyeopener. Ik wist bijvoorbeeld eerder niet dat alle ouders een gratis BoekStart-koffertje krijgen. Nu staat dit in onze praktijkruimte en vertel ik onze cliënten enthousiast over dit koffertje en de bibliotheek. Voortaan wil ik liefst al mijn centering-groepen afsluiten in de bieb.” Suze Jans van TNO voegt toe: “De bibliotheek is bij uitstek ook de plek waar je informatie vindt over wat er nog meer te doen is in de wijk. Ook bieden ze hier vaak hulp aan mensen die moeite hebben om online dingen te regelen, zoals bijvoorbeeld met DigiD.”
Kansrijke Start
De toename van groepsgewijze zorg op basis van het Centering-model is een speerpunt van Kansrijke Start: een landelijk actieprogramma waarin gemeenten en het Rijk samen met medewerkers van wijkteams, welzijnswerk, volwassen-ggz, geboorte- en jeugdgezondheidszorg, werken aan een kansrijke start voor zoveel mogelijk kinderen. Uit zowel nationaal als internationaal onderzoek blijkt het positieve effect van deze zorg op de gezondheid van moeder en kind, vooral bij vrouwen met een lage sociaaleconomische status. Het leidt bij zwangeren en jonge gezinnen tot meer bewustwording, empowerment, sociale support en veerkracht. Meer informatie op www.centeringzorg.nl
