In het kader van De week van het korte verhaal, delen wij vijf ultrakorte “handpalmverhalen” van Yasunari Kawabata. Dit met heel veel dank aan Theo Knippenberg; initiator en uitgever van de Bulkboeken; literatuur in krantenvorm. Tevens is Knippenberg initiator van de ‘Wifi-Verhalen’, een digitale literaire verhalenbank voor het Voortgezet Onderwijs op www.bulkboek.nl. De verhalen zijn hieronder te downloaden.
Tekst: Theo Knippenberg
Handpalmverhalen
Ik was een groot fan van A.L. Snijders, mis hem nog steeds elke zondag op de radio. Ik houd van die hele korte verhalen. Maar om die nou ZKV´s te noemen (wat voor Snijders stond voor ‘Zeer Korte Verhalen’ maar voor mij klinkt als een Duits dieselautomerk uit de vorige eeuw of op z’n best de Zwolsche Korfbal Vereniging)?
Snijders was er een meester in, maar zeker niet de uitvinder. Margaret Atwood, Fredric Brown, Julio Cortazar, Lydia Davis en nog heel veel meer alfabet gingen hem voor. Met Franz Kafka als uitblinker. Lees hier diens magistrale “De plotselinge wandeling”, dat vooral bestaat uit één prachtige zin.
Het wereldrecord voor het allerallerkortste verhaal staat overigens al een eeuw op naam van Ernest Hemingway, al is er geen zekerheid over de autenticiteit.
(Tekst gaat door onder de foto)
De Engelse naam van het genre is ‘flash stories’. In het Nederlands dus’ flitsverhalen’. Tommy Wieringa bijvoorbeeld heeft enkele prachtige flitsverhalen geschreven. Maar de absolute meester in dit genre is voor mij Yasunari Kawabata, en voor mij gaf hij ook de absoluut beste naam aan dit genre: “Handpalmverhalen”.
Yasunari Kawabata (1899-1972) was de eerste Japanse Nobelprijswinnaar voor
Literatuur (in 1968) en de allereerste Japanse schrijver die ik las, begin jaren zeventig
van de vorige eeuw. Het zou nog twintig jaar duren voor ik zijn ‘handpalmverhalen’ ontdekte, korte verhalen van hooguit één of twee pagina’s.
Kawabata´s handpalmverhalen zijn vaak complete romans maar dan uitgebeend tot op het bot. Alle overbodige info is geschrapt. Wat rest zijn ‘haken en ogen’ die de lezer dwingen tot reflectie en zelf-invulling. Er zijn er een paar vertaald in het Nederlands en beland in de verhalenbundel `Nagels in de ochtend’ (Meulenhoff) maar daarin blijken de ‘haken en ogen’ juist zoveel mogelijk gladgestreken). Daar kwam ik achter toen ik de handpalmverhalen ontdekte in Duitse vertalingen (‘Handteller Geschichten’) en vaak hardop vertalend deelde met Ed van der Elsken, die er al – zonder ze te kennen – foto’s bij had gemaakt, op de vijftien (!) fotoreizen die hij intussen ondernomen had naar het na-oorlogse Japan, de smeltkroes van eeuwenoude tradities en moderne westerse invloeden, waarin deze verhalen van Kawabata zich afspelen.
Mijn droom was lang een gezamenlijke uitgave met die prachtige foto’s van Ed, maar
tussen droom en daad …
(Tekst gaat door onder de foto).
Vooralsnog zal jij het moeten doen met de handvol persoonlijke favorieten die ik voor
deze kennismaking heb laten vertalen vanuit het Duits (vanuit het Japans was te duur), en met slechts één foto van Ed van der Elsken. Het goede nieuws: Kawabata´s betoverende romans ‘Sneeuwland’, ‘Duizend Kraanvogels’ en ‘De schone slaapsters’ staan gelukkig nog steeds in veel bibliotheken op de plank.
Lees ze!
Download hieronder de korte verhalen
