Het college van de Drentse gemeente Tynaarlo heeft onlangs voorgesteld een voorgenomen bezuiniging van 135.000 euro op de bibliotheekvoorziening in de gemeente terug te draaien. De korting had in 2022 doorgevoerd moeten worden. De drie bibliotheekvestigingen in de gemeente en de bibliotheken op school kunnen nu open blijven. Het college heeft een nieuwe bibliotheekvisie gepresenteerd met als uitgangspunt dat de bibliotheek een omslag maakt van ‘traditionele uitlener van boeken naar een laagdrempelige ontmoetingsplaats voor onderwijs, welzijn en cultuur’. Om dit mogelijk te maken, vragen B&W aan de gemeenteraad om de geplande bezuinigingen vanaf 2022 terug te draaien.
Het na de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2018 aangetreden nieuwe college heeft mede op basis van de notitie De bibliotheek kleurt jouw leven (pdf) de afgelopen tijd een nieuwe visie ontwikkeld, getiteld ‘Bibliotheek 2020-2024’. Voor de uitvoering van deze visie reserveert het college jaarlijks structureel 417.000 euro. Bij het besluit van het college heeft mede een rol gespeeld het feit dat de provincie Drenthe tot met 2022 bibliotheken op het platteland steunt met een bijdrage van 100.000 euro. Voorwaarde is dan wel dat de gemeente zelf niet bezuinigt. ‘Maar vanaf 2023 is het onzeker of dit geld beschikbaar blijft. Dus is het misschien nodig om daarna toch nog weer keuzes te moeten maken. Het is belangrijk dat ook de provincie, gemeenteraad en bibliotheek hier bewust van zijn. Wij gaan er van uit dat de provincie haar verantwoordelijkheid blijft nemen,’ aldus het college. Opgeteld komen de gezamenlijk subsidies van de gemeente en de provincie voor Tynaarlo dus uit op ruim 500.000 euro.
Het college van Tynaarlo (circa 34.000 inwoners) geeft aan voor de bibliotheek een belangrijke rol te zien bij het vergroten van het welzijn van haar inwoners. Het college beschouwt de bibliotheek als een belangrijke partner in de uitvoering van taken in het sociaal domein en benadrukt daarbij het belang van samenwerking. ‘Om doelen in het sociaal domein te bereiken is samenwerking met andere maatschappelijke organisaties belangrijk. We verwachten dat de synergie die ontstaat op inhoud en het delen van gezamenlijke ruimtes ook bijdraagt aan financiële efficiëntie,’ aldus het college. Binnen de collegevisie zal de collectie worden ingekrompen, maar de drie vestigingen in Zuidlaren, Eelde en Vries blijven bestaan en gaan meer als een huiskamer functioneren, onder andere door intensiever samen te werken met andere instellingen, zoals met scholen, kinderopvang, consultatiebureau, de volksuniversiteit, het taalhuis en met welzijns- en cultuurinstellingen. Door hun krachten te bundelen kunnen zij beter inspelen op maatschappelijke problemen zoals laaggeletterdheid, eenzaamheid en sociale problematiek, aldus het college. Een voorbeeld van deze samenwerking noemt het college de pilot ‘Cultuurhuis Eelde – Paterswolde’. In deze pilot werken Historische Vereniging Ol Eel, Muziekvereniging Nieuw Leven, de bibliotheek en welzijnsstichting Trias samen aan een gezamenlijk aanbod van activiteiten voor alle inwoners van Eelde-Paterswolde. Hiervoor worden de partijen samen gehuisvest in de panden van Ons Dorpshuis en De Notenkraker.
Ook de 19 bibliotheken op school blijven binnen de bibliotheekvisie van het college bestaan
Verantwoordelijk wethouder Oetra Gopal zegt bij wijze van toelichting (pdf): ‘In Tynaarlo investeren we de komende jaren nog meer in de positieve gezondheid van onze inwoners. Dat wil zeggen dat wij alle activiteiten voor welzijn, sport, cultuur en onderwijs zo toegankelijk mogelijk willen maken. Wij geloven dat dit een positieve bijdrage levert aan het welzijn van onze inwoners. En dat dit ervoor zorgt dat onze inwoners minder snel extra zorg en ondersteuning nodig hebben. De bibliotheek speelt hierin een belangrijke rol.’ Gopal omschrijft de nieuwe bibliotheek als ‘(e)en sociaal knooppunt in het dorp. Een plek waar je een kopje koffie drinkt, de krant leest en dorpsgenoten ontmoet. Waar je cursussen en trainingen volgt en een breed scala aan activiteiten wordt georganiseerd. Om die reden vinden we dat er in Eelde-Paterswolde, Vries en Zuidlaren een bibliotheek moet blijven. En dat de bibliotheek aanwezig blijft op onze scholen.’
Lammie van der Tuuk, manager van de Openbare Bibliotheek Tynaarlo, reageert verheugd op de collegevisie: ‘Het sluit naadloos aan bij de ontwikkeling die wij zelf voor ogen hebben en die we hebben vastgelegd in onze toekomstvisie De bibliotheek kleurt jouw leven. Wij zijn blij dat het college inziet dat de geplande bezuinigingen teruggedraaid moeten worden. Dit geeft ons de ruimte en duidelijkheid die we nodig hebben om onze gemeenschappelijke visie verder uit te werken in concrete plannen.’
Tynaarlo (ca 33.000 inwoners) heeft vestigingen in de kernen Zuidlaren, Eelde en Vries, en verzorgt in 19 scholen een Bibliotheek op school.
De discussie over de toekomst van de bibliotheekvoorziening in Tynaarlo loopt al enige jaren. De gemeente besloot in 2014 tot een forse bezuiniging op het bibliotheekwerk, waarbij de subsidie stapsgewijs met de helft zou moeten worden teruggebracht van 554.000 euro naar 280.000 euro met ingang van 2018. (In 2012 was de jaarlijkse gemeentelijke subsidiebijdrage overigens nog 625.000 euro.) In 2016 besloot de gemeenteraad, mede na protesten vanuit de bevolking, de bibliotheek enige respijt te bieden en de subsidie tot 2021 te bevriezen op jaarlijks 415.000 euro, met als meerjarig vooruitzicht dat na 2021 alsnog 135.000 euro gekort zou moeten worden tot jaarlijks 280.000 euro.
Bibliotheekmanager Van der Tuuk geeft tegenover RTV Drenthe aan opgelucht te zijn dat er na jaren van onzekerheid eindelijk duidelijkheid is: ‘Zo zeg, wat heeft dat ons een energie gekost. Vier jaar hebben we ertegen moeten strijden, terwijl we al veel langer plannen hadden om de bibliotheken in de gemeente Tynaarlo een nieuwe rol te geven. Maar zolang die forse bezuiniging ons boven het hoofd hing, konden we daar niet mee aan de slag.’ Als de bezuiniging van 135.000 euro toch zou zijn gehandhaafd, zou dat volgens Van der Tuuk ingrijpende gevolgen hebben gehad. ‘We hadden Eelde of Zuidlaren moeten sluiten. Of we hadden onze bibliotheken in negentien scholen moeten schrappen. Want ergens moest dat geld vandaan komen. Gelukkig is het zover niet gekomen. (…) In totaal wilde de gemeente 280.000 euro op het bibliotheekwerk bezuinigen. De eerste 145.000 euro zijn we de afgelopen jaren al kwijtgeraakt. De rest blijft ons nu gelukkig bespaard, zodat we nu aan de slag kunnen met onze toekomst,’ aldus Van der Tuuk
Eind januari 2020 worden het raadsvoorstel en de bibliotheekvisie van het college besproken door de gemeenteraad.
