De dreigende sluiting van vier wijkvestigingen van de OBA lijkt voorlopig van de baan. Het Amsterdamse college heeft besloten de eerder aangekondigde bezuiniging op de bibliotheek uit te stellen tot na 2023, zodat er eerst een integraal plan voor de toekomst van de OBA gemaakt kan worden.
Het Amsterdamse college kondigde in haar op 22 oktober gepresenteerde conceptbegroting 2021 voor de OBA een bezuiniging van 1,5 miljoen euro aan, die de sluiting van vier Amsterdamse wijkvestigingen tot gevolg zou hebben. De plannen leidden in verschillende wijken tot protesten en in onder andere Noord, de Spaarndammerbuurt, IJburg en Oost werden petities geïnitieerd die inmiddels door ongeveer 7500 mensen zijn ondertekend.
Mede naar aanleiding van deze protesten, de reacties vanuit de gemeenteraad en de pleidooien van en voor de OBA heeft het gemeentebestuur nu besloten de bezuiniging niet al per 2023 in te laten gaan maar op een later tijdstip (- deze wordt ‘getemporiseerd’). ‘We willen niet dat er op korte termijn onwenselijke keuzes worden gemaakt door de OBA, bijvoorbeeld door huurcontracten op te zeggen en vestigingen te sluiten. Eerst moet er een plan worden gemaakt, met als belangrijkste punt dat er bibliotheken zijn in de buurten en wijken die ze het hardst nodig hebben,’ aldus het college. ‘Net als velen, vinden wij de functie die de OBA vervult voor de stad en voor de bewoners van groot belang. Dit staat niet ter discussie. De OBA biedt laagdrempelige, vertrouwde plekken in de hele stad en inspireert Amsterdammers om te blijven leren. Een goede spreiding van vestigingen over de stad is essentieel, met daarbij bibliotheken in buurten waar de OBA een belangrijke rol vervult voor kwetsbare groepen. De grote waarde die de OBA als laagdrempelige voorziening al jarenlang in de hele stad heeft, willen we zoveel mogelijk behouden en versterken richting de toekomst.’
De verantwoordelijke wethouders Touria Meliani (Cultuur) en Victor Everhardt (Zuidas) stellen in hun brief (pdf) aan de raad tevens dat zij tegelijkertijd zien dat de OBA moet vernieuwen om in de toekomst relevant te blijven en dat zij om die reden blijven inzetten op de realisering van de nieuwe bibliotheek OBA Next op de Zuidas. De ontwikkeling van OBA Next heeft mede vanwege de coronacrisis echter vertraging opgelopen, waardoor de vestiging waarschijnlijk pas in 2027 open gaat, in plaats van in 2025. ‘Het geld dat gereserveerd was voor OBA Next, is daardoor voorlopig niet nodig en kan gebruikt worden om de OBA meer tijd te geven om zich voor te bereiden op de bezuiniging,’ aldus het college. Er is volgens de wethouders behoefte aan een ‘samenhangende toekomstvisie’ met aandacht voor de aanwezigheid van een OBA-vestiging in de buurten en wijken waar dit nodig is en waarin aandacht is voor ‘vernieuwing in combinatie met de bezuinigingsopgave’. ‘Daarbij kunnen keuzes gemaakt worden over onder meer fysieke of digitale dienstverlening (of combinaties daarvan), over de locaties voor grote vestigingen en kleine, flexibele vestigingen (hotspots) en specifieke doelgroepen. Cruciaal daarbij zijn ook slimme combinaties met andere organisaties en voorzieningen, zoals culturele instellingen, scholen, huizen van de wijk en onder andere buurtkamers. (…) Ook vraagt het om een goede analyse. Welk aanbod hoort op welke locatie, welke (nieuwe) activiteiten moeten worden ontwikkeld, en welke kennis, kunde en infrastructuur hiervoor in de organisatie van de OBA nodig?’
OBA-directeur Martin Berendse noemt het besluit een hele grote stap in de goede richting en geeft aan blij te zijn dat de wethouders en de coalitie het belang van buurtbibliotheken erkennen en met de OBA willen werken aan een integraal plan voor behoud en vernieuwing van het OBA-netwerk. ‘Hiermee is de paniek weg en hoeft de OBA niet halsoverkop buurtvestigingen te sluiten. We zijn ontzettend dankbaar voor de massale steun van zoveel Amsterdammers en voor de petities, die hebben laten zien dat onze vestigingen een stevige eigen achterban hebben. (…) Onze bestuurders zien gelukkig dat het vernieuwingsprogramma OBA Next cruciaal is voor het hele OBA-netwerk. Ik ben overtuigd dat ons integrale plan laat zien dat alle huidige en nieuwe onderdelen van het OBA-netwerk elkaar versterken en niet zonder elkaar kunnen. Om verdere uitholling van onze budgetten te voorkomen moet niet worden bezuinigd, maar juist worden geïnvesteerd. Ik vertrouw erop dat de politieke partijen in de gemeenteraad uiteindelijk niet voor uitstel maar voor afstel van de bezuinigingen kiezen. Alleen op die manier kunnen we echt in àlle buurten blijven. De groei van de stad vraagt immers niet om minder maar om meer buurtvestigingen,’ aldus Berendse.
